کاری که آخوندی باید انجام دهد

دولت یازدهم ادعا می کند ایجاد تورم 300 درصدی در بخش مسکن و پایین آمدن ارزش پول ملی به یک سوم ارزش دلار، ضربه هایی بود که مسکن مهر به اقتصاد کلان وارد کرده و البته جانمایی نامناسب، هدر دادن هزینه و مصالح ساختمانی در بیابان، تشدید معضل حاشیه نشینی و دور شدن ساکنان سایت های مسکن مهر از محل کار خود در شهرهای بزرگ از معضلات درونی طرحی است که قرار بود مشکل مسکن اقشار پایین را حل کند. البته عبده تبریزی مشاور وزیر راه و شهرسازی می گوید برخلاف دهه 40 و 50 در سه دهه اخیر رشد جمعیت به مراتب کمتر از رشد تعداد مسکن بوده است که البته دولت نهم و دهم می تواند بخشی از این دستاورد را به مسکن مهر گره بزند. محمد سعید ایزدی معاون وزیر راه و شهرسازی نیز می گوید: اگر هزینه مسکن مهر را در بافت فرسوده کلان شهرها خرج می کردند هم از بزه های اجتماعی جلوگیری می شد، هم از زیرساخت ها و ظرفیت های درون شهر استفاده می کردند، هم کیفیت را به شهرها که از درون فرسوده شده برمی گرداندند و هم مخاطب اصلی که اقشار پایین هستند خانه دار می شدند. حتی محسن نریمان مدیرعامل شهرهای جدید اذعان دارد اگر به جای پردیس در بافت فرسوده تهران، نوسازی صورت می گرفت هزینه ها بسیار کمتر می شد. با این اوصاف واضح است که دولت یازدهم اعتقادی به ساخت وساز دولتی ندارد و آن را طرحی شکست خورده می داند. اما اگر از طرح جامع مسکن که هیچ گاه از روی کاغذ فراتر نرفت بگذریم، دولت تدبیر و امید هنوز برنامه های خود را برای بخش مسکن به مرحله ی اقدام و عمل نرسانده است. تسهیلات بی سرانجام دولت در سه سال اخیر سعی کرد راه خرید مسکن که در ابتدای دولت بسیار ناهموار بود را از طریق افزایش تسهیلات مسکن هموار کند اما بالا بردن چندمرحله ای وام توسط بانک مسکن و رساندن آن از 45 میلیون تومان به سقف 160 میلیون تومان نتوانست اقشار پایین را برای مراجعه به بانک ها قانع کند؛ چراکه سود تسهیلات 13 درصد بود که البته در روزهای ابتدایی تیرماه به 11 درصد رسید و گفته می شود دو درصد دیگر کاهش می یابد و این رقم هنوز برای مردم سنگین است. همچنین مدت زمان حداکثر 12 ساله نیز باعث شده تا متقاضیان تمایل چندانی به دریافت وام مسکن نشان ندهند. بافت فرسوده همچنان پابرجاست از سوی دیگر موضوع فرسودگی شهرها از درون، چالشی است که انتظار می رفت دولت بتواند آن را حل کند. به همین لحاظ یکی از مهم ترین برنامه هایی که مجموعه وزارت راه و شهرسازی از آن به عنوان طرح استراتژیک خود یاد می کند نوسازی بافت های فرسوده و حل مشکل حاشیه نشینی است اما شرکت عمران و بهسازی شهری البته با عدم مشارکت بانک ها نتوانست بر مشکلات فائق آید و به چشم انداز موردنظر برسد. موفقیت نسبی در مبارزه با تراکم فروشی مسئله آلودگی و ترافیک کلان شهرها نیز ازجمله دغدغه های معاونت معماری و شهرسازی است که پیروز حناچی اتکای 79 درصدی بودجه شهرداری ها به منابع ناپایدار همچون فروش پروانه ساختمان را دلیل اصلی آلودگی هوای کلان شهرها و ایجاد ترافیک عنوان می کند. او چندین بار به بلندمرتبه سازی در منطقه 22 که جلوی کریدور باد پایتخت را سد کرده انتقاد کرد. حناچی همچنین درباره این که برخی ادعا می کنند دولت قبلاً مسئله شهر فروشی را مطرح نمی کرد و به تازگی وارد این مبحث شده است، گفت: طی سه سال اخیر یکی از مهم ترین کارهای ما اعتراض به مسئله شهر فروشی بوده است. منتقدان اگر جستجو کنند می توانند اخبار مربوط به این موضوعات در سه سال اخیر و نتایج پیگیری های شورای عالی شهرسازی و معماری را ببینند. البته صحبت های ما بی تأثیر نبوده است و همین که شهرداری حرف های ما را قبول کرده خودش یک قدم به جلو است. موانع ساخت وساز خودداری سازندگان از ساخت وساز جدید از دیگر مشکلات بخش عرضه مسکن است. کشور سالیانه به یک میلیون مسکن نیاز دارد و این در حالی است که به دلیل رکود مسکن تولید فعلی بیش از 400 هزار واحد نیست. بااین حال سازندگان و انبوه سازان از طناب هایی که پای آن ها را برای ساخت وساز بسته است، گلایه دارند. 9 ماه حیاتی برای آینده عملکرد دولت در حوزه مسکن به عنوان کالایی که 33 درصد از جیب مردم را می رباید زیر ذره بین افکار عمومی قرار دارد و قطعاً دولت روحانی در مدت باقی مانده از عمر خود زمان کافی برای تعریف و اجرای پروژه های جدید مسکنی ندارد و همین که بتواند 306 هزار مسکن مهر باقی مانده را تکمیل کند هنر کرده است؛ چراکه دولت قبل از کل 2 میلیون و 215 هزار مسکن مهر تقریباً نصف آن را ساخت تا توفیق اجباری تکمیل نیمی دیگر را به عباس آخوندی بدهد که بارها مسکن مهر را زیر تیغ انتقادات خود گرفت و حتی آن را فاجعه خواند. آخوندی که 14 مهرماه سال قبل از جلسه استیضاح خود در مجلس با سربلندی بیرون آمد و حتی آرا حاکی از افزایش 11 درصدی اعتماد نمایندگان به او نسبت به رأی اعتمادش بود، حالا در مدت 9 ماه باقی مانده فرصت دارد تا علاوه بر اتمام طرح مسکن مهر چکش کاری طرح جامع مسکن را به عنوان مهم ترین طرح ساختمان دادمان به اتمام برساند تا اگر حسن روحانی یک بار دیگر رئیس جمهور ایران شد و او را به عنوان وزیر راه و شهرسازی انتخاب کرد بتواند طرح خود را به منصه ظهور برساند تا از این شائبه که آخوندی بیش از مسکن به موضوع راه و بخصوص ناوگان هوایی اهمیت می دهد، رهایی پیدا کند.