ویژگی های سنگ های باکیفیت در ساختمان سازی

سنگ های ساختمانی به طور طبیعی حجیم و متراکم هستند و می توان آن ها را به شکل های دلخواه برش زد و در موارد مختلفی ازجمله پوشش های دیوارهای داخلی، کف و پلکان، نمای ساختمان، کف خیابان و پیاده رو، زیرسازی جاده ها، تزئینات ساختمان، بام و غیره استفاده کرد. از سنگ ها برای ساختمان سازی از زمان های بسیار قدیم استفاده شده است. امروزه از انواع متفاوتی سنگ مانند گرانیت، بازالت، سنگ لوح، گنیس، ماسه سنگ، سنگ آهک، مرمر، کوارتزیت و غیره در ساختمان سازی استفاده می شود. در اینجا به چند ویژگی سنگ های ساختمانی اشاره شده است. ویژگی های سنگ های باکیفیت ساختمان سازی استحکام به طورکلی بیشتر سنگ های ساختمانی از استحکام بالایی برخوردارند تا بتوانند در برابر میزان بار و فشار موجود مقاومت کنند. بنابراین هنگام استفاده از این سنگ ها، در مورد استحکام آن ها نگرانی زیادی وجود ندارد. اما وقتی از سنگ ها در ساختارهای بزرگ استفاده می شود، باید به توان و مقاومت فشاری آن توجه کرد. معمولا سنگ های با مقاومت فشاری مناسب بین 60 تا 200 نیوتن بر میلی متر مربع هستند. در ضمن مقاومت فشاری برای سنگ های باربر نباید کمتر از 150 کیلوگرم بر سانتی متر مربع باشد. دوام سنگ های ساختمانی باید در برابر انواع متفاوت نیروهای طبیعی مانند باد، باران، هوازدگی و حرارت دوام بیاورند و براثر تماس با این نیروها نباید دچار فرسودگی و تخریب شوند. درواقع اصلی ترین عوامل تخریب سنگ ها همین نیروهای طبیعی می باشند. هوازدگی در اثر گازهای معلق در هوای شهرهای آلوده مثل دی اکسید کربن و دی اکسید کربن به وجود می آید و باعث تغییر رنگ و شکستگی و حتی جدا شدن سنگ های ساختمانی می شوند. از عوامل دیگر هوازدگی مثل انجماد و تبخیر آب در حفره های سنگ ها و حتی خاصیت رنگ بری و اثر گرمایی نور خورشید می توان نام برد. بهتر است هنگام انتخاب ماندگارترین سنگ های ساختمانی، به ویژگی های سنگ های مختلف و شرایط آب و هوایی آن منطقه توجه کرد. به طور مثال، سنگ های آهکی مناسب مناطق مرطوب نیستند و خیلی زود دچار فرسایش می شوند. سختی سنگ هایی که در کف خیابان ها، معابر و یا کف پل ها استفاده می شوند، باید به اندازه کافی سخت باشند تا در برابر نیروهای سایشی حرکت افراد و یا خودروها دوام بیاورند. بنابراین پیش از استفاده از سنگ باید میزان سختی آن سنجیده شود. سختی سنگ را با مقیاس موس می سنجند. سفتی سنگ های ساختمانی به ویژه سنگ هایی که در جاده سازی استفاده می شوند، باید در برابر نیروهایی چون ارتعاش مقاوم باشند. بنابراین هنگام استفاده از سنگ ها، میزان سفتی آن ها نیز سنجیده می شود. چگالی نسبی هرچه چگالی نسبی سنگی بیشتر باشد، آن سنگ سنگین تر و محکم تر خواهد بود. بنابراین برای ساخت سدها، دیوارهای حائل، اسکله ها و هر ساختاری که وظایف سنگینی به عهده دارد، از سنگ های با چگالی نسبی بالا-بین 4/2 تا 8/2- استفاده می شود. تخلخل و میزان جذب میزان تخلخل سنگ ها به مواد سازنده معدنی و تشکیل ساختار سنگی که از آن تولیدشده، بستگی دارد. اگر سنگ استفاده شده، منافذ بسیاری داشته باشد، آب باران به راحتی وارد آن شده و موجب پوسیدگی و تخریب آن می شود. بنابراین سنگ های مورداستفاده نباید متخلخل باشند. درواقع هرچه سنگ دارای تخلخل بیشتری باشد، میزان جذب آب در آن افزایش می یابد. چنین سنگ هایی در محیط های سرد، هرگز دوام نمی آورند. زیرا آب، وارد سنگ شده و یخ می زند و باعث ازهم پاشیدگی سنگ می شود. محدوده مجاز جذب آب در برخی از سنگ های ساختمان سازی به شرح زیر هستند: ماسه سنگ ( 10%)، سنگ آهک( 10%)، گرانیت( 1%)، سنگ شیل( 10%)، سنگ لوح یا اسلیت( 1%) و کوارتزیت( 3%) تراش درآوردن سنگ به شکل های مختلف را تراش گویند. هرقدر سنگ ها قابلیت تراش بالاتری داشته و راحت برش بخورند، از قیمت سنگ کاسته می شود. باید از سنگ هایی استفاده کرد که استحکام و دوام موردنیاز آن ها فدای قابلیت تراششان نشده باشد. ظاهر سنگ سنگ هایی که برای نمای ساختمان استفاده می شوند باید ظاهر مناسبی داشته باشند. باید بتوانند در برابر پرداخت کاری و عملیات صیقلی کردن، دوام آورده و رنگشان را از دست ندهند. سنگ های روشن نسبت به سنگ های تیره بهتر هستند. زیرا سنگ های تیره، به مرورزمان کم رنگ می شوند و فرسوده به نظر می رسند. کارآمد سنگ های مورداستفاده در ساختمان سازی باید کارآمد باشند. به سنگ هایی کارآمد می گویند که هنگام کار با آن ها( تراش، برش و شکل دهی) دچار مشکل و تخریب نشوند و کار با آن ها راحت باشد و درعین حال مقرون به صرفه باشند. ضد آتش آتش به ندرت موجب تخریب کلی در کارهای سنگی می شود. ولی سطح نمای گرانیت، مرمر و ماسه سنگ ها ممکن است در اثر آتش سیاه یا خرد شوند. سنگ های آهکی عموما تحت تأثیر آتش قرار نمی گیرند. فقط سنگ های روشن، به علت اکسید شدن آهن موجود در آن ها برای همیشه صورتی رنگ می شوند. بهتر است سنگ های مورداستفاده در ساختمان سازی حاوی کربنات کلسیم، اکسیدهای آهن و آن دسته از مواد معدنی که در برابر انبساط حرارتی ضرایب متفاوت دارند، نباشند.