حق ارتفاق چیست؟

کد مطلب: 3111حق ارتفاق چیست؟ارتفاق در لغت به معنای تکیه کردن بر آرنج، از چیزی یاری گرفتن در رفاقت کردن است. در اصطلاح حقوقی نیز حق ارتفاق عبارت از حق کسی در ملک دیگری است، برای کمال استفاده از ملک خود.حقوقدانان در تعریف حق ارتفاق میگویند، حق ارتفاق حقی است که به موجب آن صاحب ملکی به اعتبار مالکیت خود، میتواند از ملک دیگری استفاده کند. مانند حق عبور، یا ناودان و یا حق داشتن پنجره. مثلاً کسی برای آبیاری و یا رفتن به ملک خود، میتواند از ملک دیگری عبور نماید. این حق از آثار مالکیت است.خصوصیات حق ارتفاقالف) حق ارتفاق قائم به ملک است و اختصاص به زمین دارد؛ یعنی اینکه به سود مالک زمین خاصی برقرار میشود و هر کسی که مالک زمینی شد، میتواند از این حق استفاده کند و به طور معمولی حق ارتفاق در دو زمین متصل و نزدیک به هم به وجود میآید.ب) حق ارتفاق تابع ملک و فرع بر مالکیت زمین است؛ به این معنی که نمیتوان آن را جداگانه به دیگری انتقال داد، و همواره با زمین منتقل میشود.ج) حق ارتفاق دائمی است؛ اگرچه مالک میتواند برای مدت محدودی برای دیگری حق ارتفاق ایجاد کند.د) حق ارتفاق قابل تقسیم نیست؛ منظور این است که اگر حق ارتفاق به سود ملکی مشاع (مشترک) برقرارشده باشد، پس از تقسیم ملک، حق ارتفاق فقط به سود یکی نخواهد بود، و هرکدام به طور مستقل حق استفاده از این حق را خواهند داشت همان طور که ماده 103 قانون مدنی بیان­گر آن است.تفاوت حق ارتفاق با حق انتفاعبه طورکلی می ­توان تفاوت­های حق ارتفاق و حق انتفاع را در موارد ذیل بیان کرد:1- حق ارتفاق اختصاص به غیرمنقول دارد. ولی حق انتفاع ممکن است به مال منقول یا غیرمنقول اختصاص یابد.2- حق ارتفاق برای ملک است ولی حق انتفاع برای شخص.3-حق ارتفاق دائمی است لیکن حق انتفاع جز در موارد خاص، موقت است. اسباب ایجاد حق ارتفاقحق ارتفاع با شیوه ­های ذیل ایجاد میشود:1- قرارداد؛ که به طورمعمول حق ارتفاق با همین شیوه ایجاد میشود. همان­طور که ماده 94 قانون مدنی در این زمینه مقرر میدارد که صاحبان املاک میتوانند در ملک خود هر حقی را که بخواهند نسبت به دیگری ایجاد کنند. پس مالک زمین و ملک میتواند، با قراردادی حق عبور یا حقوق دیگری را به شخصی واگذار کند.2-قانون؛ ممکن است حق ارتفاق ناشی از حکم مستقیم قانون و مربوط به وضع طبیعی املاک باشد. مثلاً زمینی که بالاتر از زمین دیگر است، برحسب طبیعت که قانون نیز آن را محترم میشمارد؛ دارای حق ارتفاق برای فاضلاب و آب باران نسبت به زمین پائین تر است؛ همان­طوری که ماده 95 قانون مدنی مقرر میدارد:«هرگاه زمین یا خانه کسی، مجرای فاضلاب یا آب باران کسی بوده، صاحب آن خانه یا زمین نمیتواند جلوگیری از آن کند، مگر درصورتیکه عدم استحقاق او معلوم باشد»