معمار قاجاری

معمار قاجاری فرمانفرماییان در سال 1299 در خانواده ای متمول و وابسته به سلطنت قاجار به دنیا آمد. او فرزند عبدالحسین میرزا فرمانفرما و بتول خانم احشمی بود. پدرش از نوادگان عباس میرزا به شمار می آمد و سال ها به عنوان والی ایالت های مهم حکمرانی کرده بود و مادرش بتول خانم از جانب پدری به سادات احشمی کرمانشاه و از طرف مادری به خاندان دولتشاهی و محمدعلی میرزا دولتشاه نسب می برد. او علاوه بر عبدالعزیز از فرمانفرما صاحب هشت فرزند شد، ازجمله مریم فیروز (مؤسس سازمان زنان حزب توده)، منوچهر فرمانفرماییان (نویسنده کتاب خون و نفت) و عبدالعلی فرمانفرماییان (مؤسس نخستین پالایشگاه خصوصی نفت در ایران). فرمانفرماییان تحصیلات خود را در دانشسرای عالی ملی هنرهای زیبای پاریس گذراند و در آوریل دهه 30 فارغ التحصیل شد و به ایران بازگشت. او ابتدا در گاراژ پدرش کار طراحی را آغاز نمود. وی سپس در یکی از آتلیه های دانشکده هنرهای زیبای دانشگاه تهران زیر نظر محسن فروغی همراه با مهندس آفتن دلیان، هوشنگ سیحون و حیدر غیایی به کار و تدریس مشغول شد. آثار تولیدی دفتر وی عمدتاً به صورت کامل با طراحی معمارانی که در آنجا مشغول به کار بودند به انجام می رسید و وی نقش راهبردی درروند جاری قراردادها و امور مدیریتی را بر عهده داشت. تمامی جمع پرشمار برادران و خواهران وی از شخصیت های ذی نفوذ عصر پهلوی در ایران بودند. برادرزاده وی فیروز نیز به معماری در ایران اشتغال دارد. وی 31 خرداد 1392 هجری خورشیدی برابر با 21 ژوئن 2013 میلادی در املاک خود در اسپانیا به سن 93 سالگی درگذشت. هیچ اثری از وی در خارج از ایران در طی 35 سال حضورش در خارج از ایران ثبت نشده است. فرمانفرماییان در دوره ریاست جمهوری بیل کلینتون توانست طی شکایتی از دولت ایران از محل حساب های بلوکه شده ایران در ایالات متحده کل خسارت خود در رابطه با خروجش از ایران را که بالغ بر یک میلیون دلار بود دریافت کند آثار مهم طراحی شده در دفتر معمار ورزشگاه آزادی ساختمان پیشین وزارت کشاورزی و برج های دوقلوی سامان استادیوم ورزشی آزادی ساختمان های شرکت نفت مسجد دانشگاه تهران طرح ساختمان رآکتور اتمی دانشگاه تهران ساختمان وزارت کشاورزی پاویون ایران در اکسپو 67 مونترال، کانادا ساختمان وزارت کار ساختمان بانک اعتبارات ایران ساختمان پست و تلگراف و تلفن فرودگاه مهرآباد طرح اولیه فرودگاه جدید امام خمینی تهیه طرح جامع شهر تهران برج های دوقلوی سامان برج های ونک پارک ساختمان بورس دانشکده دامپزشکی کاخ مادر سعدآباد کاخ نیاوران ساختمان اداری صداوسیما موزه فرش تهران موزهٔ فرش، یکی از موزه های استان تهران است. این موزه به دستور فرح پهلوی ساخته شد و در روز 22 بهمن 1356 به وسیله وی گشوده شد. ساختمان این موزه دارای معماری جالبی است و نمای بیرونی آن به شکل دار قالی می باشد و ساختمان موزه 3400 مترمربع مساحت دارد که از دو تالار جهت نمایش گلیم و قالی دست باف ایرانی تشکیل شده است. طبقهٔ همکف این موزه برای نمایش دائمی 150 قطعه فرش و طبقه دوم آن برای برگزاری نمایشگاه های موردی و فصلی در نظر گرفته شده است. هدف از تشکیل این موزه را می توان پژوهشی در سوابق، تحصیلات و کیفیت تاریخی هنر و صنعت فرش خاصه فرش ایرانی دانست. این موزه شامل سایر محصولات از قبیل گلیم هم می شود. طراح بنای این موزه، عبدالعزیز فرمانفرماییان است. موزه فرش ایران که در خیابان کارگر شمالی ـ تقاطع دکتر فاطمی یا به عبارتی در ضلع شمالی پارک لاله و روبروی فروشگاه سپه خیابان فاطمی واقع شده است در 1356 افتتاح شد هدف از تشکیل این موزه را می توان پژوهشی در سوابق، تحصیلات و کیفیت تاریخی هنر و صنعت فرش خاصه فرش ایرانی دانست. موزه فرش ایران شامل سایر محصولات از قبیل گلیم هم می شود و طراح بنای این موزه، از عبدالعزیز فرمانفرماییان است. ساختمان موزه فرش ایران معماری شکیل و چشم گیری دارد که آذین های نمای بیرونی آن شبیه به دار قالی است . سطح نمایشی موزه مساحتی برابر 3400 مترمربع را در برمی گیرد که شامل دو تالار است و برای نمایش انواع قالی های دست بافت و گلیم مورداستفاده قرار می گیرد. طبقه همکف این موزه برای نمایش دائمی 150 قطعه فرش و طبقه دوم آن برای برگزاری نمایشگاه های موردی و فصلی در نظر گرفته شده است. ویژگی های موزه فرش ایران : مجموعه موزه فرش ایران شامل باارزش ترین نمونه های قالی ایران از قرن نهم هجری تا دوره معاصر است و از منابع غنی تحقیقی برای پژوهشگران و هنر دوستان به شمار می آید. معمولاً حدود 135 تخته از شاهکارهای قالی ایران ، بافت مراکز مهم قالی بافی مانند کاشان ، کرمان ، اصفهان ، تبریز، خراسان ، کردستان و جز آن ها، در تالار طبقه همکف به معرض نمایش گذاشته می شود. در کتاب خانه موزه حدود 3500 جلد کتاب به زبان های فارسی ، عربی ، فرانسه ، انگلیسی و آلمانی در اختیار هنردوستان و پژوهشگران قرار می گیرد. همچنین بهترین کتاب ها و نشریات و تحقیقات مربوط به فرش ایران و قالی های مشرق زمین به طورکلی و کتاب هایی درزمینهٔ مذهب ، هنر و ادبیات ایران در کتابخانه موزه موجود است . در کنار کتابخانه ، کتاب فروشی موزه نیز مشغول به کار است . همچنین برای استفاده از بازدیدکنندگان موزه ، فیلم ها و اسلایدهایی درزمینهٔ قالی بافی و گلیم و هنرهای دستی ایران در سالن نمایش موزه به نمایش درمی آید. همچنین در این نمایشگاه تابلو فرش های نفیس تبریزی، فرش تبریز به نمایش درمی آید که نظر هر بیننده ای را به خود جلب می کند پژوهش در سوابق ، تحولات و کیفیت تاریخی هنر و صنعت فرش ، خاصه در ایران ، گردآوری و خریداری نمونه انواع قالی های دست بافت ایرانی و برگزاری نمایشگاه های موقت از فرش ایران و سایر نقاط جهان ، از اهداف موزه به شمار می آید. در این نمایشگاه نمونه هایی از قالیچه های تصویری شاهنامه بایسنقری به نمایش درآمده است که گوشه هایی از ادبیات ، اسطوره ، مذهب و فرهنگ و هنر غنی ایران را نشان می دهد. این آثار همه در کارگاه قالی بافی استاد موسوی سیرت ، به یاری هنرمندان جوان ایرانی و ذوق و سلیقه استاد دنیادیده و فنّاوری کامپیوتری آفریده شده اند. از ویژگی های موزه فرش قالیچه دست بافت ارزشمند و بی نظیر ایرانی ، کار فرش بافان کاشان ، در اندازه های 130 در 220 سانتی متر، معروف به قالیچه میرزا کوچک خان جنگلی است که این شخصیت روحانی ملی را در لباس نظامی مسلح به تفنگ و اسلحه کمری ، قطار فشنگ نمایش می دهد. در شمسه بالای تصویر میرزا، کتیبه ای با عبارت و نام کارخانه ملامحمود دیده می شود که احتمالاً، با توجه به این عبارات ، تاریخ بافت قالیچه سال های آخر دوره قاجار است .