چالش تازه صنعت برق

گروه تأسیسات: در شرایطی که استفاده از منابع انرژی های تجدیدپذیر و نو به رویکردی جهانی در عرصه انرژی تبدیل شده است، بیشتر نیروگاه های برق کشور از سوخت گازوئیل و یا گاز طبیعی به عنوان منبع انرژی استفاده می کنند. به تعبیر حمید چیت چیان این "سلطه تفکر نفتی در صنعت برق" باعث شده سوخت ارزشمندی که با یارانه در اختیار نیروگاه ها قرار می گیرد، با یارانه ای مضاعف به برق تولید شود و در اختیار شهروندان قرار گیرد- نیروگاه هایی که با بازدهی50 درصدی، حجم زیادی از انرژی و سرمایه آیندگان را هدر می دهد. نفت در برابر برق این روش باعث شد بیژن زنگنه، وزیر نفت، تحویل گازوئیل و گاز طبیعی را به نیروگاه ها به صرفه نداند و اعلام کند: "برق به رقیب صادرات گاز تبدیل شده است"؛ زنگنه با عنوان این مطلب که در حال حاضر هر مترمکعب گاز 45 سنت صادر می شود درحالی که هر متر مکعب گاز به 5/8کیلوات ساعت برق تبدیل می شود،گفت: در این شرایط به جای درآمد 45 سنت، این گاز به قیمت 20 سنت به بخش برق داده می شود. به گفته وزیر نفت در سال های اخیر 3 میلیارد و 500 میلیون دلار گاز و نفت، مصرف و تبدیل به برق شده که درآمد صادرات برق 800 میلیون دلار بوده است و باید به این موارد توجه شود. وزیر نفت تأکید کرد: در سال های اخیر 3/5 میلیارد دلار گاز و فرآورده نفتی در نیروگاه ها مصرف و تبدیل به برق شده که درآمد صادرات برق 800 میلیون دلار بوده و باید به این موارد توجه شود. شرایط به گونه ای پیش رفت که به دستور وزیر نفت مقررشده به جای گازوئیل، گاز طبیعی بیشتری در اختیار واحدهای نیروگاهی قرار گیرد، زیرا تحویل گازوئیل گران قیمت به نیروگاه ها توجیه پذیر نبود! وزارت نفت با تحویل گاز نیز موافقت ندارد! و این همه موجب شد حمید چیت چیان و بیژن زنگنه وزیران نیرو و نفت، پشت درهای بسته به گفتگوهایی برای هماهنگی در تأمین سوخت مایع و گاز طبیعی نیروگاه ها برای روزهای پیک مصرف برق تابستان آغاز کنند. بر این اساس،برآوردها نشان می دهد برای تولید حدود 50 هزار مگاوات برق در روزهای گرم تابستانی، باید معادل 220 میلیون مترمکعب گاز یا سوخت مایع( شامل گازوئیل و نفت و کوره)، روزانه تحویل نیروگاه ها شود. نتایج این مذاکرات، آب پاکی را روی دستان وزیر نیرو ریخت، زیرا گازوئیل گران قیمت نمی تواند به عنوان منبع سوختی نیروگاه ها صرف شود،بلکه بهتر است صادرات برق به ویژه در روزهای گرم تابستان کاهش یابد!زنگنه همچنین تأکید دارد: با مدیریت مصرف و کاهش صادرات، برقِ نیروگاه ها به سوخت مایع کمتری برای تابستان نیاز خواهند شد. مخالف ها و موافق ها این اظهارنظر وزیر نفت با واکنش معاون وزیر نیرو در امور برق و انرژی روبرو شد؛ به طوری که هوشنگ فلاحتیان با یادآوری اینکه سال گذشته کل برق صادراتی ایران به کشورهای همسایه از محل تولید انرژی الکتریکی در سدها و نیروگاه های برق آبی بوده،بیان کرد: برای صادرات برق هیچ گونه گاز طبیعی و یا فرآورده نفتی استفاده نشده است. عباس علی آبادی مدیرعامل مپنا نیز که از حامیان جدی سیاست صادرات برق به جای گاز خام است، آن را یک اقدام عظیم ملی که نقش مهمی در افزایش وزن ژئوپلیتیک کشور در منطقه خواهد داشت، برشمرد که ارزش افزوده قابل توجهی را به جای صادرات گاز خام برای کشور ایجاد می کند، و ازلحاظ تولید آب برای مناطق تشنه جنوبی، و اشتغال زایی در منطقه از اهمیت استراتژیک بالایی برخوردار است. اما گفته وزیر نفت، موافقانی نیز داشته است؛ حمیدرضا عراقی، معاون وزیر نفت، با اشاره به انتقاد وزیر مبنی بر تحویل گاز گران به نیروگاه ها و در برابر ارزان فروشی برق گفته بود: نیروگاه ها باید آن قدر بهره ور باشند که اگر برنامه صادرات برق دارند، هم تولید خوبی داشته باشند و هم قیمت برق صادراتی بهای گاز مصرفی را جبران کند و ارزش افزوده داشته باشند! وی در این رابطه توضیح داد: "یعنی اگر 100 واحد برق وارد اقتصاد می کنیم، حداقل این است که 100 واحد نیز صادر کرده و ایجاد اشتغال کنیم، نه اینکه 100 واحد وارد اقتصاد کنیم و تنها 50 واحد صادرات داشته باشیم." روزگار بد برقی ها این همه در شرایطی است که صنعت برق روزگار خوبی را نمی گذراند و به گفته مدیرعامل توانیر، تولید و مصرف برق کشور در وضعیت "سربه سر" قرار دارد. همایون حائری گفت: اگر مدیریت مصرف اعمال نشود و مردم در مصرف برق صرفه جویی نکنند به مشکل برمی خوریم. حائری تأکید کرد: در حال حاضر تولید برق بر روی خلاقیت کارشناسان برق اداره می شود که همین موضوع باعث شده تمام نیروگاه ها در مدار تولید باشند. به گفته وی، در حال حاضر مصرف انرژی در کشور به ازای هر نفر 25 هزار و 400 کیلووات ساعت است که نسبت به کشورهای پیشرفته 3 برابر بالاتر است. همچنین مصرف انرژی در 3 ماهه اول سال 93 نشان می دهد که 8/6 درصد رشد داشته است و این آمار حاکی از این است که شرایط کنونی صنعت برق یک وضعیت خاص پیداکرده و باید به آن توجه ویژه ای شود. حائری افزود: مصرف برق در 8 تیرماه سال جاری در تهران نسبت به 8 تیرماه سال گذشته 20 درصد رشد داشته است. وی در خصوص وضعیت تأمین سوخت نیروگاه ها از سوی وزارت نفت، گفت: سالانه در داخل کشور حدود 65 میلیارد متر مکعب سوخت معادل در نیروگاه های برق استفاده می شود، پس وقتی نیاز است که سالانه 4 هزار مگاوات به ظرفیت تولید برق کشور اضافه شود، می بینیم که تأمین سوخت نیز با مشکل مواجه می شود. به گفته وی برای تأمین 65 میلیارد متر مکعب سوخت معادل، باید 55 میلیارد دلار هزینه کرد تا برق در نیروگاه ها تولید شود.