آجرنسوز
آجر نسوز یکی از مشتقات آجر است که امروزه در ساختمان ها و ساخت و ساز کاربرد فراوانی دارد. اگرچه آجر تنها مصالحی است که در ذهن هر ایرانی نماد بنا محسوب می شود . اما بامطالعه و بررسی در تاریخ معماری ایران درمی یابیم در دوران مختلف این مصالح پرکاربرد و با قدمت ازلحاظ ساختاری با توجه به فرهنگ بیشترین دگرگونی ها در ساختار از لحاظ فرم و اندازه و رنگ را داشته اند.
در این گزارش سعی داریم تا درباره مشتقات آجر ، ازجمله آجرنسوز توضیحاتی برای شناخت بیشتر سازندگان، معماران و خریدارن این مصالح فراهم آوریم.
تعریف آجر نسوز
آجرنسوز یکی از مشتقات آجر است که از ترکیب آلومین به خاک رس با پخت حرارت 1500تا2500 در کوره های تولید می شوند که از ویژگی های آن ثابت بودن رنگ در برابر اشعه های آفتاب، مقاوم در برابر ضربه ها و خراشیدگی ها ، تاب آوری بالا در دماهای بالا در مقایسه با آجر است.
انواع آجر نسوز
بنابر تحقیقات صورت گرفته برای دسته بندی انواع آجر نسوز می توان گفت از لحاظ ساختاری و مواد اولیه تشکیلی دو نوع آجر نسوز وجود دارد:
1-آجر نسوز بر پایه خاک رس
2-آجرنسوز بر پایه خاک سنگ که به آجر نسوز شیل معروف است( از آسیاب کانی های معدنی تولید می شود)
میزان جذب آب درآجر های شیل بر پایه سنگ در مقایسه با آجرها بر پایه خاک رس نصف هست .همین مزیت سبب جذب کمتر رطوبت در آجرهای شیل هست که سبب گردیده است کاربرد این نوع آجرها در مناطق شرجی و سردسیر فراگیر شود.در این نوع آجرها به خاطر سایز بزرگ در قطع سرامیک به تایل هم شناخته می شوند.
در این 2 گروه آجر بر پایه خاک رس و آجر بر پایه خاک سنگ و کانی های معدنی پرکاربردترین انواع آجر در نمای بناها و ساختمان ها است .
چنانچه بخواهیم بر اساس مصرف انواع آجرها را طبقه بندی کنیم می توان گفت سازندگان و معمارها در بناها و ساخت وسازها از آجرها در شاخه دکوراتیو ( نما و تزئینات) استفاده می کنند.
کاربرد آجر نسوز:
همین ویژگی منحصربه فرد آجر نسوز در مقایسه با سایر آجرها باعث شده است که کاربرد این آجرها در پوشش درونی کوره های صنعتی روزبه روز افزایش یابد. بیشترین کاربرد آجر نسوز در مصارف خانگی در شومینه ها و در مصارف صنعتی در کوره های دارای حرارت بالا بوده است.
از گذشته تا به امروز آجر نسوز در شومینه ها و کوره های صنعتی کاربرد فراوان داشته است. به طورکلی می توان گفت که در فضاهایی که دارای حرارت بالایی هستند، می توان از آجر نسوز استفاده نمود.
انواع آجر نسوز ایرانی در بازار:
از انواع آجر نسوز ایرانی موجود در بازار می توان به آجر نسوز آلومینیومی، آجر نسوز سیلیسی،آجر نسوز اکسید کروم،آجر نسوز زیر کونیوم،آجر نسوز قلیلی و اجر نسوزهای ویژه نام برد. مواد و ترکیبات تشکیل دهنده این آجرها از ترکیب آلومین با خاک رس و سایر کانی های معدنی با پخت در دمای 1500تا 2500 درجه سانتی گراد تولید می شوند که بیشتر از مصارف خانگی مصارف صنعتی دارند و با توجه به شاخصه های مواد ترکیبی در کوره های پخت شیشه ، سیمان ، سرامیک و فولاد استفاده می شوند.
مزایای استفاده از آجر نسوز
از مزیت های آجر نسوز در مقایسه با انواع دیگر آجرها، وزن پایین و سبک، استحکام و مقاومت بالا، عایق صوتی، تنوع رنگی بالا، تنوع در سایز، عدم شوره و سفیدک زدن ،ماندگاری و دوام بالا، مقاوم در برابر سرما و گرما و سایش و رطوبت، اتصال راحت بدون نیاز به اسکوب و نگه دارنده به سازه هاو درنهایت سازگاری با محیط زیست، چراکه نخاله های این آجر نسوزها بازیافت می شود.
بر پایه این گزارش توسط نشریه پیام ساختمان سازندگان و معماران برای خرید آجر نسوز در نمای بناها و ساختمان ها این نکته را باید بدانند و آگاه باشند که در بازار ایران آجرنماهایی که در قالب آجر نسوز فروخته می شوند بنا به نظرات کارشناسان همان آجرنما هستند که صرفاً در اذهان عمومی به خاطر کاربرد لفظی زیاد آجر نسوز جاافتاده است. کما اینکه باید در نظر داشت مصارف آجر نسوز در مصارف ساختمانی از قدیم تا به امروز بنا بر نیاز در شومینه ها بوده و هست. و در حال حاضر به خاطر مقاومت در برابر حرارت بالای 1550 درجه سانتی گراد به لحاظ فرم و شکل برای دیواره های کوره صنایع شیشه ،فولاد،سرامیک و آجر جهت تاب آوری در برابر حرارت بالای پخت کوره ها استفاده می شوند.
طریقه نصب و چسباندن آجر نسوز
سازندگان و معماران در پروژه های ساختمانی در حال ساخت می توانند 3 روش زیر را برای نصب و چسباندن آجر نسوز در نمای بناها و ساختمان ها بکار گیرند:
1-اجرای نصب و چسباندن آجر نسوز در نما به روش دوغ آب و سیمان
2-اجرای نصب و چسباندن آجر نسوز در نما با استفاده از چسب
3-اجرای نصب و چسباندن آجر نسوز در نما به روش خشک
در روش اجرای نصب و چسباندن آجر نسوز در نمای ساختمان به روش خشک در مقایسه با 2 روش دیگر علاوه بر سبک سازی ساختمان امکان جابجایی و تعویض آجر نسوزها در نما به ساکنین و سازندگان در ساختمان ها را می دهد.