حفاظت از دیوار در برابر رطوبت

گروه ساخت وساز: هر ساله بر اثر ورود رطوبت و آب به داخل ساختمان و یا نفوذ آن به درون اجزای ساختمانی، ضررهای هنگفتی به ساختمان وارد آمده و تأثیرات نابودکننده ای بر روی سازه ساختمان ها میگذارد. چوب ها میپوسند، فلزات دچار زنگ زدگی میشوند. از تأثیرات دیگر هجوم رطوبت و ماندگاری آن ، ظهور حشرات و قارچ ها در ساختمان میباشد. روکش های گچی دیوارها متورم میشوند و سرمای هوا و یخبندان، موجبات تخریب اکثر مصالح را فراهم میآورد. آبی که به داخل مصالح ساختمان نفوذ کرده ، پس از منجمد شدن منبسط میگردد و آب منبسط شده مصالح را خرد و فرسوده میکند. این پدیده را در نمای ساختمان مانند سنگ ، آجر یا اندودها بیشتر مشاهده میکنیم. به طور کلی رطوبت به دو طریق بر دیوارها تأثیر مخرب میگذارد: اول جذب رطوبت موجود در خاک و دوم تأثیر رطوبت ناشی از بارندگی . بدترین خرابیها در مورد دیوارهایی که فاقد درپوش هستند، رخ میدهد. نقص در اجرای بام ها و یا درپوش روی دیوارها به مرور و به صورت متوالی ساختمان را چنان فرسوده میکند که تا مرز تخریب کامل ساختمان پیش میرود. راه های جلوگیری از نفوذ رطوبت الف: کم کردن رطوبت خاک اطراف ساختمان(زهکشی) ب: استفاده از مصالحی که جاذب رطوبت نباشند بعضی از مصالح کمتر تحت تأثیر رطوبت محیط قرار میگیرند، مثلا سنگ های ساختمانی بسیار کمتر از آجر آب محیط را به خود جذب میکنند. به طور کلی علت جذب رطوبت مصالح ساختمانی به میزان تخلخل و وجود حفره های آوندگونه و همچنین تماس مستقیم مصالح با آب یا مصالح مرطوب میباشد. لذا باید ما بین جسم مرطوب و مصالح یا اجزای ساختمانی مورد نظر صفحه ای قرار دهیم که مانع از عبور رطوبت گردد. به آن دسته از مصالحی که مانع از عبور رطوبت و آب میشوند ، عایق رطوبتی میگویند. مصالح عایق رطوبت کلیه مصالحی که متخلخل و یا دارای حفره های آوند گونه نباشند، میتوانند به عنوان عایق رطوبتی مورد استفاده قرار گیرند. خصوصیات این مصالح عبارتند از: * غیرقابل ترکیب بودن با سایر مواد موجود در محیط * دوام و مقاومت کافی در برابر نیروهای محیطی و مکانیکی * قابلیت انعطاف * دارا بودن خصوصیات مثبت کاربردی (حمل ونقل،قیمت مناسب،نگهداری آسان) نفوذ رطوبت از طریق زمین و پی ساختمان برای جلوگیری از نفوذ رطوبت در این حالت باید جلوی حرکت آن را به ترتیبی سد نمود . برای این منظور روی پی را با لایه عایق پوشانده و سپس دیوار چینی را از روی عایق شروع مینماییم ، ولی چون غالباً سطح پی از کف تمام شده ساختمان پایین تر است ، قبلاً روی پی را با کرسی چینی تا حد بالای قلوه چینی (بلوکاژ) کف بالا آورده و سپس روی آن را عایق میکنیم. باید به خاطر داشته باشیم که چنانچه لایه عایق از حد بالای قلوه چینی پایین تر قرار گیرد، جلوی نفوذ رطوبت کاملاً گرفته نمیشود و از آن قسمت از دیوار که پایین تر از کف سازی قرار دارد، رطوبت به طرف بالا نفوذ میکند. نفوذ رطوبت از بدنه دیوار چنانچه دیوار داخلی در جوار سرویس های بهداشتی و یا هر مکان دیگری که احتمال نفوذ آب از یک سمت دیوار به سمت دیگر باشد، نسبت به عایق کاری دیوار اقدام میکنیم . باید در نظر داشته باشیم که چون در اینگونه فضاها به علت آبریزی ، کف سازی نیز ممکن است عایق کاری شده باشد، لزوماً بایستی عایق سطوح عمودی و افقی به خوبی به یکدیگر متصل و یکپارچه گردند. قسمت داخلی دیوار از محل اتصال به کف تا ارتفاع 7 تا10 سانتیمتر، از مصالحی مانند پلاک های سنگی، موزاییک، سرامیک، یا چوب اجرا میشود. این قسمت را قرنیز پای دیوار میخوانند. قرنیز پای دیوار علاوه بر ایجاد زیبایی و محافظت از پای دیوار در مقابل برخورد اجسام گوناگون به آن میتواند به منظور جلوگیری از نفوذ رطوبت حاصل از شستشوی کف اتاق به دیوار در محل خود قرار گیرد. به طورکلی قرنیزها احتیاجی به عایق کاری ندارند. در فضای سرویس ها که کف آنها در معرض ریزش آب و رطوبت داخلی است عایق کاری کف این فضاها به صورت کاسه بوده و تا ارتفاع 10 سانتیمتر روی دیوارها ادامه مییابد و سپس پوشش نهایی دیوار انجام میگیرد. نفوذ رطوبت از طریق روی دیوار آب باران از طریق روی دیوار به راحتی جذب مصالح بنایی شده و علاوه بر آن نمای ظاهری ساختمان را از بین می برد و تخریب تدریجی دیوار را نیز به همراه دارد. برای جلوگیری از بروز این پدیده از درپوش یا قرنیز روی دیوار استفاده میکنند. عملکرد اصلی در پوش جلوگیری از نفوذ رطوبت به داخل دیوار و هدایت آب باران به خارج است. درپوش یا قرنیز روی دیوار با توجه به تماس مستقیم با آب و یخ ، معمولاً از مصالحی مانند سنگ ، بتن و یا ورق های گالوانیزه یا مصالح دیگر ساخته میشود. سطح درپوش با شیبی در حدود 3 تا 5 درصد به سمت خارج اجرا میشود و لبه آن به اندازه لازم و به صورت افقی از دیوار خارج شده ، در زیر آن شیاری به عنوان آب چکان تعبیه میشود.عمق آب چکان باید به حدی باشد که آب به خوبی از آن خارج شده و امکان رسیدن به دیوار را نداشته باشد. چنانچه دیوار در معرض باران و برف و رطوبت شدید قرار گیرد، میتوان از درپوش های مختلف مانند سنگ پلاک و ورق گالوانیزه استفاده کرد. برای نصب در پوش های فلزی ، بلوک های چوبی را که به صورت هرم ناقص ساخته شده است ، در فواصل معین (هر 50 تا 60 سانتیمتر ) روی دیوار و داخل ملات شکلی نصب میکنند که چوب نتواند از داخل آن خارج شود.سپس به اندازه عرض مورد نیاز تسمه های فلزی به ضخامت 3 میلیمتر و پهنای 2 تا 3 سانتیمتر را که لبه آنها به صورت خمیده از دیوار خارج میشود ، به چوب ها پیچ و محکم میکنند. سپس ورق های گالوانیزه که برای در پوش دیوار ساخته و لبه آنها فتیله و خم شده است، از دو طرف به لبه تسمه ها محکم میشود. در اجرای این نوع درپوش باید دقت کرد که در مقابل بادهای شدید، مقاومت لازم را داشته باشد.