دستگاه تصفیه آب

گروه تأسیسات: آب مهم ترین عنصر حیات است که هفتاد درصد از سطح زمین را در بر گرفته است. با این حال کیفیت و میزان دسترسی به آن در همه نقاط یکسان نیست. ورود پساب های صنعتی و فاضلاب های شهری به آب های جاری و زیرزمینی و در نتیجه نفوذ مواد شیمیایی مضر از جمله نیترات، آرسنیک، سرب، جیوه و ... در آب های آشامیدنی برای سلامت انسان ها یک تهدید محسوب می شود. استفاده از دستگاه های تصفیه آب آسان ترین و ارزان ترین روش برای کنترل آلودگی آب هاست که در نقاط مختلف جهان و به خصوص ایران رواج دارد. گزارش ذیل در راستای معرفی و شناخت دستگاه های تصفیه آب خانگی تهیه شده است با ذکر این نکته که مطالب عنوان شده صرفاً نظرات مخاطبان بوده و الزاماً دیدگاه نشریه نیست.

معرفی و بیان عملکرد

تصفیه کننده های آب خانگی تجهیزات نوینی هستند که از طریق فرایند فیزیکی و شیمیایی، املاح مضر موجود در آب را حذف کرده و در نهایت آب شیرین و گوارا را به مصرف کننده تحویل می دهند. یک گشت و گذار کوتاه در بازار لوازم خانگی کافی است تا وارد دنیای متنوع آب شیرین کن ها شوید.
علیرضا معینی، مدیرعامل شرکت هیراب سان می گوید: دستگاه تصفیه آب معمولاً در زیر سینک ظرفشویی نصب می شود، جایی که آخرین نقطه شبکه توزیع آب شهری بوده و نقطه به مصرف رسیدن آب است. به این ترتیب درست قبل از به مصرف رسیدن آب، کلیه املاح و ناخالصی ها و ترکیبات مضر نظیر: گل و لای، زنگ لوله ها، نیترات، سرب، آرسنیک، کلر، کادمیوم و ... از آب حذف می شوند و آبی سالم و گوارا تولیدشده و در منبع دستگاه، ذخیره می شود. آب تصفیه شده در هر لحظه از شبانه روز از طریق یک شیر برداشت مجزا، در دسترس مصرف کننده قرار می گیرد.
معینی تصریح می کند: یک دستگاه تصفیه کننده آبِ کامل حداقل باید مجهز به سه نوع فیلتر باشد:
1- فیلترهای الیافی (معمولاً دو عدد) برای حذف ذرات معلق نظیر : گل و لای، شن و ماسه، ذرات ناشی از پوسیدگی لوله های آب، زنگ آهن و ...
2– فیلترهای کربن فعال (معمولاً دو عدد) برای حذف کلر، تری هالومتان ها، گازهای شیمیایی محلول در آب، طعم و بوی نامطبوع آب و ...
3- فیلتر اسمز معکوس (RO) برای حذف سموم و ترکیبات حل شده در آب نظیر: سختی آب، نیترات، فلزات سنگین مثل سرب و آرسنیک و کادمیوم و ...

تفکیک بازار مصرف

قبل از خرید دستگاه تصفیه آب، ابتدا باید نوع کیفیت آب مورد نیاز مشخص شود، زیرا دستگاه های تصفیه آب بر اساس نیاز مصرف کنندگان ساخته می شوند.
سیاوش امیری، مدیرعامل شرکت پاسارگاد تجارت سیام در این خصوص توضیح می دهد: دستگاه های آب شیرین کن با توجه به کیفیت آبِ منطقه طراحی و مورد استفاده قرار می گیرند. در مناطق شمالی و جنوبی ایران به خاطر وسعت منطقه و پراکندگی جمعیت، اکثر مردم از آب چاه استفاده می کنند که در عمق بسیار کم قابل دسترسی است. در این گونه مناطق لزوماً باید از دستگاه های تصفیه آب استفاده کنند زیرا احتمال آلودگی آب های سطحی وجود دارد ولی در سایر مناطق ابتدا باید بررسی های لازم در خصوص کیفیت آب صورت گرفته و سپس برای خرید دستگاه اقدام شود. تشخیص این کار ساده است و کارشناسان امر با حضور در محلِ مورد نظر، کیفیت آب را با کمک تجهیزات آزمایشگاهی مشخص می کنند.
امیری می گوید: قیمت دستگاه های تصفیه آب به عوامل مختلفی از جمله تعداد و نوع فیلترهای به کاررفته در دستگاه، کیفیت تجهیزات و قطعات محصول، طراحی و شکل ظاهری محصول بستگی دارد. معمولاً قیمت دستگاه های تصفیه آب خانگی مناسب و بهداشتی از 200 هزار تومان به بالا هستند. ارزان ترین دستگاه ها، دارای سیستم های تصفیه سه و چهار مرحله ای می باشند. گران ترین دستگاه های آب تصفیه کن خانگی، سیستم های مجهز به فیلتر اسمز معکوس هستند که البته در بین آنها نیز با توجه طراحی و شکل ظاهری دستگاه، قیمت ها متفاوت خواهد بود. با این حال، توجه به خدمات پس از فروش نظیر تعمیرات، تأمین و تعویض فیلترها و قطعات و ... نکاتی هستند که در زمان خرید دستگاه های تصفیه آب باید به آنها توجه شود.

ملاحظات خرید

بازار دستگاه های تصفیه آب تحت تأثیر بازاریابی و تبلیغات قرار دارد. در این میان گروهی سودجو با واردات بی رویه قطعات و دستگاه های تصفیه آب فاقد کیفیت و استاندارد از این آب گل آلود ماهی می گیرند که مصرف کنندگان باید به این موضوع توجه داشته باشند.
سعید حقیقت، کارشناس فنی سیستم های تصفیه آب می گوید: دستگاه های تصفیه آب خانگی اغلب خارجی بوده و تنها برخی از تجهیزات آن در داخل کشور مونتاژ می شوند. برای مثال؛ تکنولوژی «اسمز معکوس» به عنوان مهم ترین بخش دستگاه تصفیه آب منحصراً در اختیار آمریکا بوده ولی با توجه به روابط سیاسی و اقتصادی آمریکا با کشور تایوان، معتبرترین شرکت های آمریکایی کارخانه های تولیدی خود را در این کشور راه اندازی کرده اند و این محصول از آنجا به سایر کشورها صادر می شود.
وی می افزاید: اکثر دستگاه های تصفیه آب در بازارهای داخلی چینی هستند که در کیفیت های مختلف تولید و عرضه شده اند. بنابراین وجود بعضی از برندهای تصفیه آب با نام یا پرچم کشورهایی چون آمریکا و تایوان در ایران صرفاً یک ترفند تبلیغاتی است که برای فروش بیشتر دستگاه های تصفیه آب انجام می شود.
به گفته حقیقت، موضوعی که در هنگام خرید یک کالا اهمیت دارد، صداقت شرکت سازنده آن است. هر ادعایی در مورد سیستم های تصفیه آب باید با ارائه دلیل و مستندات آن اثبات شود. فروشنده می تواند شما را با شماره ثبت جهانی کالا، قسمت حک شده نام کالا بر روی محصول و قسمت حک شده نام کشور سازنده محصول آشنا سازد.
مسئله دیگر در خصوص دستگاه های تصفیه آب اطمینان از کیفیت و استاندارد آنهاست. حقیقت در این خصوص توضیح می دهد: استانداردهای معتبر دستگاه های تصفیه آب معمولاً از سوی موسسه ملی استاندارد و بنیاد ملی بهداشت آمریکا و اتحادیه اروپا منتشر می شوند. شماره ثبت و تأییدیه این استانداردهای معتبر جهانی را می توان از سایت مربوطه دریافت کرد. شرکت های واردکننده این سیستم ها در ایران می توانند به راحتی تصویر استانداردهای اخذشده توسط شرکت تولیدکننده را در اختیار نمایندگانشان قرار دهند.

نگهداری و تعمیر

دستگاه تصفیه آب خانگی یک کارخانه کوچک تولید آب آشامیدنی سالم و بهداشتی است که برای بازدهی و کارایی مناسب نیاز به نگهداری دارد. اگر یک دستگاه استاندارد و باکیفیت خریداری کنید، نگرانی چندانی از بابت خرابی دستگاه و هزینه های آن نخواهید داشت. تنها نکته ای که باقی می ماند تعویض به موقع فیلترهاست. اگر یک بار در این خصوص توسط سرویس کاران معتبر آموزش ببینید، خودتان هم می توانید فیلترها را تعویض کنید.
علیرضا معینی، مدیرعامل شرکت هیراب سان می گوید: عدم تعویض به موقع فیلترها علاوه بر اینکه بر کیفیت آب آشامیدنی شما تأثیر منفی می گذارد، می تواند به فیلتر اصلی (ممبران یا غشای اسمز معکوس) آسیب وارد کرده و عمر آن را کوتاه کند. در صورت عدم تعویض به موقع فیلترها، کلر از آب حذف نمی شود. این در حالی است که کلر می تواند ممبران را سوراخ کرده و به آن آسیب برساند. ضمناً فیلترها باید استاندارد و بهداشتی باشند. از مصرف فیلترهای متفرقه و غیراستاندارد خودداری کنید زیرا می توانند با آلوده کردن آب آشامیدنی، خطرات جدی برای سلامتی شما داشته باشند.
علاوه بر این موارد، نکات آموزشی دیگری هم وجود دارد که باید در هنگام استفاده از دستگاه های تصفیه آب مورد توجه قرار گیرد. به سخنان پایانی مهندس علیرضا معینی توجه کنید: آب گرم باعث خراب شدن فیلترهای دستگاه به خصوص ممبران شده و به سایر اجزا و قطعات دستگاه آسیب می زند. در صورتی که بنا به هر دلیلی قصد دارید دستگاه تصفیه آب خانگی را خودتان نصب کنید، حواستان باشد اشتباهاً آن را به آب گرم وصل نکنید. یا اگر سیستم را در فضای باز نصب می کنید حتماً اطراف آن را عایق بندی کنید تا از یخ زدن دستگاه جلوگیری شود. همچنین در صورت عدم استفاده طولانی مدت از دستگاه تصفیه آب، آن را خاموش کرده و آب ورودی و جریان برق دستگاه را قطع کنید و به هنگام استفاده مجدد، آب موجود در منبع ذخیره را کاملاً تخلیه کرده و دور بریزید. رعایت نکات بالا و جزئیات ذکرشده به شما کمک خواهد کرد که از سیستم تصفیه آب منزل خود به صورت بهینه استفاده کنید.