آگاهی بیشتر از شریان های حیاتی کشور

گروه ساخت وساز: زلزله محوری ترین اصلی است که باید در ساختمان سازی ما مورد توجه قرار گیرد چراکه بیشتر مناطق ما روی گسل زلزله قرار دارند. بااین وجود در ساخت وسازها کمتر به این مهم توجه می شود و شاهد هستیم آیین نامه 2800 که مربوط به زلزله می باشد، لحاظ نمی شود. از طرف دیگر یکی از موارد بسیار مهمی که مسئولان باید مورد توجه قرار دهند، عملکرد شریان های حیاتی در هنگام زلزله می باشد. شریان هایی که بتوانند به حل بحران کمک کنند یا حداقل آن را تشدید نکنند. متأسفانه در بیشتر شهرهای کشور ازجمله تهران به این مهم هم توجه نشده تا شهر عملاً هیچ آمادگی برای رویارویی با زلزله نداشته باشد. به منظور آگاهی هر چه بیشتر از وضعیت شریان های حیاتی کشور مانند خطوط مخابرات، فاضلاب های شهری و سیستم های گازرسانی ،سراغ محمود حسینی، استاد پژوهشگاه بین المللی زلزله شناسی و مهندسی زلزله که تحقیقات گسترده ای در این زمینه انجام داده است، رفته و گفتگویی با وی ترتیب داده ایم : پیام ساختمان: عملکرد شریان های حیاتی تهران را در برابر زلزله چگونه ارزیابی می کنید؟ لوله های آب و گاز و سیستم های برق قدیمی هستند و از مقاومت لازم برخوردار نیستند و به طور طبیعی در زلزله مشکل ساز خواهند شد. بزرگراه ها هم یکی از مهم ترین شریان های حیاتی به حساب می آیند.همچنین شیب راه ها نیز در زلزله مسئله ساز خواهد شد. به عنوان مثال میزان شیب بزرگراه همت یکی از همین موارد است. گلدان هایی که در اطراف این بزرگراه برای تثبیت زمین و خاک وجود دارد، نمی تواند مانع فروریزی تپه ها شود و اتوبان بسته می شود. خدا کند زلزله در اوج ترافیک اتفاق نیفتد. متأسفانه نسبت ارتفاع ساختمان به عرض معبر هم با استاندارد ها مطابقت ندارد و همین عامل مزید بر علت می شود تا امدادرسانی با مشکل مواجه شود. پیام ساختمان: چرا همواره گفته می شود که علمک های گاز به صورت یک بمب در زمان زلزله عمل می کنند؟ در این علمک ها شیر های قطع گاز وجود دارد که چنانچه ارتعاشی به وجود بیاید به طور خودکار گاز را قطع می کنند. اما چنانچه دیواری که علمک با آن در تماس است، دچار مشکل شود، قطع کن علمک شکسته می شود و گاز همه جا را فرا می گیرد و با کمترین جرقه انفجار مهیبی به وقوع می پیوندد. این علمک زمانی به درد می خورد که آسیب نبیند. پیام ساختمان: گفته می شود اگر زلزله به وقوع بپیوندد، ترکیدگی لوله فاضلاب پیش می آید و حتی ممکن است بخشی از شهر زیر فاضلاب برود؟ به دلیل اینکه لوله های فاضلاب قطر بالایی دارند و بتنی هستند و از طرفی با تکان خوردن درزهای بین آنها باز می شود و از طرفی به سطح زمین نزدیک هستند، فاضلاب بیرون می زند. همین حالا اگر چند مسیری که برای هدایت آب های سطحی در شهر تهران در نظر گرفته شده مسدود شود، آب به سطح خیابان ها می آید. در تقاطع اتوبان امام علی(ع) با خیابان پیروزی سطح ارتفاع لوله های فاضلاب شهری بالاست و چند بار فاضلاب این منطقه روی زمین آمده و هنوز هم بوی تعفن می دهد.کافی است زلزله بیاید و پمپ های انتقال فاضلاب کار نکند، بلافاصله درز لوله ها باز شده و شهر به وضعیت ناهنجاری گرفتار می شود. در کشور های زلزله خیز لوله ها را به گونه ای تعبیه می کنند که در مقابل ارتعاش انعطاف داشته باشند و درز های آنان باز نشود. لوله های فاضلاب ما بسیار ساده هستند. پیام ساختمان: امن ترین مناطق در تهران کدام مناطق هستند؟ هیچ جایی در تهران امن نیست. دو گسل شمال و جنوب تهران تمامی شهر را تهدید می کنند. در نیمه شمالی شدت تکان ها کمتر از نیمه جنوبی است و به دلیل جنس خاک از میدان انقلاب به بالا زمین خفیف تر می لرزد. البته در شمال تهران به دلیل شیب بالا مشکلات دیگری به وجود می آید. بنابراین هیچ جایی امن نیست. متن کامل این گفتگو در نشریه شماره 194 پیام ساختمان به چاپ می رسد.