اندازه مطلوب صدا در ساختمان

STC یا میزان انتقال صدا ، عددی است که به منظور تخمین میزان کاهش انتقال صوت توسط هر یک از مصالح ساختمانی، به کار میرود و برحسب دسی بل بیان میشود . هرچه این عدد برای یک ماده بیشتر باشد بیانگر آن است که ماده موردنظر میزان کمتری از صدا را به داخل ساختمان انتقال میدهد .

درمجموع میتوان گفت که شیشه های دوجداره ( با شیشه های 4 و 6 میلی متری) حداقل 50 درصد میزان شدت صوت را کاهش میدهد . اتاق انتظار 40 دسی بل برآورد کارشناسان در پیش نویس آیین نامه صدا بندی در ساختمان ها که توسط مرکز تحقیقات ساختمان و مسکن انجام شده ، نشان میدهد که حد مطلوب صدا در ساختمان های مسکونی و در اتاق خواب 30 دسی بل ، در اتاق نشیمن40 دسی بل و در آشپزخانه 45 دسی بل است .

همچنین در اتاق بیماران در بیمارستان ها حد مطلوب صدا 30 دسی بل ، در اتاق عمل 35 دسی بل ، در اتاق انتظار 40 دسی بل و در بانک ها و فروشگاه ها 45 دسی بل برآورد شده است و حداکثر صدا نباید 5 دسی بل بیش از این مقدار باشد . در غیر این صورت صدا های گوشخراش مانند صدای موتورسیکلت 125 ، مغز انسان را آزار میدهد .

بنابراین صدا بندی و استفاده از عایق ها و جداگر های مناسب در ساختمان ها الزامی است ، تا از ورود صدا های مزاحم بالای 50 دسی بل به ساختمان ها جلوگیری شود . درنتیجه ضروری است که جداگر ها و عایق کاری با حداقل صدا بندی 50 دسی بل در محل سکونت و با حداقل صدا بندی 60 دسی بل در بیمارستان ها و حداقل صدا بندی 40 دسی بل در کلاس های درس موردتوجه قرار گیرد .

اگرچه امروزه از دیوار های بتنی و سیمانی و گچی بیش از دیوار های آجری استفاده میشود و تا حدودی صدا بندی اجزای ساختمان بیشتر شده و پنجره ها و شیشه های دوجداره از ورود صدا های مزاحم و با دسی بل بالا تا حدودی جلوگیری میکند؛ اما در شرایطی که تولید موتورسیکلت هایی با صدای بالای 70 ، 80 و 90 دسی بل در کشور افزایش یافته است تنها میتوان با دیوار سیمانی و بتنی از ورود صدا های مزاحم و آلودگیهای مختلف صوتی جلوگیری کرد . بنابراین برای آنکه حد مطلوب صدا را در مناطق مسکونی و کلاس های درس و بیمارستان ها داشته باشیم استفاده از عایق های رطوبتی و حرارتی و صوتی بیش از گذشته ضروری به نظر میرسد .

کارشناسان با اشاره به آثار مخرب صدا های نامناسب حاصل از زندگی ماشینی بر سلامت جسم و روان و بروز بیماریهای عصبی و حتی ناشنوایی، معتقدند که در طراحی ساختمان های جدید باید شاخص های تعیین شده صدا بندی از سوی مراجع رسمی موردتوجه قرار گیرد .

امروزه آیین نامه و مقررات صدابندی درکشور های سوئد ، سوئیس ، کانادا ، آمریکا و انگلیس در دستور کار قرارگرفته است . در کشور ما و بخصوص در تهران نیز بااین همه تراکم جمعیت و ترافیک باید مقررات صدا بندی و استفاده از عایق ها ، دیوار ، سقف و پنجره های مناسب طبق استاندارد ها و تجربه کشور های پیشرفته اجباری شود و از معماران ، کارفرمایان و سازندگان ساختمان ها بخواهیم تا برای ایجاد محیط زندگی با آرامش نسبی ساختمان های عایق کاری شده و با صدا بندی مناسب عرضه کنند .

در این مسیر دولت ، وزارت راه و شهرسازی، اتحادیه های مرتبط با ساخت مسکن و ساختمان های اداری، وزارت صنایع و معادن و.... باید مقررات صدا بندی و استفاده از عایق ها را توصیه و اجباری کنند . اما از هر عاملی موثرتر ، خانواده ها هستند که برای آرامش افراد خانواده و فرزندان و جلوگیری از آثار مخرب صدا های مزاحم بر روح و جسم و سلامت خود باید در خرید محل سکونت بر عایق کاری و صدا بندی و استفاده از عایق ها و دیوار ها و پنجره ها و مصالح ساختمانی مناسب تأکید کنند و آپارتمان و خانه ای را بخرند که عایق کاری و صدا بندی در آن رعایت شده باشد .

البته در مبحث 19 مقررات ملی ساختمان مطابق ماده 33 قانون نظام مهندسی کشور ، مسئولیت نظارت عالیه بر اجرای ضوابط و مقررات ملی ساختمان در طراحی و اجرای تمامی ساختمان ها بر عهده وزارت مسکن و شهرسازی است . وزارت مسکن ( سابق ) بر مبنای این ماده اقدام به انتشار مقررات ملی در بیست مبحث نموده است که مبحث 19 آن مربوط به صرفه جویی در مصرف انرژی در ساختمان است .

در حال حاضر اجرای مبحث 19 مقررات ملی ساختمان برای تمامی ساختمان های دولتی و بخش خصوصی واقع در تهران و شهر های تابعه از سال 1384 اجباری است . برای ساختمان های واقع در سایر شهر ها و استان ها مطابق برنامه زمان بندی شده ، بر اساس مبحث 19 مقررات ملی ساختمان رعایت موارد زیر در ساختمان الزامی شده است . مقدار عایق کاری اجباری در ساختمان طبق قانون ، تمام ساخت و ساز هایی که در کشور انجام میشود باید مطابق مقررات ملی ساختمان باشد که در سال 1370 به تصویب رسیده است .

مبحث نوزدهم این مقررات مربوط به انرژی و صرفه جویی در آن است که اجرای آن از تیرماه سال 1381 اجباری شده است . بر اساس این مقررات ، مقاومت حرارتی اجزای خارجی ساختمان نباید از حد معینی پایین تر باشد . منظور از اجزای خارجی ساختمان ، دیوار ها و سقف هایی است که ازیک طرف با محیط داخل ساختمان و از طرف دیگر با هوای آزاد در تماس هستند.

بقیه دیوار ها یا سقف ها مانند دیوار هایی که اتاق ها را از هم جدا میکنند یا سقف های بین طبقات شامل این مقررات نمیشوند . برای تعیین حد مجاز مقاومت حرارتی اجزای خارجی، ساختمان ها را به چهار گروه تقسیم میکنند . این دسته بندی بر اساس موقعیت جغرافیایی، نوع کاربری، اندازه شهری که ساختمان در آن قرار دارد و زیربنای ساختمان انجام میگیرد

. سپس میزان عایق موردنیاز در هر یک از این گروه های چهارگانه تعیین میشود . رعایت این حداقل ها در ساختمان هایی که ازاین پس در مناطق شهری ساخته میشوند الزامی است و شهرداریها که بر اجرای این مقررات نظارت دارند ، گواهی پایان کار را تنها در صورتی صادر میکنند که این موازین رعایت شده باشد . بنابراین اگر میخواهید ساختمان جدیدی بسازید یا پیش خرید کنید حتما از پیمانکار خود بخواهید این مقررات را به طور کامل رعایت کند تا پس از پایان کار با مشکل روبه رو نشوید.