در سیستم های دارای انتقال حرارت،
کندانسور یا چگالنده دستگاه یا واحدی است که برای تبدیل ماده ای از حالت گاز به مایع از آن استفاده می شود.
این کار معمولا به وسیله سرد کردن آن ماده انجام می شود. در این فرایند حرارت نهان ماده گرفته شده و به سیال خنک کن کندانسور گفته می شود.
در واقع کندانسور نوعی مبدل های حرارتی هستند که در آنها حرارت بخار داغ به یک سیال دیگر مانند هوا یا آب انتقال داده شده و در اثر آن، بخار تا دمای اشباع سرد و به مایع تبدیل می گردد.
کندانسور اندازه های گوناگونی دارند که از اندازه نسبتا کوچک قابل بلند کردن با دست تا واحدهای بسیار بزرگ صنعتی که در فرآیندهای صنعتی به کار می روند، متغیر هستند. کندانسور در تهویه مطبوع، فرآیندهای صنعتی شیمیایی مانند تقطیر، نیروگاه های بخار و سیستم های انتقال حرارت دیگر به کار می روند.
با وجودی که در بعضی از سیستم های تبرید گاهی از آب نمک یا مبردهای انبساط مستقیم به عنوان عامل جذب حرارت یا تقطیر استفاده می شود، ولی در بیشتر موارد از هوا یا آب و یا ترکیبی از آن ها استفاده می گردد.
کندانسور از نظر سیال و فرآیند خنک کاری به سه دسته تقسیم می شوند:
- کندانسور خنک شونده با هوا یا کندانسور هوایی یا ACC : در این نوع کندانسور از هوا به عنوان عامل تقطیر استفاده می شود.
- کندانسور خنک شونده با آب یا WCC : این نوع کندانسور برای تقطیر مبرد از آب استفاده می کند.
- کندانسور تبخیری : در این نوع کندانسور، هوا و آب تواما به عنوان عامل تبخیر مورد استفاده قرار می گیرند. در کندانسور خنک شونده با آب و هوا، حرارت دفع شده به وسیله بخار، موجب افزایش دمای سیال خنک کن می شود. در کندانسور تبخیری با وجود افزایش دمای هوای عبوری، تقطیر مبرد بیشتر توسط تبخیر آب پاشیده شده روی کندانسور انجام می شود و وظیفه هوا دور کردن بخار آب حاصل از تبخیر و افزایش شدت تبخیر می باشد.
در کندانسور هوایی از هوا به عنوان عامل تقطیر کننده استفاده می شود. هوا به صورت طبیعی، یا به وسیله فن یا دمنده جریان پیدا می کند. در صورتی که جریان هوا طبیعی باشد، مقدار هوای جریان یافته در کندانسور کم بوده و سطح تقطیر بیش تری لازم خواهد بود. این کندانسور به دلیل ظرفیت کم، فقط در کاربردهای کوچک و بیش تر در یخچال های خانگی به کار برده می شوند و معمولا از نوع صفحه ای یا لوله ای پرده دار هستند.
در صورت استفاده از لوله های پرده دار برای کاهش مقاومت در مقابل جریان آزاد هوا، معمولا پره ها را با فاصله زیادتری نسبت به هم تعبیه می کنند. با زیاد کردن فاصله پره ها، امکان کثیف شدن کندانسور در اثر ورود آلاینده ها کاهش می یابد.