پیمانکاری ، خدمات ساختمانی
پیمانکاری به مجموعه از افراد حقیقی و حقوقی گفته می شود که جهت انجام اموری قراردادی منعقد میگردد و مسئولیت انجام کار را بر عهده می گیرند.
مقاوم سازی و ژئوسنتتیک
خشم طبیعت همه جا گریبان انسان را می گیرد. به ویژه اینکه آب وهوای زمین بیشتر به سمت بدتر شدن پیش می رود، هرلحظه و هرکجا که باشید، ممکن است به یکی از این بلاهای طبیعی مبتلا شوید. اما معماری هوشمند و مصالح ساختمانی پیشرفته تا حد بسیار زیادی به کمک انسان آمده تا جایی که او اکنون می تواند ساختمان هایی ایمن طراحی کند و بسازد. در این مقاله روش های مقاوم کردن خانه در برابر سیل، توفان، زلزله و آتش سوزی های احتمالی ارائه شده است.
مقاوم سازی ساختمان
1- پی (فونداسیون)
فونداسیون که از فرورفتن ساختمان به داخل زمین پیشگیری می کند، به صورت یک لایه محکم ساخته می شود و البته انواع متفاوتی دارد که نوع آن بر اساس نوع ساختمان و نیروهای وارده و خاک زمین مشخص می شود. اگر طراحی پی ساختمان به صورت منفذ دار انجام شود، هنگام سیل، آب از زیر ساختمان عبور می کند و صدمه ای به خود ساختمان نمی زند. یا می توان پی ساختمان را روی پایه هایی بنا کرد و فاصله میان پایه ها را با دیوارهای جداشدنی پوشاند. این دیوارها هنگام سیل از ساختمان جدا می شوند و درنتیجه از تخریب ساختمان جلوگیری می شود.
2- درختان
درختان را باید حداقل با 3 متر فاصله از ساختمان کاشت تا ساختمان از صدمات ناشی از آن ها هنگام توفان در امان بمانند.
3- فاصله ای پر از هوا
معمولا هنگام توفان، باد و باران به زیر روکش های معمولی ساختمان ها رفته و موجب تخریب آن ها می شوند. اما این مشکل را می توان با راه حلی ساده حل کرد. قرار دادن هوا بین پانل های روکش سیمانی الیاف دار و دیوار خانه، می تواند اندک آبی که وارد این فضا می شود را به راحتی خشک کند.
4- پنجره های سرامیک
در آتش سوزی های شدید، شیلنگ های آتش نشانی، شوک حرارتی تولید می کنند که معمولا منجر به خرد شدن شیشه های معمولی می شود و به شعله های داخل خانه اکسیژن می رساند. اما پنجره های سرامیکی شفاف می توانند در برابر 700 درجه سلسیوس بدون اینکه منبسط یا منقبض شوند، مقاومت کنند.
5- شیشه های مقاوم
وقتی خرده ریزه ای پراکنده در آسمان که براثر توفان ها به هوا برخاسته اند، با سرعت بالا به پنجره ها برخورد می کنند، احتمال شکستن و متلاشی شدن آن ها بسیار زیاد است. اما استفاده از ورقه های شیشه ای روکش شده با پلیمر، آن ها را مانند شیشه جلوی خودرو مقاوم می کند. بدین ترتیب شیشه موقع ضربه، فقط ترک برمی دارد اما متلاشی نمی شود و جلوی پراکنده شدن خرده های آن گرفته می شود. این پلیمر با مقاومت های متفاوتی وجود دارد که محکم ترین آن ها در شیشه های ضدگلوله کاربرد دارند.
6- مراقبت از در و پنجره ها
برای مراقبت از در و پنجره ها هنگام توفان، از کرکره های توفان، مخصوصا آن هایی که مانند کرکره های مغازه ها جمع شدنی اند، استفاده کنید. این کرکره ها موتوری و یا دستی هستند. ورقه های کرکره روی هم قفل شده و همچون سپری در برابر توفان عمل می کنند. وقتی به آن ها نیاز ندارید می توانید آن ها را جمع کنید.
7- روکش فولادی
آیا نگران آتش سوزی های مهار نشده هستید؟ نمای بیرونی خانه تان را با پانل های ضد آتش فولادی روکش کنید. با قرار دادن فوم های ضد آتش بین دیوار و ورقه فولادی روکش، خیالتان از بابت سرایت آتش به داخل خانه راحت خواهد شد. ( در ضمن این فوم ها، عایق های بی نظیری نیز هستند.)
8- دیوار بتونی
هیچ ماده ای به اندازه بتون نمی تواند در برابر آتش سوزی و وزش های معمولی باد دوام بیاورد. البته نور طبیعی و وجود در، برای هر ساختمانی خوب و عالی است که نصب ورقه های محکم بتونی جلوی این نور را می گیرد. اما چاره ای نیست و در مناطق مستعد آتش سوزی باید از چنین مصالحی استفاده کرد و ازآنجایی که بتون هم در برابر آتش سوزی های شدید مقاومت خود را از دست می دهد، بهتر است ترکیبی از بتون و فولاد برای روکش ساختمان ها به کاربرد. بدین ترتیب خانه در برابر آتش سوزی های بزرگ بادوام می شود.
9- سقف
در مناطق سردسیر معمولا سقف خانه ها، شیب دار ساخته می شود تا برف و باران به پایین سر بخورند. چرا؟ معمولا روی یک سطح صاف، دانه های برف بارها و بارها آب شده و دوباره یخ می زنند. این وضعیت به تدریج به بافت و ساختار سقف صدمه زده و دچار نشت آب می شود. بنابراین بهترین راه حل، شیب دار ساختن سقف هاست. از طرفی به منظور کاهش گرما روی سقف خانه، بهتر است طبقه شیروانی خانه را کاملا خنک نگهدارید و آن را به خوبی تهویه و عایق بندی نمایید.
10- چمن
چمن، قهرمانی نادیده گرفته شده در مقابله با آتش مهار نشده است. گیاهانی که آب را در خود نگه می دارند، مانند آگوا، یوکا و کاکتوس در این مورد بسیار عالی هستند. بنابراین در باغچه منزلتان از این نوع گیاهان بکارید و تمام گیاهان خشک و یا مرده قابل اشتعال مانند کود گیاهی را نیز جمع آوری نمایید.
10 فناوری ساخت خانه های ضد زلزله
قدرت آونگراه حل دیگر که در ساخت ساختمان های ضد زلزله در آسمان خراش ها استفاده میشود و آن معلق کردن یک جرم بزرگ مانند گوی آونگ نزدیک نوک ساختمان است. بین این جرم و ساختمان مایع چسبناکی قرار داده میشود و کابل های فولادی جرم را نگه میدارند. وقتی ساختمان براثر زمین لرزه شروع به نوسان کند، حرکت آونگی در خلاف جهت آن، انرژی جنبشی را که باعث خرابی ساختمان میشود پراکنده میکند. به این سیستم «میراگر جرمی تنظیم شده» میگویند؛ زیرا هریک از آونگ های کار گذاشته شده دقیقاً با فرکانس لرزشی طبیعی ساختمان تنظیم میشود. اگر حرکت زمین باعث نوسان ساختمان با فرکانس تشدید شود، ساختمان با انرژی بسیار زیادی حرکت خواهد کرد و احتمالاً تخریب خواهد شد؛ اما میراگر جرمی تنظیم شده فرکانس تشدید را خنثی کرده و پاسخ دینامیکی ساختمان را به حداقل رسانده و از تخریب آن جلوگیری میکند.فیوزهای قابل تعویضفیوز در عالم الکتریسیته وسیله ای است که مدارهای الکتریکی را در برابر جریان بیش ازحد مجاز محافظت میکند. اگر جریان زیادی از فیوز بگذرد، فیوز میسوزد و از حرارت بیش ازحد و آتش سوزی جلوگیری میکند. سپس میتوان با تعویض فیوز سیستم را به حالت عادی بازگرداند.محققان دانشگاه های استنفورد و ایلینوی برای ساخت ساختمان های ضد زلزله، در حال آزمایش چنین سیستمی هستند. آنها پروژه شان را سیستم کنترل جنبش نامیده اند چراکه به موجب آن چارچوب های فولادی ساختار را به صورت ارتجاعی درآورده و باعث میشود که روی پی بنا بجنبد، البته این سیستم به تنهایی کارساز نیست.این محققان علاوه بر چارچوب های فولادی، کابل های عمودی معرفی کرده اند که هر چارچوب را به پی ساختمان محکم کرده و مقدار جنبش را به حداقل میرساند و جالب اینکه پس ازاینکه لرزش های ناشی از زمین لرزه متوقف شد، کابل ها به حالت قبل، یعنی ایستاده برمیگردند. آخرین اجزاء هم فیوزهای فولادی قابل تعویض هستند که مابین دو چارچوب یا پایه های ستون ها قرار میگیرند. دندانه های فلزی فیوزها انرژی حاصل از لرزش را به شکل جنبش هایی در ساختمان درمیآورند و بدین ترتیب از شدت انرژی میکاهند. این فیوزها اگر براثر زمین لرزه از بین بروند قابل تعویض اند.جنبش دیوار درونیدر بسیاری از ساختمان های مرتفع، مهندسان برای افزایش مقاومت ساختمان در برابر زلزله از ساختار دیوار درونی استفاده میکنند. در این سیستم یک دیوار بتن آرمه از قلب ساختمان عبور میکند و در اطراف آن مجموعه ای از بالابرها قرار میگیرد. اگرچه این فنآوری، ساختمان ها را در برابر زلزله مقاوم میکند اما عالی نیست. محققان در بررسیهای خود متوجه شده اند پایه ساختمان هایی که با این نوع دیوارها محکم و ثابت شده اند دچار کجی بازگشت ناپذیر و شکاف های عمیق شده و سرعت تخریب ساختمان را بالا میبرند.راه حل مهندسان ترکیبی از دیوار درونی جنبنده و جداسازی پایه –پیش تر از آن صحبت شد – است. جنبش های دیوار درونی جنبنده در سطح زمین جلوی تخریب بتن درون دیوار را میگیرد. برای انجام این کار، مهندسان دو سطح پایینی ساختمان را با فولاد محکم و آن را با پیش تنیدگی در امتداد ارتفاع ساختمان ترکیب کردند. در سیستم پیش تنیدگی، فولاد به عنوان عامل مقاوم و مؤثر عمل میکند. به طوریکه امکان پیدایش ترک در بتن وجود نخواهد داشت. سازه های پیش تنیده حتی اگر تحت بارگذاری کامل قرار گیرند، میتوانند طوری طراحی شوند که کمترین خیز و ترک در سازه ایجاد شود. شنل نامرئیکننده زمین لرزهزمین لرزه ها تولید امواج میکنند که این امواج به موج های لرزه ای معروف هستند. برخی از این امواج به سرعت از بخش درونی زمین عبور میکنند و برخی دیگر از قشر بالایی زمین میگذرند و موجب حرکت عمودی زمین میشوند. در حقیقت این حرکت موجب تخریب ساختمان میشود. اکنون تصور کنید، بتوانیم انتقال امواج لرزه ای را مختل کنیم. درواقع محققان با استفاده از 100 حلقه پلاستیکی فشرده که در پی ساختمان قرار میدهند، شنلی نامرئی کننده به وجود آورده اند. این شنل جلوی انتقال انرژی حاصل از امواج لرزه ای به روبنای ساختمان را گرفته و از تخریب آن جلوگیری میکند. یک تیم فرانسوی این نوع سازه را در سال 2013 آزمایش کرد.
سـاختمـانی مقـاوم در بـرابـر قوی تــرین زلــزلــه ها
زلزله ها غیرمنتظره و وحشت آورند و گاهی به ویرانیهای اساسی و مرگ های بسیار میانجامند. سالانه بیش از 1.3 میلیون زلزله با اندازه های گوناگون زمین را میلرزانند، ساختمان ها را تخریب میکنند و نمای شهرهای جهان را تغییر میدهند. یک تیم مهندسی در دانشگاه استنفورد آمریکا پروژ ه ای را با هدف ساخت خانه های مقاوم در برابر زلزله پیش میبرد. اعضای این تیم را دو مهندس ساختمان به نام های «ادواردو میراندا » و «گریگوری دیرلین» تشکیل میدهند. میراندا اهل مکزیک است، او زلزله 8.1 ریشتری که سال 1985 در مکزیکوسیتی پایتخت کشورش رخ داد را به یاد میآورد و درباره آن میگوید: «شهرم را دیدم که در اثر زلزله تخریب شد. 10 هزار نفر کشته شدند و صدها ساختمان فروپاشیدند. دیدم که آن زلزله عظیم چه بلایی بر سر ساختمان ها آورد.» این دو مهندس دانشگاه استنفورد چند دهه ای است که به مطالعه چگونگی ساخت ساختمان های محکم تر و مقاوم تر در برابر زلزله و دیگر بلایای طبیعی میپردازند و حالا یک تیم دونفره تشکیل داده اند تا یک ساختمان مسکونی مقاوم در برابر زلزله بسازند.
دیرلین میگوید: «اولین چیزی که ذهن مهندسان ساختمان را به خود مشغول داشته این است که چگونه ساختمان ها را از فروپاشی در هنگام زلزله حفظ کنند.» او درباره این ساختمان ابداعی میگوید: «قرار است این ساختمان در مواجهه با زلزله کمتر آسیب ببیند یا اگر هم آسیب جدی میبیند سریع تر ترمیم شود. ما دو ایده در نظر داریم: اول اینکه تلاش کنیم تا دوام و استحکام ساختمان را بالا ببریم. برای اینکه ساختمان موردنظر ما از بناهای معمول مستحکم تر باشد، همه دیوارها و سقف ها را با بست ها و چسبنده های قوی به هم پیوند میدهیم. طرح دیگری که در ذهن داریم «ایزولاسیون زیربنایی» نام دارد. این طرح به این شرح است که بیشتر از آنکه پی ساختمان را استحکام بدهیم، ساختمان را بر انواع خاصی از پایه ها استوار میکنیم. به این صورت که خانه را روی یک ایزولاتور متزلزل بنا میکنیم که ساختمان را از زمین در حال لرزه جدا میکند.
ایزولاتور از یک قطعه ماده پلاستیکی حرارت دیده تشکیل شده که شبیه به یک زمین هاکی است و در سرتاسر یک صفحه فولادی میلغزد.» میراندا در ادامه توضیح میدهد: «این ساختمان دارای 12 لغزنده است. در شبیه سازی شرایط برای آزمودن ساختمان، آن را روی یک سطح متزلزل قرار دادیم تا قویترین زلزله ای که تابه حال ثبت شده را تجربه کند. در این آزمایش ساختمان در یک لرزش یک ثانیه ای یک متر و 27 سانتیمتر جا به جا شد. برخی از تکان های زمین شتابی بیش از 1 G داشتند. این شتاب سطح بسیار بالایی از حرکت زمین است که این ساختمان در معرض آن قرار گرفت.» دیرلین میافزاید: «در این خانه دیوارها و پنجره ها بر اثر زمین لرزه هیچ ترکی نمیخورند و به استخوان بندی ساختمان آسیبی وارد نمیشود.»
این تکنولوژی چقدر هزینه بر و مؤثر است؟
دیرلین در پاسخ به این سؤال تخمین میزند که وقتی این فناوری برای استفاده در اختیار همه قرار بگیرد، 10 تا 15 هزار دلار هزینه ساخت یک ساختمان را بالا میبرد و در ادامه توضیح میدهد که البته تیم ما از بین رفتن آسیب واردشده بر دیوارها و همچنین نبود ترک های ناشی از زلزله را تضمین میکند، اما این به معنی از بین رفتن کامل همه آسیب های ناشی از زمین لرزه نیست، زیرا حتی ساختمان ساخته شده بر روی ایزولاتورها در هنگام وقوع زلزله تکان هایی بر فضای داخل ساختمان را متحمل میشود که به سقوط اجسام میانجامد، بنابراین برای ایمنی بیشتر باید این اجسام با بست به دیوارها محکم شوند.
فن آوری ساخت خانه ضد زلزله
ما انسان ها همیشه در برابر اثرات پس از زلزله های قدرتمند آسیب می بینیم. بنابراین ساخت خانه هایی که در برابر زلزله ها مقاوم باشد بسیار اهمیت دارد . در طول سال ها ساختمان سازی، فن آوری های متفاوتی برای ساخت خانه های ضد زلزله پیشنهادشده است که در این مقاله به برخی از آنها اشاره شده است.
1-ساختمان شناور
سال هاست که مهندسان و زلزله شناسان به منظور حفاظت از ساختمان ها در برابر زلزله از جداسازی پایه استفاده کرده اند. در این روش زیربنای ساختمان از روبنای آن جدا ساخته می شود. بدین ترتیب که مابین روبنا و پی آن یاتاقان هایی از جنس کائوچو-سرب قرار می گیرد و یاتاقان نیز حاوی هسته سربی محکم است که درون لایه های سربی و کائوچویی پیچیده می شود. صفحه های فولادی به یاتاقان ها و همچنین ساختمان متصل هستند و باعث می شوند هنگام زلزله تنها پایه ساختمان بلرزد اما خود بنا بدون لرزش باقی بماند. اخیراً مهندسان ژاپنی طرح جدیدی از این جداسازی ارائه داده اند. در سیستم ابداعی شان هنگام زلزله، ساختمان واقعاً از روی پی خود بلند می شود. حسگرهای تعبیه شده در ساختمان هنگام لرزش های ناشی از زلزله با یک کمپرسور کار گذاشته شده در ساختمان ارتباط برقرار کرده و کمپرسور به محض دریافت هشدار در کمتر از یک ثانیه بالشتک بین ساختمان و پی را با فشار پر از هوا می کند و روبنا حدود 3 سانتی متر از روی زمین جدا می شود. وقتی زمین لرزه فروکش کرد، ساختمان دوباره روی پی خود باز می گردد.
2-کمک فنر
فنآوری آزمایش شده دیگر که ساختمان را در برابر زلزله مقاومت می کند از صنعت خودروسازی الهام گرفته است. همه ما با کمک فنر خودرو که جلوی حرکت ناخواسته فنر را می گیرد آشنا هستیم. کمک فنر به وسیله تبدیل انرژی جنبشی به حرارتی از مقدار ارتعاشات می کاهد و انرژی حرارتی تولیدشده نیز به وسیله مایع هیدرولیک پراکنده می شود.کمک فنرها می توانند در ساخت خانه های ضد زلزله مفید باشند. مهندسان هنگام ساخت، مابین هر سطح از ساختمان کمک فنرهایی قرار می دهند که هرکدام از این کمک فنرها ازیک طرف به ستون و از طرف دیگر به تیر عمارت متصل اند. هر کمک فنر حاوی یک سر پیستون است که درون سیلندری پرشده از روغن سیلیکون حرکت می کند. هنگام زلزله، حرکت افقی ساختمان باعث می شود که پیستون هر یک از کمک فنرها روغن را هل داده و انرژی مکانیکی لرزه را به حرارت تبدیل کند.
3- قدرت آونگ
راه حل دیگر در ساخت ساختمان های ضد زلزله چیزی است که درآسمانخراش ها استفاده می شود و آن معلق کردن یک جرم بزرگ - مانند گوی آونگ - نزدیک نوک ساختمان است. بین این جرم و ساختمان مایع چسبناکی قرار داده می شود و کابل های فولادی جرم را نگه می دارند. وقتی ساختمان براثر زمین لرزه شروع به نوسان کند، حرکت آونگی در خلاف جهت آن، انرژی جنبشی که باعث خرابی ساختمان می شود را پراکنده می کند. به این سیستم « میراگر جرمی تنظیم شده» می گویند. زیرا هریک از آونگ های کار گذاشته شده دقیقاً با فرکانس لرزشی طبیعی ساختمان تنظیم می شود . اگر حرکت زمین باعث نوسان ساختمان با فرکانس تشدید شود، ساختمان با انرژی بسیار زیادی حرکت خواهد کرد و احتمالاً تخریب خواهد شد. اما میراگر جرمی تنظیم شده فرکانس تشدید را خنثی کرده و پاسخ دینامیکی ساختمان را به حداقل رسانده و از تخریب آن جلوگیری می کند.
تخریب، گودبرداری و خاکبرداری
تخریب،گودبرداری و خاکبرداری از فعالیتهای عمرانی است که به معنی برداشت خاک با تجهیزات و ماشین آلات و گودبرداری پی ساختمانها است برای دستیابی به محیط کار بازتر و تمیزتر.
شش گام تا تخریب کامل ساختمان
ساختمان های موجود و قدیمی (غیر از آثار باستانی) که تخریب آن ها به منظور احداث ساختمان های جدید ضروری است باید قبل از خراب کردن اندازه گیری و صورت مجلس گردد. قبل از شروع به تخریب ابنیه و تأسیسات زائد باید سرویس ها و انشعابات مربوط به آن مانند آب، فاضلاب، برق، تلفن، سوخت و غیره قطع و به نحو اطمینان بخشی مسدود گردد. لوله های آتش نشانی نباید بدون اطلاع و اجازه مقامات صلاحیت دار قطع شود. مصالح قابل استفاده حاصل از تخریب حتی الامکان باید جمع آوری و دسته بندی شده و سپس در محل مناسبی انبار گردد.
در حین تخریب باید مرتباً آبپاشی صورت گیرد و احتیاطات لازم به منظور جلوگیری از ایجاد گردوغبار انجام شود و همچنین هنگام تخریب و همچنین حین اجرای عملیات ساختمانی علاوه بر رعایت مقررات و دستورات شهرداری و وزارت کار باید دیواری موقت به منظور مجزا کردن محیط کارگاه از محوطه اطراف و تأمین ایمنی عابران ساخته شود .
برای ساختمان هایی که تخریب آن مشکلی برای ساختمان های اطراف نداشته باشد و یا اینکه در اطراف آن ساختمانی نباشد و یا مصالح آن موردنیاز نباشد، از تخریب یا یک لودر استفاده می کنیم و ساختمان را بدون سبک سازی تخریب می کنیم و به وسیلۀ کامیون نخاله ها را بار می زنیم. اما اگر مصالح آن مورداستفاده و دارای ارزش اقتصادی باشد، تخریب آن مهم است و باید طبق اصول تخریب شود.همچنین در مواردی که ساختمان امکان صدمه برای ساختمان های اطراف داشته باشد.
مرحله نخست
قبل از تخریب یک ساختمان ابتدا باید به سازمان های ذی ربط، شامل سازمان آب، برق، گاز و تلفن اطلاع داد. بدین ترتیب سازمان های فوق اقدام به قطع آب، برق و گاز تا اطلاع ثانوی می کنند. مثلاً شرکت گاز را تا زمانی که نفرات ساکن ساختمان شوند، (زمانی که اسناد تفکیک شده باشد و حداقل یک مصرف کننده در ساختمان باشد) قطع می کند. اما چون برای مراحل مختلف ساختمان سازی به آب نیاز می باشد، با درخواست کنتور جدید، سازمان آب مسکونی با تعرفه جدید که از تعرفه آب بیشتر است کنتوری در اختیار درخواست کننده قرار می دهد. در رابطه با برق هم کنتور ها تعویض می شوند. چراکه در ساختمان سازی، ماشین آلات مختلف از قبیل ماشین آلات بتن ریزی یا بالابرها، با برق معمولی نمی توانند کار کنند و برای مثال نیاز به آمپراژ بالای 50 و برق سه فاز دارند (درحالی که فیوز معمولی 25 آمپر تک فاز است) بنابراین باید از دستگاه های دیزلی استفاده کنیم که ژنراتور تولیدکننده برق دارد. در مورد خطوط تلفن لزومی ندارد که قطع شود و در زمان تخریب ساختمان سازی می توان از آن استفاده کرد و همچنین بعد از تخریب تغییر تعرفه ندارد.
مرحله دوم:
مرحله دوم جمع آوری کلیه الحاقات از قبیل کابل برق و کولر و... می باشد.
مرحله سوم:
مرحلۀ سبک سازی است به معنای سبک کردن پشت بام با برداشتن لایه های ایزولاسیون با این کار حدود 20 تا30 تن از وزن ساختمان کم می شود.
مرحله چهارم:
جمع آوری کلیه عناصر غیر باربر از قبیل درها، پنجره ها و باز کردن پروفیل پنجره ها
مرحله پنجم:
در این مرحله یک ساختمان داریم که نسبتاً سبک بوده و فقط شامل سقف و اسکلت ساختمان می شود. حال باید برعکس همان روشی که ساختمان را ساختیم، آن ها تخریب کنیم.دیوارهای غیر سازه ای و پارتیشن ها باید تخریب شوند.
مرحله ششم:
در این مرحله ساختمانی با دیوارهای باربر و سقف داریم. اکنون شروع به تخریب سقف می کنیم. به این ترتیب که مثلاً برای سقف تیرچه و بلوک، به وسیله کمپرسور جاهایی که بلوک ها قرار دارند را تخریب کرده و بعدازآن با تخریب ستون سقف ها را یکی یکی تخریب می کنیم.
گودبرداری
گودبرداری به عنوان یکی از مهم ترین معضلات ساخت وسازها نیازمند توجه بیش ازپیش سازندگان به منظور جلوگیری از بروز تلفات جانی و مالی است، ضمن اینکه افراد هرکدام به اندازه سهم خود باید به وظیفه قانونی خود عمل کنند زیرا تنها در این صورت است که می توان به نتیجه گود برداری امیدوار بود. در این مقال سعی داریم که وظایف هرکدام از افراد مرتبط با گود برداری را توضیح دهیم. باشد که موردتوجه مخاطبان قرار گیرد.
سرمایه گذار یا صاحب کار
اگر سرمایه گذار و یا صاحب کار ساختمان در حال ساخت هستید، حتماٌ بررسی های مکانیک خاک را از طریق شرکت های معتبر و به صورت کامل و دقیق انجام دهید.
از مهندس محاسب خود بخواهید که طرح گودبرداری و حفاظت گود را با استفاده از اطلاعات گزارش مکانیک خاک و با دقت زیاد انجام دهد. همچنین از وی بخواهید که ساختمان ها و تأسیسات مجاور گود موردنظر را دقیقاً بررسی کند و در صورت نیاز اقدامات حفاظتی برای آن ها را پیشنهاد کند.
از مهندس ناظر و مجری خود بخواهید که حتماً گزارش مکانیک خاک و نیز نقشه های اجرایی طراحی گود را کنترل کرده و در صورت وجود نقص، اشکال یا ابهام در آن ها از تهیه کنندگان آن ها بخواهید که موارد را برطرف کنند.
نقشه ها و طراحی های گود باید بر اساس گزارش بررسی های مکانیک خاک و توصیه های مشاور ژئوتکنیک تهیه شده باشند و مراحل کار، روش انجام گودبرداری (دستی، ماشینی) و مشخصات سازه های نگهبان و دیگر اقدامات حفاظتی شیب را به خوبی نشان دهند. بهتر است که قبل از اجرای کار جلسه مشترکی با حضور مهندسین ناظر و مجری و محاسب و نماینده شرکت تهیه کننده گزارش مکانیک خاک برگزار کنید و مراحل و اشکالات و خطرات را مرور کنید. بهتر است در این جلسه پیمانکار یا مسئول فنی خاک برداری و مسئول اجرای سازه نگهبان نیز حضورداشته باشد.
همسایه مجاور گود برداری
اگر در مجاورت ساختمان شما قرار است تخریب و گودبرداری انجام شود، قبل از صدور پروانه و شروع گودبرداری باید بررسی های مکانیک خاک مناسبی انجام شده باشد.
ساختمان شما باید موردبررسی قرارگرفته و مهندس محاسب و یا ناظر با توجه به نوع بنا و عمق قرارگیری پی ساختمان شما نسبت به کف پی موردنظر راجع به نیاز و نحوه ی حفاظت و مقاوم سازی آن اظهارنظر کرده و در صورت نیاز طرح های لازم را ارائه کرده باشد.
در نقشه های اجرایی، نحوه ی گودبرداری و حفاظت از گود و یا سازه نگهبان باید به خوبی نشان داده شده باشد و این اقدامات برای محافظت از گود و ساختمان های مجاور کافی باشند.
دوره باز بودن گود باید زمان بندی مشخصی داشته باشد (زمان شروع گودبرداری، زمان برپایی سازه نگهبان، زمان خاتمه گودبرداری).
مهندس ناظر و در صورت لزوم نماینده شرکت مکانیک خاک باید بر عملیات گودبرداری نظارت کافی اعمال کنند.
گودبرداری و اجرای سازه نگهبان باید مطابق نقشه های اجرایی و مشخصات اجرایی (دستی، ماشینی) و اصول فنی پیش انجام شود. در صورت مشاهده هرگونه اقدام خطرناک مراتب را به مسئولین گزارش نمایید.
در جریان انجام کار گودبرداری سعی کنید همه چیز را به خوبی زیر نظر داشته باشید و به ویژه با در نظر داشتن وضعیت ساختمان خود ایجاد هرگونه ترک، صدای غیرعادی ساختمان، نشست و غیره را بررسی نمایید و در صورت بروز این گونه موارد فوراً اقدامات لازم را انجام بدهید. این اقدامات حسب شرایط می تواند به صورت تخلیه فوری ساختمان، انعکاس موضوع به مسئولین پروژه و شهرداری جهت انجام اقدامات اصلاحی باشد.
درصورتی که عملیات گودبرداری تأسیسات و لوله های شهری گاز، آب، برق و...را به خطر انداخته مراتب را به مراجع مربوطه اطلاع دهید.
مراقب باشید که گودبرداری بیش ازحد مجاز به ساختمان شما نزدیک نشود. گاه بعضی با بی دقتی و یا به خاطر سهولت کار خود، زیر ملک شمارا نیز خالی می کنند.
درصورتی که نقصی در انجام کارها مشاهده کردید، ابتدا از طریق مراجعه به مسئولین فنی ساختمان نظیر مهندس ناظر، مجری یا مالک موضوع را به آرامی و محترمانه در میان بگذارید. در صورت نیاز می توانید به ناحیه و منطقه شهرداری و یا دیگر مراجع ذیصلاح مراجعه نمایید.
به یاد داشته باشید که یکی از بهترین راه های کاهش خطرات گودبرداری، اتمام زودتر عملیات داخل گود و ایمن و پر کردن مجدد آن است. بنابراین مراقب باشید دخالت های شما موجب توقف و یا طولانی شدن زیاد و بیهوده کار نشود.
مسئول کنترل و اجرای ساختمان
درصورتی که از طرف شهرداری یا دیگر نهادها، مسئول کنترل طرح و اجرای ساختمان هستید برای گودبرداری های عمده (گودبرداری های با عمق بیشتر از عمق دیوارها یا پی های ساختمان مجاور و به فاصله نزدیک تر از عمق گودبرداری از مرز زمین) بهتر است که سازنده ساختمان حداقل 30 روز قبل از شروع گودبرداری موضوع را به طور کتبی به مالکین اطلاع داده و رونوشت آن را به شهرداری ارائه نماید.
قبل از صدور پروانه ارائه نقشه های سازه نگهبان و کنترل آن ها توسط شهرداری ضروری است. کنترل سازه نگهبان طرف معابر عمومی بهتر است توسط معاونت فنی و عمرانی انجام شود.
در گودهای با عمق بیش از 0/3 متر قبل از صدور پروانه، ارائه گزارش بررسی های مکانیک خاک انجام شده از طریق شرکت های معتبر توسط مالک و کنترل آن ها توسط شهرداری منطقه ضروری است.
چگونه ساختمان را تخریب کنید
شما می توانید یک دیوار سنگی را به وسیله یک پتک خراب کنید . هم چنین خراب کردن یک ساختمان پنج طبقه به وسیله مته های حفاری و گوی های تخریب کننده ساختمان به نظر آسان می رسد اما وقتی شما بخواهید یک سازه عظیم مثل یک آسمانخراش را تخریب کنید باید از سلاح های بزرگ استفاده کنید . مواد منفجره تخریب کننده ، روش بهتری برای تخریب ایمن و مؤثر سازه های بزرگ است . وقتی یک ساختمان در محاصره ساختمان های دیگری باشد ، آن وقت لازم است ، آن را از داخل منفجر کنیم و موجب فروریزی آن در محیط فونداسیون شویم . به هرحال تخریب خانه های قدیمی در کلان شهر بزرگی به نام تهران باوجود کمبود زمین شتاب گرفته است ، به همین دلیل یکسری شرکت های ساختمانی حوزه فعالیت شان را روی تخریب متمرکز کرده اند .
بازار تخریب نیز دارای قیمت های مشخصی است ، برخی از این شرکت ها هزینه تخریب را مترمربعی 4 تا 6 هزار تومان عنوان می کنند و می گویند حداکثر ظرف 30 روز کل عملیات تخریب به پایان خواهد رسید .نکته جالبی که در ماجرای تخریب ساختمان های کلنگی وجود دارد ، ارزش ریالی آهن آلات موجود در این نوع ساختمان هاست . برخی از تخریبیها حاضرند به ازای دریافت آهن آلات قراضه ، ساختمان را رایگان تخریب کنند .
هم اکنون به دلیل رونق گسترده بازار تخریب خانه های کلنگی در این مقاله سعی داریم به پاره ای از نکات اجرایی عملیات تخریب ساختمان ها بپردازیم تا با بررسی های کارشناسانه و رعایت نکات اجرایی ضروری این پروسه مهم به بهترین نحو ممکن انجام گیرد :
1 - قبل از مجوز شروع کار برای عملیات تخریب ساختمان ، بررسی های مهندسی توسط شخص ذی صلاح برای تعیین شرایط کف ها ، دیوار ها ، چارچوب ها و اسکلت و امکان خراب شدن بدون برنامه بخش های ساختمان صورت گیرد . ساختمان مجاور که ممکن است افرادی در آن ساکن باشد ، چک و بررسی شود . ضمن اینکه کارفرما بایستی گواهی یا مجوز مکتوب برای عملیات تخریب داشته باشد
2 - کارگرانی که در ساختمان های در حال تخریب کــار میکنند ، ممکن است به واسطه حریق ، انفجار یا علل دیگر آسیب یا صدمه ببینند ، بنابراین دیوار ها و کف باید در مقابل فشار و ضربات مقاوم شوند
3 - قبل از اینکه عملیات تخریب شروع شود تمام خطوط آب ، گاز ، برق ، غبار باید قطع شده و درپوش گذاشته شود.
4 - اگر نگه داشتن و برقراری خطوط آب و برق در طی عملیات تخریب نیاز و ضروری است ، باید چنین خطوطی به طور موقت جــابه جاشده و محافظت گردند
5 - هر نوع مواد مخاطره آمیز شیمیایی، گاز ها ، مواد انفجاری و قابل اشتعال در لوله ها ، مخازن یا تجهیزات دیگر که مورداستفاده قرار می گیرد ، باید شناسایی شود
6 - هر جا خطر خرد شدن و شکسته شدن شیشه وجود دارد باید چنین مخاطراتی حذف شود
7 - هر جا خطر سقوط کارگران از داخل دهانه یا چاه وجود دارد دهانه ها باید تا ارتفاع تقریبا 42 اینچ محافظت شوند
8 - هر جا مواد زائد و آشغال از طریق سوراخ ها و چاله ها بدون استفاده از سرسره روی کف ریخته می شود نواحی ای که در آن مواد ریخته می شود باید کاملا با موانع حداقل ارتفاع 42 اینچ و حداقل 6 فوت از محل ریزش مواد محصور شود . علائم و نشانه های اخطاردهنده خطر سقوط مواد باید در هریک از محل ها نصب شود
9 - تمام دهانه های کف ، که به عنوان محل ریزش مواد استفاده نمی شود ، باید با مواد محکم پوشانده شود و به حد کافی تحمل وضع و باری که اعمال می شود را داشته باشد
10 - عملیات تخریب باید از بالاترین نقطه ساختمان و دیوارهای خروجی شروع شود و به ترتیب به سمت پایین انجام گیرد
11 - قبل از شروع و حذف دیوارهای خارجی و کف طبقه زیرین ، باید مواد و نخاله های هریک از دیوار ها و کف طبقات بالایی برداشته شده و به محل انبار مواد انتقال یابند
12 - ورودی های کارگران و ساختمان های چندطبقه در حال تخریب باید از طریق اتاقک هایی حفاظت شود . تمام اتاقک ها حداقل بایستی دو فوت پهنا از ورودی ساختمان یا دهانه ها داشته باشند .
پلکان ها گذرگاه ها و نردبان ها
1 - فقط پلکان ها ، مسیرهای گذر و نردبان هایی که برای دسترسی به سازه ساختمان اختصاص یافته اند ، باید مورد استفاده قرار گیرند
2 - تمام پلکان ها ، مسیرهای گذر و نردبان های مورد استفاده باید به طور روتین بازرسی شوند و در شرایط ایمن و سالم نگه داشته شوند .
3 - در ساختمان های چندطبقه ، وقتی پلکان مورد استفاده قرار می گیرد باید مسیر پلکان به درستی با منابع روشنایی مصنوعی و طبیعی روشن شود .
ناودان ها برای ریزش مواد
1 - هیچ موادی نباید در هر نقطه خارج از دیواره های خارجی ساختمان ریخته شود مگر اینکه آن ناحیه به طور مؤثر حفاظت شده باشد .
2 - کانال های فلزی یا چوبی برای ریزش مواد و نخاله ها در زوایای بیش از 45 درجه باید به طور کامل محصور شوند . دهانه های طبقات پایین ، وقتی که مورد استفاده قرار نمی گیرند ، بسته شوند .
3 - وقتی عملیات تخریب در حال انجام نیست ، نواحی اطراف دهانه تخلیه کانال به طور ایمن بسته نگه داشته شود .
4 - دهانه های کانال های تخلیه باید با حفاظ های نرده ای تقریبا به ارتفاع 42 اینچ محافظت شوند .
برداشت دیوار ها ، بخش های بتنی و دودکش ها
1 - دیوارهای بتنی یا بخش های دیگر نباید به طور ناگهانی روی کف ساختمان خراب شوند و ریزش کنند .
2 - در ساختمان های بیش از یک طبقه دیوارهای ساختمان نباید بدون مهار جانبی ر ها شوند .
3 - وقتی شرایط آب و هوایی بد و خراب است کارگران نباید بالای دیوار ها کار کنند .
4- در ساختمان های با اسکلت فولادی، چهارچوب آهنی و فولادی در طی عملیات تخریب باید برداشته شوند
5 - راهرو ها یا نردبان هایی برای دسترسی ایمن کارگران به داربست یا دیوار ها فراهم شود .
برداشت یا حذف کف ها
1 - قبل از تخریب تاق کف ، آشغال ها و نخاله های ساختمانی باید از روی تاق یا دیگر نواحی مجاور تاق برداشته شود
2 - تخته هایی با ضخامت 5 سانتی متر و به عرض 25 سانتی متر برای ایستادن کارگر روی تیرهای تاق و سقف فــــراهم شود
3 - هنگام برداشت تاق سقف کارگران نبایستی زیر سقف قرار گیرند و باید موانعی برای جلوگیری از دسترسی آنها به این منطقه ایجاد شود.
رابیتس کاری
رابیتس از ورق فولادی مشبکی تشکیل شده .رابیتس محصولی است که از کشش عرضی و پرس ورق های گالوانیزه تولید می شود. رابیتس بیشتر در سقف های کاذب،گچ کاری و گچ بری،پوشاندن تیر آهن و آرماتور،پوشاندن بتن سیمانی،ترمیم ترک های ساختمانی و کارهای ترمیمی،دکوراسیون و •آرک آشپزخانه، اپن آشپزخانه،و... مورد استفاده است.
گروه ساخت وساز: رابیتس ورق فولادی مشبکی است که از انواع ورق های گالوانیزه گرم تشکیل شده و با استفاده از مفتول های گالوانیزه آرماتوربندی به صورت یک لایه به شبکه فرعی متصل می شود. این محصول از کشش عرضی و پرس ورق های گالوانیزه تولید می شود و بعد از گذر از مرحله برش آماده استفاده می گردد. کاربرد رابیتس در سقف های کاذب،گچ کاری و گچ بری، پوشاندن تیرآهن و آرماتور، پوشاندن بتن سیمانی، ترمیم ترک های ساختمانی و کارهای ترمیمی، دکوراسیون و ... می باشد. استفاده از شبکه رابیتس در جهت پیوستگی کامل سطوح دیوارها و همچنین ایجاد بستر مناسب برای نصب اجزای تأسیسات برقی و مکانیکی و همچنین انجام انواع پلاستر کاری های مناسب سیمانی و گچی پیشنهاد و اجرا می شود. شبکه مناسب رابیتس موجب پیوستگی عمومی دیوار شده و از هرگونه ترک خوردگی و انفصال در کار جلوگیری خواهد کرد. در ادامه سلسله گزارش های پیام ساختمان با عنوان« کدام کالای ساختمانی برای شما مناسب تر است» این بار بازار «رابیتس» را موردبررسی قرار داده ایم. لازم به ذکر است اظهارات مصاحبه شوندگان الزاماً همسو با نظر نشریه نیست و ما صرفاً جهت اطلاع مخاطبان، نظرات را انعکاس می دهیم.
اطلاعات کلی از رابیتس
امین سبزی پور، پیمانکار ساختمان گفت: رابیتس که در ابعاد 60 *240 سانتی متر تولید و عرضه می شود مساحتی در حدود 44/1متر را پوشش می دهد که با در نظر گرفتن تلورانس این مقدار معمولاً 4/1 متر را پوشش می دهد و با تقسیم متراژ کاری بر این عدد تعداد رابیتس موردنیاز به دست می آید. وی افزود: رابیتس به دو صورت تقسیم بندی می شود:
1- بر اساس ستون: یک برگ رابیتس از تعداد معینی ستون تشکیل می شود که بر همین اساس نام گذاری می شود.
2- بر اساس وزن: هر برگ رابیتس بسته به ضخامت ورقی که برای ساخت آن استفاده می شود، وزن مخصوص به خود را دارد.
وی تصریح کرد: تعداد ستون های محور طولی رابیتس 9 ، 11 و 13ستون می باشد که رابیتس 9 ستون سبک به وزن 650 گرم، رابیتس 9 ستون نیمه سنگین به وزن 780 گرم، رابیتس 9 ستون سنگین به وزن 870 گرم، رابیتس 9 ستون فوق سنگین به وزن900 گرم، رابیتس 11 ستون سبک به وزن 830 گرم و رابیتس 11 ستون نیمه سنگین به وزن 860 گرم و رابیتس 13ستون سبک به وزن 860 گرم، رابیتس 13ستون نیمه سنگین به وزن 930 گرم، رابیتس 13ستون سنگین به وزن 1000 گرم و رابیتس 13ستون فوق سنگین به وزن 1080 گرم می باشد. البته در کشور های توسعه یافته تعداد ستون ها به 17 هم می رسد اما در کشور ما تا 13 ستون مورداستفاده قرار می گیرد.
تفاوت کیفی رابیتس ها
رفیعی، مدیر فروش شرکت بازرگانی فولاد ساب به پیام ساختمان گفت: رابیتس بر اساس وزن و ستون طبقه بندی می شود. در حال حاضر 9، 11 و 13 ستون در بازار وجود دارد و الزاماً نمی توان گفت 13 ستون از 11 ستون یا 9 ستون سنگین تر است. آنچه باعث سنگینی ورق رابیتس می شود، ضخامت ورق است.
وی افزود: قیمت رابیتس ها هم بر اساس وزن و کیفیت ورق است اما در حالتی که مثلاً دو ورق 13 و 11 ستونی وزنی برابر داشته باشند، ورقی که ستون های بیشتری دارد، قیمت بالاتری دارد. بنابراین 13 ستون 200 تا 250 تومان در هر ورق نسبت به 11 ستون گران تر است. علاوه بر این هر چه تعداد چشمه های ورق بیشتر باشد، باعث افزایش کیفیت و قیمت می شود. مثلاً ورق 11 ستونه سه چشمه از ورق 11 ستونه دو چشمه علیرغم وزن یکسان، گران تر است.
رفیعی خاطرنشان کرد: برای تولید رابیتس ورق داخلی یا خارجی مورداستفاده قرار می گیرد اما با توجه به کیفیت ورق های داخلی، تولیدکنندگان کمتر سمت ورق های چینی می روند. ذکر این نکته ضروری است که هم ورق های باکیفیت چینی و هم بی کیفیت در بازار وجود دارد.
وی در مورد استاندارد رابیتس هم گفت: استاندارد رابیتس ازنظر عرضی باید 60 سانتی متر و طول آن40/2 سانتی متر باشد اما برخی شرکت ها این استاندارد ها را رعایت نمی کنند و در عمل ابعاد کوچک تری دارند.
رابیتس 13 بخرید
شعبانی، مدیرعامل شرکت رابیتس و کناف نیز در گفتگو با پیام ساختمان به برخی نکات مهم اشاره کرد و گفت: رابیتس از طرف کارفرما خریداری می شود و ما اجرا می کنیم. اگر متراژ کار زیاد باشد، به صورت متری برای مجری محاسبه می شود و اگر کار کم باشد، مبنای قیمت ها متفاوت است.
وی بابیان اینکه رابیتس ها با سیم های مفتولی مخصوص به همدیگر وصل می شوند، افزود: رابیتس های 13 ستون از وزن بیشتری برخوردارند و کیفیت بهتری نسبت به سایرین دارند. ضمن اینکه ملات کمتری هم نیاز دارند.
استفاده از رابیتس سنگین برای نما
پرویز عظیمی، از شرکت رابیتس مسعود نیز به خبرنگار ما گفت: مبنای قیمت ها بر مبنای ورق خریداری شده می باشد. به طور مثال ورق های مورداستفاده در شرکت ما از هند وارد می شود.
وی بابیان اینکه کار اجرایی نمی کنیم و فقط تولیدکننده هستیم، افزود: ورق های ما در سایز 60*40/2 تولید می شود و از این نظر تفاوتی بین ورق ها نیست و تفاوت کاربرد ورق ها به تعداد ستون ها و وزن آن برمی گردد. علاوه بر این هراندازه وزن بیشتر باشد، قیمت ها بیشتر است. ممکن است یک ورق ازنظر ضخامت و وزن کیفیت بالایی داشته باشد اما تعداد ستون های آن، با خواسته مجری یا مالک همخوانی نداشته باشد.
عظیمی خاطرنشان کرد: معمولاً برای نمای ساختمان از 13ستونی سنگین تر استفاده می کنند اما در سقف های کاذب وزن رابیتس اهمیت چندانی ندارد و حتی کار را برای مجری سخت تر می کند. استفاده از رابیتس با وزن زیاد به این دلیل در نما مهم است که وزن سنگ را باید تحمل کند.
تصحیح یک تصور غلط
وح الله فهیمی، مدیرعامل شرکت دژ گستر نیز به پیام ساختمان گفت: بیشتر ورق هایی که برای ساخت رابیتس مورد استفاده قرار می گیرد، وارداتی است و از کشور هایی مانند چین، امارات و هند وارد می شود.
وی افزود: به دلیل اینکه ورق های داخلی تلورانس بالایی دارد، از کیفیت کار کم می شود اما ورق های چینی این مشکل را ندارند. ضمن اینکه ورق های اکراینی از کیفیت خوبی برخوردار است اما در بازار کمیاب است.محصولات هند هم از کیفیت خوبی برخوردار است اما اغلب بازار ورق در دست چین است.
فهیمی در مورد قیمت رابیتس هم گفت: قیمت رابیتس بستگی به اوزان مختلف دارد. تعداد ستون ها تعیین کننده قیمت نیست چرا که ممکن است به طور مثال وزن 9 ستون فوق سنگین بالاتر از ورق 11 سبک باشد. بنابراین ضخامت ورق تعیین کننده است. اما تصور غلطی که بین مردم باب شده این است که 13 ستون از 9 ستون بهتر است.
وی با بیان اینکه تنوع در ستون ها به دلیل تعدد موارد کاربرد آنهاست و ربطی به قیمت ندارد، گفت: برخی جاها مانند سقف کاذب که انعطاف بیشتری از ورق انتظار داریم، ورق های نازک تر استفاده می کنیم؛ بنابراین 9 ستون نازک مناسب است و در برخی جاها مانند گچ کاری سقف، 13 ستون سنگین استفاده می شود.
پیمانکاری
کفسابی و نماشویی
نماشویی به شست و شوی نمای ساختمان می گویند. نماشویی معمولا توسط شرکت های خدماتی صورت می گیرد.
کفسابی به سابیدن کف ساختمان گفته می شود که می تواند به دلایل مختلف مانند هم سطح نبودن سنگها،قرارگرفتن ملات،سیمان یا رنگ در حین نصب آن،کثیف شدن کف،باشد.