چرا شهرداری پرداخت طلب پیمانکاران را به جهان سپرد؟

چند سالی است که شهرداری تصمیم گرفته مطالبات پیمانکاران را از طریق شرکت های کارگزاری پرداخت کند و رویه گذشته که واگذاری مستقیم تراکم و املاک به طلبکاران بود، را قطع کند. مهم ترین کارگزاری که این کار را برعهده گرفته شرکت مسکن و ساختمان جهان نام دارد که مسئولیت پرداخت دیون پیمانکاران را از محل منابع مشخص شده از طرف شهرداری عهده دار است. سؤال اصلی ما این است که آیا اساساً نیازی به حضور شرکت هایی مانند جهان و سایر کارگزاری ها هست یا خیر؟! عملکرد این شرکت ها به چه صورتی بوده است؟! فلسفه تشکیل شرکت های کارگزاری به گزارش پیام ساختمان محسن علی حسینی، مدیرعامل شرکت جهان در سال 91 پس از بحث هایی که در مورد نحوه فعالیت این شرکت شد، گفت: تاریخچه فعالیت شرکت جهان مشخص است. این شرکت پیش از آغاز دور جدید فعالیتش عمده سهامش متعلق به بنیاد شهید تهران بوده است و سال ها پیش بانک شهر سهام این شرکت را خریداری می کند و این شرکت به صورت صددرصدی متعلق به بانک شهر می شود. بانک شهر نیز متعلق به 9 شهرداری مختلف ازجمله تهران حدود 10 درصد و شهرداری های مشهد، قزوین، اهواز، تبریز، اصفهان، شیراز، کرج و قم است. اعضای هیئت مدیره بانک هیچ کدام از معاونان و مدیران شهرداری تهران نیستند. عمده افرادی که در هیئت مدیره این شرکت حضور دارند افرادی هستند که جزو اعضای هیئت مدیره بانک شهر هستند. پرداخت مطالبات بدون کسری وی در تشریح نحوه کارگزاری این شرکت برای پرداخت دیون پیمانکاران و همچنین محاسن آن اظهار داشت: قبل از اینکه شرکت جهان به عنوان یک شرکت کارگزار قرارداد همکاری خود را با شهرداری تهران منعقد کند، یکسری افراد که به عنوان پیمانکاران شهرداری طلبکار بودند به جای پولی که از شهرداری تهران طلب داشتند تراکم سیار می گرفتند. این شیوه پرداخت مطالبات از سال های دور در این مجموعه رواج داشت اما اتفاقی که در این دوره افتاد این بود که دکتر قالیباف جلوی این شیوه را گرفت. قبلاً اگر به عنوان مثال پیمانکاری 100 هزار تومان از شهرداری طلبکار بود، بابت طلب خود 102 هزار تومان تراکم می گرفت. درواقع شهرداری 2 هزار تومان بیشتر هم طبق مصوبه شورای شهر می پرداخت. طلبکاران زمانی که این میزان تراکم را می گرفتند اگر ملکی داشتند، روی ملک خودشان بارگذاری می کردند و اگر هم زمینی نداشت، پیمانکار به سراغ افرادی که واسطه و در مجموعه شهرداری شناخته شده بودند می رفت. درگذشته 10 نفر واسطه شاخص در کنار مجموعه شهرداری وجود داشت که سه، چهار نفر از آن ها شناخته شده بودند. این فرد واسطه، تراکم 102 هزارتومانی پیمانکار را که برای همه مناطق سیار بود به مبلغی می فروخت. این واسطه، بخشی از هزینه این تراکم را به صورت نقدی و بخشی را نیز به صورت چک، واگذاری خودرو یا طلا به فروشنده پرداخت می کرد. در حقیقت پیمانکاران در حالت خوش بینانه تراکم 102 هزارتومانی خود را به 70 یا 80 هزار تومان می فروختند آن هم نه به صورت نقد بلکه به صورت نقد و چک. این واسطه ها تراکم هایی که از پیمانکاران خریده بودند را به افرادی که در حال ساخت وساز در مناطق مختلف تهران بودند می فروختند. در حقیقت متقاضیان تراکم به جای مراجعه به شهرداری تهران برای دریافت تراکم موردنیاز خود به این افراد واسطه مراجعه می کردند و به صورت نقد می خریدند. در این میان 2 اتفاق می افتاد نخست آنکه فرد واسطه تراکم را از پیمانکاران با مبلغ پایین تری می خرید و با مبلغ بالاتری به فروش می رساند. دوم اینکه واسطه تراکم را از پیمانکار به صورت قسطی می خرید و به صورت نقد به فروشنده می فروخت. در این میان واسطه ها سود بسیار کلانی را به دست می آوردند. اکنون تمامی این رانت خواری ها جمع شده، به این صورت که دکتر قالیباف دستور داد طلب های پیمانکاران به همان مبلغی که هست باید پرداخت شود نه کمتر و شرکت جهان تمامی مطالبات را بدون کسر حتی یک ریال پرداخت می کند چرا شهرداری خودش طلب پیمانکاران را نمی دهد؟! سید حسین میرنیام، عضو هیئت مدیره انجمن پیمانکاران استان تهران در رابطه با فعالیت شرکت جهان به پیام ساختمان می گوید: به واسطه فعالیت عمرانی که برای شهرداری منطقه 13 انجام داده بودیم، بخشی از مطالبات ما را به سازمان املاک شهرداری ارجاع دادند که متعاقب آن این سازمان ما را به شرکت جهان به عنوان کارگزار شهرداری برای دریافت مطالبات ارجاع داد. وی بابیان اینکه شهرداری 70 هزار میلیارد تومان به پیمانکاران بدهکار است و کارگزار از شهرداری پول نقد یا املاک دریافت می کند، افزود: شرکت جهان از مبلغ طلب پیمانکاران هیچ رقمی کم نمی کند اما قطعاً پروسه زمانی پرداخت پول طولانی است. به طور مثال طلب یک میلیاردی بنده از سال 91 تاکنون پرداخت نشده است. میر نیام اضافه کرد: سؤال این است که چرا شهرداری املاکی را که به شرکت جهان برای پرداخت دیون پیمانکاران و طلبکاران واگذار می کند، شخصاً نمی فروشد؟ قطعاً با این شیوه شهرداری می تواند درآمد بیشتری هم بدون واسطه کسب کند. تجربه شخصی بنده در این رابطه مثال خوبی است. در سال 91 شهرداری تصمیم گرفت بخشی از مطالبات ما را با زمین های آزادشده کنار اتوبان امام علی به صورت تهاتر پرداخت کند. آن زمان 30 درصد بالاتر از قیمت منطقه ای ارزش آن را محاسبه کردند. درصورتی که همان زمین و زمین های مشابه را 20 درصد پایین تر از قیمت منطقه ای به شرکت جهان برای پرداخت دیون پیمانکاران می دهند. شهرداری خودش را درگیر فروش ملک نمی کند یکی دیگر از پیمانکاران که نخواست نامش فاش شود، در خصوص عملکرد شرکت جهان به پیام ساختمان گفت: شهرداری نمی خواهد به صورت مستقیم طلب های غیر نقدی و نقدی پیمانکاران (املاک تراکم) را پرداخت و خودش را درگیر روال اداری کند و این کار را به شرکت هایی مانند جهان و سایر شرکت های کارگزار واگذار می کند. بنابراین شهرداری املاکش را در اختیار این شرکت قرار می دهد و این شرکت به پیمانکاران یا ملک می دهد، یا می فروشد و پول نقد پرداخت می کند. پیمانکار در طلب غیر نقد 20 درصد ضرر می کند وی بابیان اینکه بعد از دو سال آمدورفت به شرکت جهان نتوانسته ام طلبم را دریافت کنم، اظهار داشت: درنهایت برخی از مطالباتم را تبدیل به یک فقره کردم و آپارتمان تحویل گرفتم و مطالبات خردتر را نتوانستم وصول کنم. جالب اینکه آپارتمانی که به من داده اند، هر متر 2 میلیون و 700 هزار تومان قیمت گذاری کرده اند اما درنهایت بنده توانستم 2 میلیون و 400 هزار تومان به فروش برسانم. قطعاً پیمانکار در ماجرای غیر نقد 20 درصد ضرر می کند. چرا املاک و درآمد شهرداری کافی نیست؟! وی بابیان اینکه اعتقاد به برخی اظهارات در خصوص رویه دلال بازی در پرداخت طلب پیمانکاران توسط کارگزاران ندارم، اظهار داشت: یکی از عمده ترین عللی که باعث شده تا شرکت جهان نتواند تمامی طلب پیمانکاران را پرداخت کند این است که قرارداد های عمرانی که منعقد می شود، بالاتر از رقم واقعی پروژه است و درآمد املاک شهرداری پاسخگو نیست.