اصول عکاسی م عماری

گروه معماری و دکوراسیون : زندگی در شهر یعنی تماس روزانه و همیشگی با معماری. از دوران غارنشینی تا برج نشینی با مصالح و معماری آغشته ایم و نه فقط راحتی و آرامش بلکه زیبائی و هنر را نیز با معماری توام کرده ایم. عکس معماری نیز باید هم در خدمت زیبائی و هنر و هم راحتی و آرامش معماری باشد. مواردی از قبیل نور، روشنائی و تاریکی عکس، رنگ نور، شدت نور، زاویه تابش نور و نوع نور در یکایک سوژه های عکاسی معماری، سرنوشت آن سوژه معماری را مشخص میکند. هر نوری نمیتواند نظر و خواسته مهندس و طراح را که پله گردان با پنجره های باریک و عمودی طراحی کرده نشان بدهد. یک شومینه که با چوب و سنگ طبیعی ساخته شده و فضائی بس رمانتیک و شاعرانه بوجود آورده، اگر با لامپ های مهتابی فراوان که سقف را پوشانده عکاسی شود، فضای عاشقانه ما را بیشتر به چلوکبابی یا پیتزا فروشی تبدیل خواهد کرد. نورپردازی این فضا با شمع که بسیار جذاب میشود کار آسانی نیست و عکاس باید دانش و تجربهی زیادی در رابطه نور و معماری داخلی داشته باشد. تمام رشته های عکاسی مانند پرتره در استودیو با اشیاء و لوازم زندگی در آتلیه عکاسی صنعتی و بسیاری عکسبرداریهای دیگر به نورپردازی و تنوع نور نیازمند میشود، ولی عکاسی معماری چه داخلی و چه خارجی بدون نورپردازی و انتخاب صحیح نور حتماً جذابیت لازم را نخواهد داشت. برای پیگیری این مبحث نقش نور و انواع دوربین های عکاسی معماری به سراغ مسعود زمانیان کارشناس ارشد معماری از دانشگاه bologna ایتالیا رفتیم. پیام ساختمان :در آغاز اهمیت و نقش نور در عکاسی معماری را بیان کنید؟ نور در عکاسی معماری اهمیت فوق العاده ای دارد.اجسام گوناگون موجود در طبیعت دارای سه بُعد طول، عرض و ارتفاع هستند که مجموع این ابعاد، حجم را به وجود میآورد. اما هنگامی که اجسام به تصویر در میآیند، خصوصیات سه بُعدی آنها بر روی سطحی دو بُعدی نمایان میشود. درست است که توقع نداریم ابعاد حجم را در تصویر لمس کنیم، اما به کمک سایه روشن هایی که بر روی حجم مورد نظر تشکیل میشود، میتوان احساس حجم و برجستگی را در تصویر ایجاد کرد. حجم هایی که به طور یکنواخت و یکدست روشن شده باشند و یا به طور یکدست در سایه قرار گیرند در تصویر از برجسته نمایی مطلوبی برخوردار نیستند. بنابراین، اغلب عکاسان برای عکاسی معماری و منظره، مایل به استفاده از نور مایل صبحگاهی یا هنگام عصر هستند؛ چرا که این نور کنتراست متعادلی دارد. اما نور نیمه روز به خصوص در فصل تابستان شدید است و سایه هایی عمیق ایجاد میکند. در عکاسی معماری ایده آل آن است که نمای اصلی ساختمان و یا قسمتی که در تصویر مورد توجه اصلی قرار میگیرد، در معرض تابش نور قرار گرفته و در سایه نباشد. مثلا بهتر است نماهای رو به مشرق، هنگام صبح که آفتاب به آنها میتابد و بناهایی که نمای اصلی آنها رو به مغرب است، هنگام عصر عکسبرداری شوند. هنگام عکسبرداری در نور صبحگاهی، برای اینکه بنا در تصویر از برجسته نمایی بهتری برخوردار باشد، ترجیح دارد سایه هایی که در سمت چپ ساختمان ایجاد میشود را در تصویر بگنجانید و هنگام عکسبرداری از بنا در غروب بهتر است زاویه عکسبرداری اندکی به سمت راست بنا متمایل باشد تا سایه های ایجاد شده نیز در تصویر بیاید. همچنین اغلب بناها هنگام شب زیباترند، به ویژه اگر از آنها عکس رنگی گرفته شود. تداخل و ترکیب رنگ های حاصل از نورهای مختلف موجود نیز بر جلوه و زیبایی تصویر میافزاید. دقت در نورسنجی، استفاده از سه پایه و سیم دکلانشور از نکات مهم در این شرایط است. با نصب این سیم در محل مخصوص و هنگام فشردن آن به خصوص در استفاده از سرعت های کمِ شاتر، دوربین دچار کمترین لرزش شده و از وضوح تصویر کاسته نمیشود.عکاسی از بناهای معماری در وضعیت ضد نور، تصویری را میسازد که فقط کلیاتی از ساختمان دیده میشود. در حالت ضد نور چون منبع نور پُشت بنا و رو به عکاسی است، موضوع کاملاً تیره دیده میشود و حالتی مرموز به خود میگیرد. پیام ساختمان : چه فاکتور هایی را باید در عکسبرداری از جزییات ساختمان در نظر گرفت؟ علاوه بر نمای کلی، جزییات قابل توجه بنا از قبیل: نقش و نگارها، کاشیکاریها و تزیینات روی دیوارها، موضوع های خوبی برای عکاسی معماری تلقی میشود. استفاده از نور مایل به ویژه برای عکسبرداری از نقوش برجسته و کنده کاری شده و همچنین درهای حجاریشده برای تأکید بر برجستگیها و نقوش آنها ایده آل است. پیام ساختمان :آیا دوربین های خاصی برای عکاسی از معماری نیاز است ؟ در این نوع عکاسی باید خطوط و سطوح عمودی بنا در تصویر کاملاً عمودی باشند و چون با دوربین های قطع بزرگ به سادگی میتوان پرسپکتیو صحنه را کنترل و اصلاح و خطوط و سطوح را عمودی ثبت کرد، از این دوربین ها بیشتر استفاده میشود. البته با دوربین های SLR و لنزهای Perspective Correction نیز میتوان به عکاسی معماری پرداخت. با لنزهای Perspective Correction تا حدودی میتوان پرسپکتیو را کنترل کرد و یا در صورت عدم دسترسی به لنزهای Perspective Correction تلاش شود که در حد مقدور خطوط عمودی ساختمان دچار اغتشاش نشده و تصویرهایی با کیفیت مطلوب ارائه شود. به عبارتی دیگر از اصول اولیه عکاسی معماری، کج نبودن خط افق در تصویر، عمود بودن کامل ساختمان و خطوط و سطوح عمودی آن در تصویر است، اما در مورد بناهای مدرن که کیفیت گرافیکی نمای آنها چشمگیرتر است، میتوان از زوایای غیرمتعارف و وجود پرسپکتیو سود جُست و اندکی از اصول اولیه چشم پوشی کرد. عکاسانی که به کیفیت و وضوح کامل تصویر خود میاندیشند، استفاده از سه پایه عکاسی را بسیار جدی تلقی میکنند. از سویی دیگر برای اینکه تصویر از بیشترین وضوح برخوردار باشد، نباید در محیط های کم نور یا فضاهای داخلی، بدون آنکه دوربین بر روی سه پایه نصب باشد، اقدام به عکاسی کرد. پیام ساختمان :نقش لنز در عکاسی چقدر مهم است؟ لنزهای گوناگون تأثیرات مختلفی در تصویر نهایی به جا میگذارند. برای اینکه ابعاد و شکل جزییات مورد عکسبرداری دچار اغراق یا اغتشاش نشود، بهتر است از لنزهای تله و حتیالمقدور از نمای کاملاً روبرو عکسبرداری انجام شود. لنزهای واید در فواصل نزدیک، ابعاد و تناسب های سطوح نزدیک را درشت تر کرده و آنها را دچار دگرگونی میکند و سطوح دورتر را کوچکتر نمایان ساخته، فضای گسترده تری را به تصویر میکشد. لنزهای تله برای عکسبرداری از فاصلة دور یا عکسبرداری از جزییات بنا با درشت نمایی بیشتر مناسبتر است. این لنزها زاویة دید بسته تری دارند و فضای کمتری را به تصویر میکشند اما اگر از فاصله ای مناسب که کل بنا در تصویر بگنجد، عکسبرداری انجام شود، خطوط، سطوح و ستون های موازی عمودی بنا در تصویر موازی و عمودی دیده میشود. در صورت عدم دسترسی به دوربین های قطع بزرگ، لنزهای Perspective Correction روش مفیدی برای اصلاح پرسپکتیو در عکاسی معماری است.