حیاط مطبق در معماری معاصر

آپارتمان 210 مهرشهر کرج توسط مهندس علی نقوی نمینی در زمینی به مساحت هزار مترمربع در سال 1393ساخته شده است. این بنا مجموعه ای از 11 واحد مسکونی است که منطبق با فضای باز و سبز باغ شهر است. هرچند این محله شهری از آسیب های ناشی از توسعه های پرتراکم شهری بی نصیب نمانده است ولی به دلیل شبکه فضای سبز موجود و حضور باغ ها، همچنان به عنوان یکی از باکیفیت ترین بافت های شهری کرج محسوب می شود. یکی از مهم ترین ویژگی های این بنا ارتباط مستقیم و بی واسطه این خانه با حیاط یا باغ است که برای ساکنان هر واحد فضایی برای تعامل و گفتگو به وجود آورده که این فضا با مشرف بودن هر بالکن به واحد دیگری ایجاد شده است. با وجود تراکم زیاد ساختمانی و جمعیتی، فضای باز این ساختمان توانسته در فضای عمومی و حریم خصوصی، به خوبی با فضاهای بسته تعامل ایجاد کند. ارتباط عمودی ساختمان با پله، توسعه عمودی فضای باز عمومی را فراهم کرده و وجود گل، باغچه و درختچه در آن، تراس های سبز و حیاط های مطبق را شکل داده است. طبق ضوابط ساختمانی مهرشهر، رعایت فاصله ساختمان ها از سه لبه دیگر زمین، امکان تأمین نور را فراهم می کند ولی این امکان باید از طریق بازشوهایی تأمین شود که قوانین عدم اشراف بر بناهای مجاور را رعایت کرده باشند. به این ترتیب نور فضاها از طریق پنجره هایی با ارتفاع مشخص تأمین می شود که هم کیفیت نور را کاهش می دهد و هم منظره دل نشینی را برای فضا تأمین نخواهد کرد. به همین دلیل برای تأمین نور و منظره در این ساختمان راهکارهای دیگری مطرح و ارائه شد. برای تأمین نور از لبه های شمالی و غربی به دلیل مسأله اشراف و عدم امکان تأمین پنجره مستقیم به سمت همسایه، از تراس به عنوان فیلتر فضایی استفاده شد؛ به این شکل که فضا از طریق بازشوهای قدی و وسیع، مستقیما با تراس در ارتباط است بدون اینکه بر لبه های تراس مشرف باشد. با این طراحی علاوه بر اینکه نور بیشتری برای فضا تأمین می شود ، فضای تراس نیز منظره مناسبی را برای اتاق مهیا می کند. نورگیری از سقف در طبقات بالاتر همواره فرصت بهره گیری از نور طبیعی سقف وجود دارد. این راهکار نیز به عنوان یکی از مهم ترین روش های تأمین نور برای فضاهای عمیق داخلی در این ساختمان مورداستفاده قرار گرفته است. نورگیری از سقف پله ارتباطی دوبلکس شمالی به تأمین نور مستقیم فضاها در جبهه شمالی کمک می کند. همچنین نور طبیعی علاوه بر تعریف فضا، منظر آسمان در روز و شب را برای فضای داخلی مهیا می سازد و نور قسمتی از آپارتمان های غربی، به طور غیرمستقیم از نورگیر سقف لابی های مشاع تأمین می شود.