دستاوردهای اجرای پروژه بزرگراه امام علی (ع)

1. سیدعلی مفاخریان 2.احسان کاظم نیا هرچند اجرای پروژه بزرگراه امام علی (ع) در ماهیت یک پروژه ملی و شهری محسوب میشود و برای اجرای آن مدیران و دست اندرکاران مجریان و پیمانکاران با چالش های متعددی همراه بوده اند اما در طول اجرا نتایج ارزشمندی برای پروژه به دست آمده است که میتوان به موارد زیر اشاره کرد: 1- طرح و اجرای توأمان در پروژه همزمانی طراحی و اجرا باعث شد تا سرعت در طراحی و طی مراحل دقیق سازی و اجرا با سرعت بیشتری ادامه پیدا کند و فاصله بین طرح و اجرا را کوتاه نماید.شاخص هایی نظیر سرعت بالا، جدیت و قاطعیت در تصمیم گیری، قدرت هماهنگی درون و برون سازمانی و اعتقاد بر وجود راه های میان بر، از استراتژی های هم پیوند و سازگار با این دستاورد پروژه محسوب میشود. 2-تأمین نقدینگی پروژه توسط مناطق برخوردار مالی از آنجا که پروژه در مناطق 7 -8-13-14-15-20 در حال اجرا بود، برخی از مناطق برخوردار از نظر منابع سرمایه گذاری و منابع مالی اقدام به تأمین منابع مورد نیاز پروژه نمودند که از نکات قابل تأثیر و محرک اقتصادی پروژه محسوب میگردد. 3-رفع مقطعی مشکلات ترافیکی با انحراف ترافیکی موقت عدم توقف آمد و شد در روگذرها و زیرگذرها با ایجاد انحراف های موقت ترافیکی از عوامل موفقیت آمیز فنی و اجرایی پروژه محسوب میشد که علاوه بر سرعت اجرای مناسب مزاحمت های کمتری را برای شهروندان به دنبال داشت . 4-افزایش انگیزه شهروندان به نوسازی استفاده از ابزارهای قانونی و تشویقی از جمله اختصاص ضریب تراکم مازاد برای املاکی که پس از رهاسازی دارای باقیمانده عرصه میگردند و همچنین مرغوبیتی که به دلیل قرار گرفتن در معابر عریض تر پیدا میکنند، باعث گردید تا انگیزه شهروندان دارای استطاعت مالی به نوسازی افزایش یابد. دسترسی حضوری به مدیران شهری در محل پروژه و اخذ اطلاعات تخصصی از آنان نیز به سرعت روند مذکور افزود. 5-تغییر بافت فرسوده در طول مسیر بزرگراهی و اثر محرک پروژه این پروژه میتواند به عنوان تجربه ای برای نوسازی و توسعه شهری در ابعاد کلان و در مدت کوتاه محسوب شود برش بافت های فرسوده و بافت های مسئله دار در اثر عبور بزرگراه باعث تغییر شرایط اجتماعی و حذف برخی کلونی های ناامن در پهنه های مشخص شد .همچنین عبور این بزرگراه از بافت های مسکونی قدیمی و فرسوده شهر تهران در بهینه سازی ساختار شهری و افزایش ضریب ایمنی در ساخت وساز های حاشیه ای و کم کردن میزان بافت های فرسوده و کوچه های غیرقابل دسترسی خودروهای امدادی و خدماتی مثمر ثمر بود. 6- سرعت بینظیر در توافقات املاک مسیر هر چند تعداد معارضین ملکی در طول این پروژه از سایر پروژه های شهری بالاتر بود، لیکن در مدت حدود یک سال کار تملک املاک به اتمام رسید و در مجموع باعث گردید تا قبل از رشد قیمت های املاک و تورم ناشی از نوسانات قیمت ها بخش عمده ای از توافقات و تملک ها صورت پذیرد. 7- مدیریت زمان تقسیم پروژه به بخش های کوچک تر، برون سپاری فعالیت های اجرایی و فنی و خدمات مشاوره ای، استفاده از برنامه زمان بندی منطبق بر تأمین منابع مالی، با در نظر گرفتن شرایط اقلیمی در نحوه تملک پلاک ها و همچنین در نظر گرفتن اولویت های فنی و مهندسی در برنامه زمان بندی باعث گردید تا پروژه در کوتاه ترین زمان به مرحله بهره برداری برسد. بارگذاری ترافیکی تقاطع ها و پل ها به محض اتمام مراحل آماده سازی از جمله موضوعات مهم در مدیریت زمان پروژه تلقی میشود. 8- اثرات زیست محیطی مثبت عبور بزرگراه در تراز منفی یک باعث گردید تا برخی آلاینده های زیست محیطی نظیر آلاینده های صوت و نور و هوا در مقایسه با بزرگراه های هم سطح معابر از شدت کمتری برای ساکنین و مجاورین برخوردار شود. 9- افزایش رونق اقتصادی، فرهنگی و اجتماعی از آنجا که اجرای این پروژه تسهیل در عبور و مرور و دسترسی سریع تر مناطق شمالی و جنوبی شهر را در بر دارد، دسترسی به مکان های طبیعی، فرهنگی، هنـری، علمی و اقتصـــادی بیشتر و سهل تر میگردد که همین امر باعث افزایش سطح فرهنگ، هنر، علم و رونق اقتصادی مناطق خواهد شد. 10-تجمیع پلاک های باقیمانده و تعریف پروژه جدید از تجمیع قطعات باقیمانده در حاشیه بزرگراه پروژه های شهری و اقتصادی شکل میگیرد تا با تعریف پروژه های ارزش آفرین تحولات محله و کسب سرانه های خدماتی نیز تحقق یابد. 11- افزایش روحیه کار تیمی ایجاد شبکه یکپارچه از مدیران و کارشناسان مدیریت شهری در بخش های مختلف ستاد، صف شامل شهرداران مناطق مسیر طرح، مدیران، معاونین و کارشناسان مناطق، سازمان املاک، حقوقی، مالی و اداری، فنی و مهندسی، انتظامی، امور نهادها، امور مناطق، سازمان ها و شرکت های پیمانکاری و خدماتی، شرکت های آب و برق و گاز و با همکاری سازمان های اقتصادی، دارایی، ثبت و اسناد، اتحادیه های مختلف و... در کنار شهروندان در طول اجرای پروژه و مشارکت و اعتماد شهروندان به مدیریت شهری از جمله دستاوردهای اجرای پروژه محسوب میگردد. 12- افزایش سرعت عبور و مرور با راه اندازی بزرگراه امام علی (ع) دسترسی شمال و جنوب تهران در کمتر از 30 دقیقه امکان پذیر شد و این دستاورد در مجموع باعث افزایش سرعت متوسط ترافیک در شهر تهران گردید. تبعات مستقیم و غیرمستقیم این افزایش سرعت حمل ونقل شامل کاهش مصرف سوخت، کاهش زمان صرف شده و در نتیجه صرفه جویی در سرمایه های ملی بوده است. 13- کم شدن فاصله طبقاتی ساکنان شمال و جنوب شهر از آثار اجتماعی این پروژه میتوان به کم شدن فاصله طبقاتی ساکنین شمال و جنوب شهر اشاره نمود، به طوری که با توجه به دسترسی آسان تر و سریع تر مناطق شمالی به جنوبی و بالعکس، استفاده از امکانات کلیه مناطق تسهیل خواهد شد که این امر در کم شدن فاصله طبقاتی تأثیر به سزایی خواهد داشت. 14- ایجاد مسیر B.R.T راه اندازی خط اتوبوس سریع السیر مسیر شمال – جنوب تهران برای کاهش هزینه های حمل ونقل برای شهروندان و دسترسیهایی که به کمک حمل ونقل عمومی به وجود آمد از نتایج مثبت و قابل بیان در پروژه محسوب میشود. 1-دکتری زمین شناسی ساختمانی و عضو هیئت علمی شهرداری تهران 2- دانشجوی دکتری علوم ارتباطات اجتماعی، مشاور شهردار تهران