امروزه شیرهای آشپزخانه تنوع بسیاری پیدا کرده اند و به جز کاربرد اصلی آنها که همانا توزیع آب است کارکرد زیبایی شناختی نیز یافته اند. انواع طرح ها، جنس ها و رنگ ها و حتی شیوه های اتصال موجب شده است طراحان دکوراسیون داخلی دستی در بازار برای زیباسازی آشپزخانه داشته باشند.
در این نوشتار هدف ما معرفی فنی این شیرهاست و نه بعد زیبایی شناختی با این هدف که خوانندگان از خصوصیات انواع شیرها مطلع شوند و کار انتخاب را راحت تر انجام دهند.
نحوه اتصال شیرها
شیرها از نظر نحوه اتصال به انواعی تقسیم می شوند. برخی متصل به سینک هستند و برخی از آن جدا شده اند. به همین دلیل به هنگام خرید شیر باید به تعداد حفره های ناحیه اتصال سینک به شیر توجه کرد. شیرهای جدید در انواع یک، دو، سه و یا چهار حفره ای طراحی می شوند. اگر حفره ها کمتر بودند؛ بنابراین به دنبال شیرهایی باشید که دارای یک صفحه پوششی باشند تا حفره های بلااستفاده را بپوشانند، این راهکار در اکثر سینک ها جواب می دهد
مزیت این کار این است که به سرعت میتوانید آشپزخانه خود را نوسازی کنید و از سینک فعلی استفاده کنید اما مشکل این است که انتخاب های شما برای استفاده از شیر آب محدود خواهد شد. شیرها و سینک های جدید امکانات فراوانی را در عین زیبایی به مصرف کننده می دهد که از آن نمی توان چشم پوشید.
نمونه دیگر شیرهای متصل به پیشخوان هستند، این نوع شیرها مستقیماً به پیشخوان متصل می شوند نه به سینک. نکته ای که در نصب این شیرها باید رعایت شود اینکه وقتی مشغول نصب یک شیر آب متصل به پیشخوان هستید، به اندازه یک انگشت در پشت شیر آب جا بگذارید تا بتوانید آن ناحیه را به راحتی تمیز کنید. نکته ای ساده اما ضروری که بعد از گذر زمان و تجمع کثیفی در پشت شیر به اهمیت آن پی خواهید برد.
البته این شیرها مشکلاتی به همراه دارد که مهم ترین آنها اشتغال فضای روی پیشخوان است، مشکل دیگر اینکه میان این شیرها و دیوار پشت آنها آب، کثیفی و جرم جمع می شود. برخی از شیرها نه به پیشخوان و نه به سینک بلکه به دیوار متصل می شوند. هنگام نصب چنین شیری از تناسب و هماهنگی آن با سینک باید اطمینان داشت. فاصله ای که از آن آب به سینک می ریزد امکان تناسب این دو عنصر را تعیین میکند.
این موضوع در سینک های دوتایی مهم تر و سخت تر است. مزیت این روش تمیزکردن راحت است اما این روش معایبی را هم به دنبال دارد. در هوای سرد این شیرها به مراقبت نیازدارند تا از یخ زدگی آنها جلوگیری شود. مشکل دیگر اینکه در هنگام لوله کشی مکان و جهت این نوع شیرها باید دقیقاً مشخص شود که نیاز به تجربه و مهارت دارد. اگر میله ای در آنجا وجود داشت می بایست جای سینک عوض شود و در موقعیت مناسب تری قرار گیرد.
دستگیره شیرها
دستگیره ها نیز به انواع شیرهای تک دستگیره ای، دو دستگیره ای و بدون دستگیره تقسیم می شوند. نمونه نخست، شیرهای تک دستگیره ای است که به شکل مستقیم می چرخد و در بازار اصطلاحاً به آنها شیرهای اهرمی می گویند. مصرف آب در این شیرها نسبت به شیرهای دو دستگیره ای کمتر است و مزیت دیگر کار آسان تر با آنهاست. برای استفاده از آنها تنها به یک دست نیاز است. معمولاً این امکان وجود دارد که با بالا و پایین بردن دستگیره آب سرد و گرم تنظیم شود و همچنین قوس شیر این امکان را فراهم می آورد که قابلمه و ظرف های بزرگ در داخل سینک جای گیرد
اما شاید برای برخی تنظیم دمای آب بین دو دستگیره مشکل باشد و نیاز به دقت بیشتری داشته باشد. نمونه ای قدیمی تر که بسیار مورد استفاده قرار می گرفت شیرهای دو دستگیره ای است. این نوع شیرها حداقل به سه حفره نیاز دارند. خوبی این دستگیره ها این است که تنوع بسیار زیادی دارند و به دلیل اختصاص هر کدام از دستگیره ها به آب سرد و گرم تنظیم آب و جریان آب در آن ساده تر صورت می گیرد.
اگر یکی از دستگیره ها چکه کند می توانید شیر مربوط به دستگیره ای که چکه می کند را ببندید و از دستگیره دیگر استفاده کنید. اکثر این نوع شیرهای آب این ویژگی را دارند که می توانید آنها را به طور مستقل از لوله کشی تغییر دهید که این مسئله تغییر آنها را راحت میکند.
عیب بزرگ این شیرها در مصرف بالای آب در آنهاست و اینکه باید با دو دست با آنها کار کرد که این موضوع در هنگام شستن ظرف ها سخت است. نمونه دیگر شیرهای بدون دستگیره است، این نوع شیرها با یک حسگر فعال می شوند و دستگیره کنار شیر تنظیم کننده دما و جریان آن است. این نوع شیرهای 100 درصد بهداشتی تر از انواع دیگر است و مصرف آب را تا 70 درصد کاهش می دهد. تنها یک تماس کوچک کافی است که این شیرها باز شوند و این مزیت خوبی برای کودکان و افراد کم توان و همچنین افراد مبتلا به بیماری های مفصلی است.
مشکل این شیرها باتری های آنهاست که باید به صورت متناوب عوض شود همچنین تنظیم آب و دمای آن نیز برای همه ساده نیست.
سبک و شکل
کروم، نیکل، نیکل برس خورده، برنج جلا داده شده، برنز روغن مال شده، استیل های سفید، سیاه، و ضدزنگ برخی از سطوح و رنگ های شیرهای آب هستند. بر اساس قیمت تمام شده و شرکت سازنده سطوح مختلفی برای شیرها استفاده می شود. البته این جنس در دوام و زیبایی شیر انتخاب شده تأثیر دارد. برخی ترجیح می دهند که آشپزخانه ای براق و امروزی داشته باشند و برخی نیز خانه های روستایی را ترجیح می دهند که امروز به مد تبدیل شده است.
شیرهایی که انتخاب می کنید در زیبایی شناسی آشپزخانه بسیار تأثیرگذار است و بی شک انتخاب ها در این زمینه بی شمار است. قبل از اینکه خود شیرها انتخاب شوند باید سبک آشپزخانه تعیین شده باشد تا شیرها هماهنگ با آشپزخانه باشد. البته برای داشتن یک آشپزخانه زیبا باید هزینه آن را نیز متقبل شد.
یکی از شاخص های قیمت جنس و البته وزن شیر است. اگر از برنجی بودن شیر آب خود مطمئن نیستید آن را وزن کنید. این نوع شیرها باید وزن بیشتری نسبت به دیگر شیرها داشته باشند. شیرهای برنجی دوام بیشتر و نیاز به مراقبت کمتری دارند و همان طور که ممکن است حدس بزنید گران ترین نوع شیرها هستند. البته اگر بخواهیم به همان مثل قدیمی انگلیسی وفادار بمانیم که آنقدر ثروتمند نشده ام که ارزان بخرم بهتر آن است که یکبار برای همیشه خرج خوبی کنید و از بهترین شیرها برای آشپزخانه زیبای خود بهره ببرید.
بهتر است گول شیرهای ارزان قیمت را نخورید، شاید در ابتدا فکر کنید با خریدن شیرهای ارزان قیمت می توانید کمی پول ذخیره کنید اما در درازمدت ضرر خواهید کرد. اکثر شیرهای آب دارای صفحه های فشنگی، توپی یا سرامیکی هستند. شیر آبی با صفحه سرامیکی و پایه برنزی یا استیل بادوام تر و در نتیجه گران تر از شیرهایی است که این اجزای آنها پلاستیکی است.