تاثیر توافق هسته ای بر بازار مسکن

گروه گزارش :شواهد عینی و گفتگو با فعالان صنعت ساختمان در محیط های واقعی و مجازی ، نشان دهنده این است که در این روز ها نتیجه توافق در مذاکرات هسته ای ایران با شش قدرت جهانی و تأثیر آن بر بازارهای مختلف ، مهم ترین موضوع روز است و فعلا برای مهندسان موضوعات دیگری چون «انتخابات هیئت مدیره سازمان های نظام مهندسی کشور ، کارشکنی شهرداری ها در فعالیت مجریان ، برگزاری نمایشگاه صنعت ساختمان ، اجلاس هیئت عمومی سازمان نظام مهندسی و . ..» در رتبه های بعدی قرار دارند . آنچه که تأثیر مثبت یا منفی توافق ایران با شش کشور غربی را اهمیتی مضاعف می بخشد تأمل و درنگی است که عامه مردم ، اعم از خریداران منتظر شرایط مطلوب ، مستأجران و موجران بر این موضوع دارند ، کسانی که اخبار آن را با دقت پیگیری کرده اند و اکنون منتظر نتیجه تأثیر توافق حاصله بر بازار مسکن هستند .اما اخباری که همان زمان از محل برگزاری مذاکرات به گوش می رسید تأثیر زیادی بر بازارهای داخلی و خارجی گذاشت ، به نحوی که بازارهای طلا و ارز داخلی با کاهش قیمت و شاخص بورس با رشد چشمگیر به این اخبار واکنش نشان دادند ، بازارهای جهانی و منطقه ای نیز از آثار این مذاکرات دور نبودند . به طوری که بازار جهانی نفت با حساسیت بالایی اخبار مذاکرات را دنبال کرد و با انتشار اخبار مثبت ، شاخص قیمت ها را کاهش داد . اما در حوزه داخلی ، بازاری که همچنان بسیاری از مردم در انتظار تأثیر توافق در مذاکرات بر آن هستند ، مسکن است؛ حوزه ای که نقش مهمی در رونق اقتصادی و معیشت مردم دارد و در دو سه سال اخیر در رکود به سر برده است . بااین همه نکته ای که کارشناسان و مسئولان ساختمان و مسکن بر آن تأکیددارند این است که این بخش از اقتصاد مانند بازارهای دیگر تأثیر زودهنگامی از توافق هسته ای نمی پذیرد و از طرف دیگر چون علت های رونق و رکود صنعت ساختمان بیشتر داخلی است بنابراین موفقیت مذاکرات نمی تواند تأثیر مثبت یا منفی آنی بر آن داشته باشد .اثرات محدود رفع تحریم بر مسکنمعاون مسکن و ساختمان وزیر راه و شهرسازی گفت : بازار مسکن برعکس بازارهای موازی در کوتاه مدت و میان مدت تحت تأثیر نتیجه مذاکرات قرار نمی گیرد و اثرات رفع تحریم بر بازار مسکن محدود است .حامد مظاهریان با اشاره به تأثیر قیمت زمین بر قیمت نهایی مسکن افزود : به عنوان مثال در تهران 60 درصد ارزش مسکن قیمت زمین آن است و این موضوعی است که در درون سرزمین است و تحریم در آن اثری ندارد . وی همچنین هزینه های ساخت را تحت تأثیر تورم عمومی دانست و افزود : قیمت و معاملات در بازار مسکن بیشتر به عوامل داخلی وابسته است تا خارجی ، بنابراین پیش بینی این است که نتیجه مذاکرات تأثیر زیادی بر این بازار ندارد . با وجود این معاون مسکن و ساختمان وزیر راه و شهرسازی معتقد است توافق هسته ای سرمایه گذاری در بخش مسکن را تحت تأثیر قرار می دهد که البته به خاطر اینکه موجودی مسکن در حال حاضر به اندازه کافی است احتمالا در میان مدت سرمایه زیادی جذب مسکن نمی شود .به گفته مظاهریان چون رونق بازارهای دیگر با توافق هسته ای بیشتر است سرمایه گذاران تمایل کمتری به ورود سرمایه در بخش مسکن دارند پس نباید در انتظار تغییراتی با نوسان شدید در بخش مسکن باشیم ، البته در بلندمدت به علت بهبود فضای اقتصادی مسکن نیز از این فضا تأثیر می گیرد و باید منتظر رونق معاملات در سال بعد باشیم .وی افزود : مسکن ازنظر تغییرات قیمتی روند آرامی تا پایان سال سپری می کند و همچون سال گذشته افزایش قیمت مسکن زیر تورم عمومی قرار دارد .نمود تأثیر توافق در سال آیندهمدیرکل اقتصاد مسکن وزارت راه و شهرسازی نیز معتقد است؛ توافق هسته ای در میان مدت و کوتاه مدت تأثیر قیمتی بر مسکن ندارد و بعید است که قیمت ها در سال 94 نوسان زیادی به خاطر موفقیت یا موفق نبودن مذاکرات هسته ای تجربه کند .علی چگینی افزود : البته با توافق هسته ای فضای کسب وکار در کشور بهبود می یابد بنابراین دور از انتظار نیست که شرایط بازار مسکن نیز تحت تأثیر فضای اقتصادی بهبود یابد .به گفته چگینی بهبود شرایط بازار مسکن در سال 95 نمایان می شود و رونق اقتصادی به افزایش تولید مسکن کمک خواهد کرد .وی ادامه داد : از طرف دیگر با رسیدن مذاکرات به نتیجه دلخواه ، وزارت راه و شهرسازی فرصت بهتری دارد تا برنامه ها و سیاست های خود را در بخش مسکن با تخصیص اعتبارات اجرایی کند .چگینی در خصوص وضعیت مسکن اگر مذاکرات به نتیجه نمی رسید ، نیز اظهارکرد : بازار مسکن وابستگی خارجی ندارد و در چند سال گذشته مسکن به اندازه کافی تولیدشده و بازار کمبودی از این نظر ندارد .وی گفت : نتایج مذاکرات در کوتاه مدت تأثیری بر بازار مسکن ندارد اما می تواند در آینده به افزایش گرایش به معامله بینجامد که افزایش معاملات نیز ممکن است اندکی قیمت ها را افزایش دهد اما نباید در انتظار افزایش بالای قیمت در بخش مسکن باشیم . چگینی خاطرنشان کرد : اثر مثبت مذاکرات بر بازار مسکن در طولانی مدت خواهد بود اما ممکن است به صورت موقت باعث تغییر بازیگران بازارهای دیگر ازجمله ارز و بورس شود و فعلا اثر مستقیم و کوتاه مدت بر بازار مسکن نخواهد داشت ، چراکه باید ابتدا تأثیر توافق بر اقتصاد دیده شود تا بعدازآن تأثیر بهبود شرایط اقتصادی بر مسکن نمایان شود و تغییرات در بازار مسکن رخ دهد .تأثیر قطعی ولی با تأخیراما محمود جهانی ، کارشناس مسکن با تأکید بر اینکه نتیجه مذاکرات هسته ای بر بازار مسکن نسبت به بازارهای دیگر با تأخیر خواهد بود گفت : البته نتیجه این توافق بر بخش مسکن قطعی خواهد بود .وی با اشاره به اینکه در رکود بازار مسکن شرایط نقدینگی اجازه سرمایه گذاری در این بازار را نداد ، افزود : نتیجه مذاکرات ابتدا تأثیر روانی اولیه بر بخش مسکن دارد و این تأثیر محدود است ولی بعد از چند ماه اثرگذاری خود را بیشتر نشان می دهد . وی با بیان اینکه با توافق هسته ای نخستین بازاری که بیشترین تأثیر مثبت را می گیرد بازار بورس است ، گفت : در فاصله چند ماه بعد از توافق که شرایط نقدینگی و سرمایه گذار بهتر شود بازار مسکن نیز از توافق تأثیر می گیرد .وی تصریح کرد : دوره های رونق و رکود در بخش مسکن به این ترتیب است که در هر دو دوره ابتدا معاملات است که از شرایط تأثیر می گیرد ، بنابراین با توافق حاصله ، ابتدا معاملات مسکن رونق می گیرد که رونق معاملات با افزایش سرمایه گذاری همراه استو افزایش سرمایه گذاری رونق و شوک را به بازار مسکن وارد می کند و باعث تغییرات زیادی در این بازار می شود .به گفته جهانی بعد از افزایش معاملات و سرمایه گذاری ، در مرحله بعد تقاضا برای تولید و صدور پروانه ساختمانی بیشتر خواهد شد اما این حالت در سال آینده اتفاق می افتد یعنی بعد از افزایش معاملات و سرمایه گذاری که در سه ماهه پایانی سال باید در انتظار آن باشیم در سال 95 افزایش تولید مسکن رخ می دهد .وی در خصوص تأثیر نتیجه مذاکرات بر قیمت مسکن تأکید کرد : با توافق حاصله و رونق معاملات ، به طور طبیعی قیمت ها نیز تحت تأثیر قرار می گیرد رشد می کند اما قطعا شوک قیمتی در بازار مسکن نخواهیم داشت . البته به خاطر رکود قیمت مسکن در دو سال و نیم گذشته 10 تا 15 درصد کاهش داشته است ، بنابراین با رونق باید انتظار افزایش محدود قیمت ها را داشته باشیم .به گفته جهانی بر اساس آمار بانک مرکزی نقدینگی در دو سال گذشته رشد داشته اما این نقدینگی در بخش مسکن فعال نبوده و در بخش های دیگر محبوس مانده است اما اگر با بهبود شرایط اقتصادی نقدینگی و سرمایه به سمت بازار مسکن حرکت کند شاهد ظهور دوران رونق مسکن بعد از توافق هسته ای خواهیم بود.