توزیع نامناسب عوارض برق

گروه تاسیسات: صنعت انرژی کشور در ماه های اخیر شاهد چند اتفاق مهم بود که همگی در راستای تشویق توسعه انرژی های تجدید پذیر بودند. اولین مورد افزایش قیمت خرید انرژی های تجدیدپذیر به منظور تشویق سرمایه گذاری در این بخش است. موضوع بعدی، تصویب ماده «69» قانون بودجه امسال بود که بر مبنای آن وزارت نیرو موظف است علاوه بر دریافت بهای برق به ازای هر کیلووات ساعت برق فروخته شده، مبلغ 30 ریال به عنوان عوارض برق در قبوض مربوطه درج و از مشترکان برق به استثنای مشترکان خانگی روستایی دریافت کند. پیش بینی می شود چیزی حدود 500 میلیارد تومان در سال 92 از این طریق جمع آوری شود که از این میزان حدود 20 درصد به توسعه انرژی های تجدیدپذیر اختصاص می یابد و مابقی آن برای توسعه شبکه های روستایی و پروژه کاهش تلفات برق اختصاص خواهد یافت. در همین رابطه با دکتر سیدهاشم اوراعی، استاد دانشکده مهندسی برق دانشگاه صنعتی شریف و نایب رئیس انجمن علمی انرژی بادی ایران به گفتگو پرداختیم. *وزارت نیرو با اجرای طرح دریافت عوارض برق برای توسعه انرژی های تجدیدپذیر سنگ تمام گذاشته است، به عنوان نایب رئیس انجمن انرژی بادی در این خصوص چه دیدگاهی دارید؟ انجمن انرژی بادی از گذشته تاکنون پیگیر تعیین قیمت عادلانه برای خرید انرژی های نو بود. به نظر ما قیمت پایه خرید برق تجدیدپذیر در سال 92 خوب و منطقی است ولی در جایی که به 30 ریال اشاره دارد دو انتقاد وارد است؛ اول اینکه بخش کمی از آن به توسعه انرژی های تجدیدپذیر اختصاص یافته و دومین مشکل واگذاری اجرای کار به سازمان انرژی های نو (سانا) است که یک بخش دولتی و وابسته به وزارت نیرو می باشد و باعث تأخیر در اجرای پروژه ها خواهد شد. راه منطقی این است که از این اعتبار در قالب پیش خرید پروژه های بخش خصوصی استفاده شود و به جای اینکه سانا به تنهایی نیروگاه بادی یا خورشیدی احداث کند اعتبار لازم در قالب پیش خرید در اختیار بخش خصوصی قرار گیرد تا سرعت انجام کارها بیشتر شود. *توان شرکت های خصوصی در بخش توسعه انرژی های نو چگونه است، به نظر می رسد بسیاری از آنها پراکنده کار می کنند و توانمندی آنها مشخص نشده است؟ شرکت های توانمندی در بخش توسعه انرژی های تجدیدپذیر فعال هستند ولی از آنجا که این صنعت نوپاست شاهد برخی ناهماهنگی های ناخواسته هستیم. ما هنوز به مرحله تکامل نرسیده ایم ولی تلاش این است که شرکت های فعال دور هم جمع شوند. اگر این سیاست ادامه یابد تا چند سال آینده به تکامل واقعی دست خواهیم یافت و دسته بندی شرکت ها بر اساس توانمندی آنها شکل خواهد گرفت. انجمن انرژی بادی به نوبه خود در تسریع این مسئله تلاش خواهد کرد. خوشبختانه به لحاظ فنی و اجرایی محدودیتی در کشور وجود ندارد و بیشتر بحث اقتصادی مطرح است که امیدواریم افزایش قیمت خرید تضمینی برق انگیزه لازم را فراهم کند. ضمن اینکه بانک ها، مؤسسات مالی، بورس و... هم باید وارد عرصه شده و فاینانس کار را بر عهده بگیرند. *ساختمان های کشور در تولید انرژی های تجدیدپذیر چه سهمی را را به خود اختصاص داده اند؟ در بخش ساختمان ابتدا استفاده از انرژی خورشیدی و سپس انرژی بادی در اولویت قرار دارد ولی باید اعتراف کنیم که سهم این دو انرژی در تأمین انرژی ساختمان های کشور در حد صفر است، درحالی که پتانسیل لازم برای استفاده از آنها وجود دارد. این در حالی است که یکی از مفاد ماده 69 قانون بودجه دولت در راستای توسعه انرژی های نو، استفاده از سولارهای خورشیدی در پشت بام ساختمان هاست. بر اساس جدول، تقسیم عوارض در بخش های مختلف مشخص شده و اجرای آنها در اولویت قرار دارد. همچنین مقرر شده است، مبلغ 55 میلیون ریال به ازای تولید هر کیلووات برق، تسهیلات برای پیمانکارن و کسانی که در پشت بام ساختمان های اداری، دولتی، مساجد، مدارس و... سولار خورشیدی نصب می کنند، اختصاص یابد. * آیا در بودجه اختصاص یافته برای بخش باد و خورشید، توازن وجود دارد؟ در قسمت باد فقط برای تولید متمرکز و در ابعاد نیروگاهی تسهیلات حمایتی در نظر گرفته شده است ولی در بخش توسعه دوربین های کوچک بادی تحول خاصی صورت نخواهد گرفت. البته در بخش خورشیدی میزان حمایت ها بیشتر و مشخص تر است با این حال به توسعه این تجهیزات در ساختمان های مسکونی اشاره ای نشده است. البته این تسهیلات برای سال 92 در نظر گرفته شده ولی اگر طرح با موفقیت اجرا شود برای سال آینده مجلس می تواند مبلغ 30 فعلی را افزایش داده و آن را برای تمام ساختمان ها تسری دهد. *با توجه گذشت چند ماه از اجرای طرح، کارها چگونه پیش می رود؟ دریافت مبلغ 30 ریال عوارض انرژی های تجدیدپذیر به طور متوسط، سالیانه 600 میلیارد تومان می شود ولی هنوز مبلغی برای اجرای طرح اختصاص پیدا نکرده و بر سر چگونگی تقسیم آن بین سازمان های ذینفع اختلاف نظر وجود دارد اگر این شیوه ادامه پیدا کند خطر خذف این قانون حمایتی در سال آینده وجود دارد. در حالی که انتظار این بود وزارت نیرو زودتر از اینها آن را اجرایی کند ولی علیرغم تصویب آن در ابتدای امسال از شهریور ماه اجرایی شده است بنابراین ما شش ماه از اجرای پروژ عقب هستیم. مسئله دیگری که وجود دارد این است که تنها بخشی از عوارض برق به توسعه انرژی های تجدیدپذیر اختصاص خواهد یافت و بخش دیگر مربوط به توسعه شبکه های برق روستایی است. در حالی که به نام توسعه انرژی های تجدیدپذیر اجرا می شود بنابراین باید تمام بودجه حاصل از دریافت عوارض به این بخش اختصاص یابد. *فشارهای سازمان ملل متحد در خصوص استفاده از انرژی های نو و جایگزین کردن آنها به جای انرژی های فسیلی تا سال 2015 در تسریع اجرای کار تأثیرگذار نبود؟ این تعهد در راستای کاهش آلاینده های زیست محیطی است که از احتراق سوخت نیروگاه های فسیلی از جمله نفت و گاز ایجاد می شود، ولی مهم تر از این مسائل اقتصادی و صرفه جویی انرژی است که انگیزه های خوبی در بین کشورها از جمله ایران ایجاد کرد. تا جایی که وزیر نیرو به تازگی اعلام کرده در یک دوره چهار ساله باید پنج هزار مگاوات برق تجدید پذیر به شبکه سراسری برق کشور تزریق شود. مهندس چیت چیان علیرغم قبول مسئولیت وزارت نیرو، هنوز هم ریاست هیئت مدیره انجمن انرژی بادی را بر عهده دارند. تمام تلاش ما این است که استفاده از انرژی تجدیدپذیر به طور عام و انرژی باد به طور خاص، جایگاه خود را در کشور پیدا کند اکنون شرایط مهیا شده است. ما امیدواریم در دولت یازدهم طرح های توسعه انرژی های تجدید پذیر با سرعت ادامه پیدا کند. *برای توسعه انرژی های نو از شهر شروع کنیم یا روستا؟ مهم نیست که از کجا شروع کنیم. مسئله اصلی شناخت مناطق مستعد و استفاده از ظرفیت های بالقوه کشور است. سرمایه گذاری باید در جایی انجام شود که باد یا خورشید در بالاترین میزان خود در دسترس باشند. البته اگر بتوانیم نیروگاه بادی یا خورشیدی احداث کنیم نتایج کار بهتر خواهد شد ولی ازآنجاکه در شهرها میزان مصرف انرژی بالاتر است منطق حکم می کند که ابتدا ساختمان های شهری را به سیستم های تجدید پذیر تجهیز کنیم. *دورنمای صنعت انرژی های تجدید پذیر را چگونه ترسیم می کنید؟ کشور ایران در زمینه انرژی بادی پتانسیل بسیار بالایی دارد، ما به راحتی می توانیم 15 درصد از مصرف انرژی الکتریکی را از طریق باد تأمین کنیم. در خصوص خورشید هم دریافت انرژی برق تا 20 درصد دور از دسترس نیست. بسیاری از کشورها این کار را انجام دادند چرا ما نتوانیم. در حال حاضر به لحاظ فنی و اجرایی مشکلی نداریم و تنها نیازمند حمایت اقتصادی هستیم. امیدواریم روزی برسد که پشت بام هر خانه ایرانی به یک نیروگاه کوچک تولید انرژی تبدیل شود و مانند کشورهای صنعتی، هر خانواده ضمن استقلال در تولید و مصرف برق، انرژی مازاد را به دولت بفروشند و از این طریق شاهد تقویت شبکه برق رسانی و توسعه اقتصادی کشور کمک باشیم.