menu

ثبت آگهی رایگان

چگونه یک شهر را برای زنان طراحی کنیم؟

مقامات وین در سال 1999 از ساکنان منطقه ی 9 این شهر پرسیدند چقدر و چرا از سیستم حمل ونقل عمومی استفاده می کنند. اورسولا باوئر یکی از کارمندانی که وظیفه ی پر کردن پرسشنامه ها را داشته می گوید: بیشتر مردان در کمتر از 5 دقیقه پرسشنامه را پر می کردند اما زنان از نوشتن دست برنمی داشتند. بسیاری از مردان گزارش کردند که از خودرو یا حمل ونقل عمومی دو بار در روز استفاده می کنند- صبح ها برای رفتن سرکار و شب ها برای برگشت به خانه. در سوی دیگر اما زنان از شبکه مواصلاتی شهر شامل پیاده راه ها، مسیرهای اتوبوس، خطوط مترو و خیابان های ماشین رو به دفعات بیشتر و به دلایل بسیار بیشتری استفاده می کنند. باوئر اضافه می کند: زنان الگوی بسیار متنوع تری در تحرک دارند. آن ها در پرسشنامه ها چیزهایی شبیه به این می نوشتند: من بعضی صبح ها بچه ها را به دکتر می برم، بعد قبل از آنکه سرکار بروم آن ها را به مدرسه شان می برم، به مادرم در خرید خواروبار کمک می کنم و بچه ها را با مترو به خانه برگردانم. زنان بیشتر از مردان از سیستم حمل ونقل عمومی استفاده می کنند و سفرهای پیاده ی بیشتری هم انجام می دهند. زنان همچنین تمایل بیشتری دارند تا وقتشان را بین تعهدات کار و خانواده تقسیم کنند مانند مراقبت از کودکان و والدین سالمند. به همین خاطر برنامه ریزان شهری طرحی را آماده کرده اند تا جریان حرکت پیاده رو ها و دسترسی به حمل ونقل عمومی را بهبود دهند. نورپردازی های بیشتری اضافه شد تا قدم زدن در شب را برای زنان امن تر کند. پیاده روها عریض تر شدند تا عابران پیاده بتوانند در خیابان های باریک هم پیاده روی کنند. راه پله ای بزرگ با یک رمپ که از میانه ی آن می گذرد در نزدیکی یک تقاطع اصلی ایجاد شد تا عبور و مرور برای افرادی که کالسکه دارند یا با صندلی چرخ دار و واکر راه می روند آسان تر شود. پلکان مناسب سازی شده برای زنان در منطقه ی 9 وین تصمیم برای تفحص در رفتار مردان و زنان در استفاده از حمل ونقل عمومی تنها یک تیر در تاریکی نبود بلکه بخشی از پروژه ای بود که باهدف قرار دادن جنسیت در متن سیاست گذاری عمومی اجرا شد. در وین چنین دیدگاهی را هم تراز سازی جنسیتی می خوانند. هم تراز سازی جنسیتی در پایتخت اتریش از اوایل دهه 90 میلادی مطرح شد. در عمل این بدان معناست که مسئولان شهر قوانین، مقررات و قواعدی وضع می کنند که به مردان و زنان به یک اندازه سود می رسانند. هدف دسترسی برابر به منابع شهر است و بنا به ادعای مقامات رسمی تاکنون موفق هم بود ه است. وین سیاست هم تراز سازی جنسیتی را در برخی بخش های شهر به اجرا گذاشته شده که شامل سیاست مراقبت بهداشتی و تحصیلی هم می شود؛ اما در هیچ زمینه ای به اندازه برنامه ریزی شهری تأثیرگذار نبوده است. تاکنون بیش از 60 پروژه پایلوت اجراشده اند و هرچقدر که ابعاد پروژه ها بزرگ تر می شود، هم تراز سازی جنسیتی به نیرویی تبدیل می شود که رسماً در حال تغییر شکل شهر است. زندگی روزمره ی زنان در شهر برنامه ریزان شهری در وین در طول دو دهه طراحی شهری را با هم تراز سازی جنسیتی درآمیخته اند و آن را تقریباً به یک دانش بدل کرده اند. قبل از آنکه هر پروژه آغاز شود برای اینکه مشخص شود چگونه گروه های مختلف مردم از فضای عمومی استفاده می کنند، داده ها جمع آوری می شود. اوا کیل که به عنوان متخصص جنسیت در گروه برنامه ریزی شهری وین کار می کند می گوید: سؤالات زیادی باید پرسیده شود. شما باید بدانید چه کسانی از فضا استفاده می کنند، تعدادشان چقدر است و اهدافشان چیست؟ وقتی توانستید الگوی استفاده از فضای عمومی را تحلیل کنید، می توانید نیازها و علائق مردمی که از آن استفاده می کنند را مشخص کنید. بعدازآن برنامه ریزی می تواند برای پاسخ دادن به این نیازها به کار رود. هم تراز سازی جنسیتی زمانی در وین شروع شد که کیل و گروهی از برنامه ریزان شهری در سال 1991 نمایشگاه عکسی با عنوان چه کسی صاحب فضای عمومی است: زندگی روزمره ی زنان در شهر را برپا کردند. نمایشگاه در مورد زندگی روزمره ی گروه های متنوع زنان در پایتخت اتریش بود که نشان می داد هر زن چگونه مسیر متفاوتی را در شهر طی می کند و اینکه ایمنی و راحتی جابجایی اولویت همه ی آنان است. نمایشگاه عکس طوفانی رسانه ای بپا کرد. کیل دراین باره می گوید: روزنامه ها، تلویزیون و رادیو همگی این نمایشگاه را پوشش دادند و 4 هزار نفر از آن بازدید کردند. در آن زمان یک چیز کاملاً نو بود. سیاستمداران هم خیلی سریع فهمیدند که این مسئله چیزی است که مردم به آن علاقه مندند بنابراین تصمیم گرفتند از آن حمایت کنند. کمی بعد پروژه هایی به عنوان پایلوت آغاز شد. یکی از آن ها مجموعه ی آپارتمانی بود که توسط و برای زنان در منطقه 21 شهر طراحی شده بود. در سال 1993 شهر مسابقه ی طراحی برگزار کرد با عنوان زنان، کار، شهر .ایده این بود که مسکنی ساخته شود که زندگی را برای زنان آسان تر کند؛ اما این دقیقاً به چه معناست؟ داده هایی که مرکز آمار اتریش منتشر کرده نشان می دهد زنان، روزانه بیشتر از مردان وقتشان را در امور خانه و مراقبت از کودکان صرف می کنند. زنان، کار، شهر با توجه به این نکته ساخته شد. این طرح شامل یک سری از آپارتمان بود که توسط حیاتی احاطه شده است. فضای چمن مدور حیاط اجازه می دهد والدین و بچه ها بدون آنکه از خانه دور شوند زمانشان را بیرون از خانه سپری کنند. این مجموعه ی آپارتمانی دارای یک مهدکودک، داروخانه و مطب پزشک است. همچنین قرارگیری این مجموعه در نزدیکی حمل ونقل عمومی باعث می شود انجام امور روزمره و رفت وآمد به مدرسه و محل کار آسان تر شود. کیل درباره ی این پروژه می گوید: آنچه این پروژه را منحصربه فرد می ساخت این بود که ما ابتدا سعی کردیم نیازهای مردمی که می خواهند از فضا استفاده کنند را مشخص کردیم و بعد به سراغ راه حل های فنی رفتیم. بیشتر وقت ها کار برعکس است، یعنی روش های فنی یا زیبایی شناختی تعیین کننده ی نتیجه ی نهایی هستند. مهدکودک در پروژه ی زنان، کار، شهر با اتمام پروژه ی زنان، کار، شهر ، مقامات شهری وین توجهشان را به شبکه ی پارک های عمومی معطوف کردند و سفارش پژوهشی در مورد نحوه ی استفاده ی زنان و مردان از فضای پارک را دادند. نتایج شگفت آور بود. این مطالعه که یک سال به طول انجامید نشان داد تعداد دختران در پارک بعد از 9 سالگی به شدت کم می شود درحالی که تعداد پسران ثابت باقی می ماند. پژوهشگران دریافتند دختران کم جسارت تر از پسران اند و اگر قرار باشد بین دختران و پسران بر سر فضای پارک رقابتی برقرار شود، احتمالاً پسرها پیروز خواهند شد. طراحان شهری خواستند ببینند آیا می توان با تغییر پارک ها این روند را معکوس کنند یا نه؛ بنابراین در سال 1999 شروع به بازطراحی دو پارک در منطقه ی 5 شهر کردند. مسیرهای پیاده روی اضافه شدند تا پارک ها دردسترس تر بشوند و زمین های بدمینتون و والیبال ایجاد شد تا فعالیت ها متنوع تری در پارک ها انجام شود. از منظرسازی هم برای تقسیم فضای باز و بزرگ پارک به قسمت های شبه محصور استفاده شد. تقریباً بلافاصله مقامات شهری متوجه تغییراتی شدند: گروه های مختلف مردم- پسران و دختران- بدون آنکه گروهی مزاحم گروه دیگری باشد شروع به استفاده از پارک کردند. توجه همگان به این موضوع جلب شد و در سال 2008 برنامه اسکان بشر سازمان ملل، راهبرد برنامه ریزی شهری وین را در میان بهترین نمونه ها در بهبود محیط زندگی ثبت کرد. پروژه ی بازطراحی پارک وین در کنار برنامه ی ساخت منطقه ی نمونه ی هم تراز سازی جنسیتی برای دریافت جایزه ی خدمات عمومی سازمان ملل که نشان افتخاری برای قدردانی از تلاش ها برای بهبود مدیریت عمومی است، هم نامزد شده است.

انتهای خبر/پیام ساختمان

چاپ شده در هفته نامه پیام ساختمان شماره 294

فهرست مطالب شماره 294

این مطلب را در شبکه های اجتماعی به اشتراک بگذارید :

×