حقوق همسایگی در آپارتمان

حقوق همسایگی درست از پشت در منزل ما شروع میشود. هر وسیله و صدایی که از حریم شخصی ما بیرون میرود، وارد حریم شخصی دیگری شده و آرامش و حقوق فردی او را مورد تجاوز قرار داده است. «اباذر حنیف زادگان»، وکیل پایهیک دادگستری با رویکرد حقوقی به سؤالات ما در خصوص حقوق ، الزامات و فرهنگ آپارتمان نشینی پاسخ میدهد: آیا حقوق متقابل در فرهنگ آپارتمان نشینی در قانون تعریف شده و موارد تخلف از آئین همسایگی در قانون مشخص است؟ منابع قانونی حقوق و تکالیف متقابل افرادی که در یک ساختمان ساکن هستند به دو بخش تقسیم میشود: بخش اول قانون مختص به آپارتمان هاست که شامل «قانون تملک آپارتمان ها» مصوب 1343 و آیین نامه مربوطه میباشد. موارد ذکرشده در این قانون و آیین نامه آن در خصوص حقوق و تکالیف افراد غالباً مربوط میشود به نحوه استفاده مالکین از قسمت های اختصاصی و مشترک ساختمان، استفاده از خدمات مشترک از قبیل شوفاژ، تهویه مطبوع، آب، برق، گاز، شیوه مدیریت ساختمان و هم چنین تکالیفی که مالکین در خصوص هزینه های مربوطه و اداره ساختمان برعهده دارند. دراصل این قانون عموماً حقوق و تکالیف “مالی” افراد که ناشی از رابطه مالکیت آنها با ملک، چه در قسمت های اختصاصی و چه مشترک است را تنظیم میکند. بخش دوم حقوق و تکالیفی است که افراد نه لزوماً به دلیل سکونت در یک ساختمان بلکه طبق قوانین عام، نسبت به یکدیگر دارند. یعنی عدم رعایت آنها مسئولیت مدنی دارد و در مواردی هم ضمانت اجرای کیفری به دنبال دارد. این نکته را هم بگویم که علاوه بر موارد فوق، ساکنین یک ساختمان به تجویز ماده 10 قانون مدنی میتوانند جهت رعایت نظم و آسایش بیشتر، موارد مطلوبی را که بر آن اتفاق نظر دارند، به صورت قراردادی بین خود تنظیم کنند. حریم شخصی و حریم عمومی در قانون چه تعریفی دارد؟ آنچه ما از آن اصطلاحاً حریم شخصی و حریم عمومی نام میبریم در قانون به صورت خاص تدوین نشده، ولی در قوانین مختلف به صورت پراکنده مطالبی آمده که برخی از آنها الزامی بوده و عمدتاً نیز جزو قوانین کیفری هستند. به عنوان مثال فصل بیست و ششم از کتاب پنجم قانون مجازات اسلامی با عنوان “هتک حرمت منازل و املاک غیر” از این جمله است. اما برخی دیگر الزامی نیست و افراد میتوانند در مورد آن به صورت توافقی عمل کنند که در قوانین مختلف و به خصوص قانون مدنی موارد بسیاری دراین باره ذکر شده است. شنیده شده که طبق قانون نباید به افراد مجرد، خانه اجاره داد، این امر صحت دارد؟ البته قانونی در این خصوص تصویب نشده، ولی اواخر سال گذشته اتحادیه مشاوران املاک ابلاغیه ای را به بنگاه های مسکن ابلاغ کرد که بر اساس آن ضوابط و محدودیت هایی برای اجاره آپارتمان مسکونی به متقاضیان مجرد تعیین شد. مطابق این ابلاغیه بنگاه های مسکن موظف اند قبل از تنظیم قرارداد اجاره، بُعد خانوار متقاضی را بر اساس کارت ملی و شناسنامه مشخص کنند و در صورت مجرد بودن مستأجر، او را مکلف به تکمیل فرم مخصوص مستأجران مجرد کنند. در این فرم باید محل قبلی سکونت فرد مجرد، سوابق شغلی، مشخصات منزل پدری و هم چنین مشخصات همراهان احتمالی قید شود. بر اساس این ضوابط پیش شرط اجاره آپارتمان به مجردها، ارائه مدرک مستند از طرف فرد مجرد مبنی بر علت تصمیم به زندگی مجردی است به طوریکه بنگاه باید یکی از مدارک شامل اشتغال به تحصیل در دانشگاه، اشتغال به کار، کارت محل کار یا جواز کسب را از فرد مجرد دریافت و آن را با مهر بنگاه تأیید کند.