کمتر کسی است که در طول روز سروکارش با وسایل برقی و الکترونیکی نیفتد و برای اکثریت ما تصور دنیای بدون وسایل برقی بسیار دشوار است. کافی است یک روز را بدون برق بگذرانید تا ببینید ما به وسایل الکترونیکی و برقی چقدر وابسته شده ایم. برای استفاده از کامپیوتر، تلویزیون، موبایل و لامپ که روزبه روز متنوع تر و پیچیده تر می شوند حضور یک چیز مسلم است؛ کلید و پریز.
شاید برای شما هم پیش آمده که در سفر به دیگرکشورها، هنگامی که قصد استفاده یا شارژ وسایل الکترونیکی همراه خود مانند موبایل و لپ تاپ را دارید به مشکل بربخورید. در این زمینه کشورهای مختلف استانداردهای ویژه ای دارند. مشهودترین تفاوت شکل پریزها است که در اغلب موارد با استفاده از آدابتور تبدیل قابل حل خواهد بود. اما مشکل اصلی ولتاژ متفاوت است، شاید لازم باشد از یک مبدل ولتاژ نیز در کنار آداپتور استفاده کنید. پریزهای برق آمریکای شمالی معمولاً نیروی 120 ولت 60 هرتز را فراهم می آورند. درحالی که خروجی پریز در اروپا 230 ولت و 50 هرتز است. در ایران خودمان هم برق 220 ولتی 50 هرتزی در سیم ها جریان دارد.
در ادامه سلسله گزارش های پیام ساختمان تحت عنوان “کالای برتر” در این شماره از نشریه، مشخصات و انواع کلید و پریز را بررسی می کنیم. لازم به ذکر است؛ مطالب عنوان شده اظهارات فعالان تولید و توزیع این محصول بوده و نظر نشریه پیام ساختمان نیست اما از اظهارنظر مخاطبان و منتقدان استقبال خواهیم کرد.
تکنولوژی کلید و پریز
کلید و پریزها بر اساس شکل و استاندارد به انواع مختلفی تقسیم می شوند و با رجوع به صفحه ویکی پدیای انگلیسی 13 استاندارد مختلف در سراسر جهان برای آنها برشمرده شده است. اما استانداردهای داخل کشور چطور؟
سعید کریمی از شرکت آسان کلید، انواع کلید و پریز مورد استفاده در کشور را بر اساس تکنولوژی های به کاررفته درآنها تقسیم بندی می کند. او در این تقسیم بندی هیچ گونه کاربرد ویژه ای برای کلیدهای پیشرفته تر برنمی شمرد و می گوید: تنها کاربرد کلیدهای لمسی و کنترلی در مقابل کلیدهای معمولی وجه زیبایی و لوکس بودن آنها است و گرنه این کلیدها به لحاظ امنیتی مشخصه ویژه ای ندارند .
وی در مورد کیفیت محصولات شرکت های ایرانی می گوید: بین 70 تا 80 درصد کالاهای موجود در بازار ایران ساخت داخل هستند و تنها 30 درصد واردات داریم و بین محصولات خوب بازار ایران و کالاهای خوب وارداتی نیز تفاوت زیادی وجود ندارد، مضاف بر اینکه اکثریت واردات نیز از کشورهایی مانند چین و ترکیه صورت می گیرند اما در بیشتر موارد کیفیت کالاهای داخلی بالاتر است.
کلیدهای ضد انفجار
رضا صدر زاده از شرکت خیام الکتریک می گوید : این شرکت به عنوان نخستین تولیدکننده کلیدهای لمسی این محصول را دیگر به صرفه نمی داند چون مردم به آن رغبتی نشان ندادند. وی ادامه داد: تفاوت کلیدهای لمسی با کلیدهای رایج، مدارهای الکترونیکی است که در کلیدهای لمسی و کنترلی استفاده می شوند و در نمونه های معمولی کلید به صورت مکانیکی روشن و خاموش می شود.
وی افزود: کلیدهایی که از تکنولوژی بالاتری بهره برده اند تنها لوکس بودن آنها مد نظر نیست بلکه از هوشیاری بیشتری نیز برخوردارند. این کالاها چون جرقه ندارند ضد انفجار هستند و می شود آنها را در محیط های پر از گاز استفاده کرد و اطمینان داشت که حادثه ای رخ نمی دهد. این کلیدها نه جرقه می زند و نه خراب خواهد شد.
صدرزاده انواع استاندارد کلید و پریز را به دو نوع تقسیم می کند: یکی مدل انگلیسی (British Standard) است که بیشتر کشورهای عربی نیز از آن استفاده می کنند و دیگری به نام مدل آمریکایی شناخته می شود که تفاوت آنها در میزان ولتاژ سیستم است که 110 ولت می باشد و همچنین تعداد خانه های پریز که سه گانه است.وی گفت: به همین دلیل است که برای صادرات به کشورهای دیگر از جمله اکثریت کشورهای عربی حوزه خلیج فارس مشکل عدم تطابق استاندارد وجود دارد.
استاندارد ایران فراتر از استاندار جهانی است
صدر زاده در مورد کیفیت محصولات ساخت داخل گفت: در میان کالاهای وارداتی یک سری برندهای معتبر و معروف هستند که کیفیت آنها یک پله از محصولات ایرانی بالاتر است. بقیه آنها که می توان گفت 90 درصد کالاهای وارداتی را شامل می شوند یا در حد محصولات ایرانی است و یا پایین تر از تولیدات داخل کشور هستند. البته به جز کالاهای فرانسوی که کیفیت بالایی دارند. ضمن اینکه واردات ما بیشتر از کشورهای چین و ترکیه صورت می گیرد.
وی افزود: شرکت ما و چند شرکت داخلی دیگر به کشورهای همسایه و چند کشور اروپایی صادرات داشته ایم. از نظر کیفیت و تکنولوژی محصولات ما هیچ مشکلی ندارد اما نوسانات قیمت ارز و مشکلات اقتصادی در سال های اخیر باعث شد که روند صادرات به صورت مستمر نباشد.
صدر زاده گفت: کشور اوکراین که دروازه آینده اروپا است کیفیت محصولات ما را تأیید کرده و کالاهای ما به لبنان هم صادر شده است. وی ادامه داد: استانداردی های الزامی ایران (ISIRI) فراتر از استانداردهای جهانی است و اگر مشکلات مالی نباشد مشکلی از نظر کیفیت با دیگر کشورهای جهان نداریم.
هر کس ارزان تر بدهد برنده است
ابراهیم ذاکری، مدیرعامل شرکت مهسان الکتریک می گوید: علیرغم اینکه تولیدکنندگان داخلی می گویند که تولیدات ایرانی قابل رقابت با محصولات خارجی است اما باید دید مشتریان چه می گویند. متأسفانه هر کالایی که در بازار ایران قیمت کمتری داشت بی اعتنا به کیفیت آن فروش بهتری خواهد داشت.
وی افزود: برای شرکت ما استاندارد ایران کافی نیست و سعی می کنیم بهترین استانداردها را به کارگیریم، مثلاً محصولات ما تأییدشده آلمان است، اما برای شرکت های دیگر کیفیت بالا چندان لحاظ نمی شود.
ذاکری گفت: قیمت محصولات را مواد اولیه تعیین می کند، ما مواد اولیه را از سوئد می آوریم و هر کیلو 18 هزار تومان هزینه دارد، درحالی که مواد اولیه دیگری در کشور وجود دارد که از کیفیت بالایی برخوردار نیست و تنها به آن رنگ می زنند. متأسفانه این محصولات به هر طریق ممکن استانداردهای حداقلی را نیز به دست می آورند.
وی افزود: برای اینکه مصرف کنندگان تجهیزات فنی بدانند از کجا و چه کالایی را خریداری کنند چاره ای جز مراجعه به استانداردها و گواهینامه ها نیست، البته در بحث استاندارد نیز چون حداقل مدنظر است کیفیت کالا سنجیده نمی شود. درست مانند تفاوت پراید، فیات و بنز است که هر سه این کالاها استاندارد حداقلی را کسب کرده اند اما یکی حداقلی است و دیگری به این کفایت نکرده و استانداردهای بالاتری برای محصولش در نظر گرفته است.
ذاکری راه حل کیفیت را در بازبینی در روند استاندارد دهی و معیارهای حداقلی می داند و می افزاید: اگر از سازمان استاندارد هم بپرسید آنها می گویند ما حداقل ها را بررسی می کنیم درحالی که باید راه حلی باشد و این استانداردها توسط یک موسسه بی طرف صورت گیرد.
ذاکری گفت: استانداردهای ایزو که هم اکنون در محصولاتی که خریداری می کنید نشان آن نقش بسته است، نشان دهنده کیفیت محصول نیست بلکه نشان از رعایت اصول مدیریتی دارد که در بسیاری از جاها نیز اضافی است و دید چه چیز در کجا به درد می خورد.
قیمت کلید و پریز
با توجه به انواع کلید و پریز و با توجه به تکنولوژی به کاررفته در آنها دامنه قیمت این کالا بسیار متنوع است. تنها در مورد کلید یک پل قیمت ها از 1800 تومان شروع می شود و تا 35 هزار تومان و بیشتر خواهد رسید. دامنه کالایی این محصول در برخی از شرکت ها به بیش از 60 نوع می رسد که در آن از تکنولوژی پیشرفته ای استفاده شده و قیمت آن نیز افزایش پیدا می کند. چشم الکترونیک، آشکارساز حرکتی، پریز صوتی و نمایشگر هتلی از جمله کالاهای گران این گروه کالایی هستند که هر کدام از آنها می تواند تا 100 هزار تومان بلکه بیشتر قیمت داشته باشد. به لیست قیمت های محصولاتی که تکنولوژی بالاتری دارند مانند کلیدهای لمسی و کنترلی که نگاه بیندازیم قیمت ها بسیار بالاتر خواهد رفت. در یکی از شرکت ها کلید لمسی و کنترلی دوتایی 229 هزار تومان، کلید لمسی و کنترلی سه تایی 316 هزار تومان قیمت گذاری شده است.