این تبلیغات واقعی نیست

شما فاصله ای تا بهشت رؤیاهای خود ندارید، مکانی ایده آل جهت خرید خانه به صورت نقد و اقساط، صاحب خانه دلخواه خود شوید به همراه اخذ اقامت، یک خانه بخرید یک مرسدس بنز هدیه بگیرید (دبی) و... اینها پیام های تبلیغاتی است که شبکه های مختلف ماهواره ای به نمایش می گذارند تا ایرانی ها را به خرید ملک در خارج از کشور ترغیب کنند. اخیراً در آستانه رکود سرمایه گذاری در بازار داخلی، این تبلیغات دامنه گسترده تری پیدا کرده و از چند تیزر تبلیغاتی در شبکه های ماهواره ای به دفاتر فروش ثبت نشده داخلی کشیده شده است. فرار سرمایه از فرار مغز سبقت می گیرد؟! در ایران بیشتر فرار مغز داریم تا فرار سرمایه، اما حالا این فرمول بر عکس شده است! تبلیغات خرید برج های مسکونی این روزها در کشورهای همسایه غوغا می کند و هرکدام از این کشورها برای آنکه گوی سبقت را از همتایان خارجی خود بربایند، دست به هر نوع تسهیلات تشویقی می زنند، آن هم در شرایطی که این روزها بازار مسکن داخلی ما حال وروز خوشی ندارد. دلالان خارجی برای بازاریابی دست به کار شده و به کسانی که دستشان به دهنشان می رسد ، سرمایه گذاری و خرید خانه دوم در یکی از کشورهای همسایه را توصیه می کنند. کافی است نگاهی به تبلیغات رنگارنگ خریدوفروش املاک به ویژه در شبکه های ماهواره ای بیندازید تا ببینید، برج هایی که ردپایشان بیشتر از هتل ها در خرید املاک خارجی دیده می شود و صاحبان بسیاری از این برج های در حال ساخت نیز، اغلب ایرانی هایی هستند که درآمد خود را در دیگر کشورها سرمایه گذاری کرده اند. املاک دُبی، قبرس، آنتالیای ترکیه همراه با چشم اندازی شیک و رؤیایی از داخل برج ها و محوطه سبز و تماشایی اطراف آنها، به همراه پیشنهادهایی اغواکننده، طوری که صاحبان این تبلیغات، وعده اخذ اقامت در کشور موردنظر، وام های بانکی کوتاه مدت با بهره بسیار کم برای خرید این آپارتمان ها و برج ها و حتی هدیه یک خودرو رایگان به همراه خرید می دهند. این تبلیغات واقعی نیست هنوز ماجرای خرید املاک دبی از سوی ایرانی ها و سایر شهرهای امارات متحده عربی از یادها نرفته است؛ ایرانی هایی که میلیون ها دلار پول به این کشور بردند تا اقامت این کشور را هم بگیرند، اما با شروع بحران های اقتصادی، اولین گروهی بودند که از امارات رانده شدند و نه تنها دستشان برای شکایت به جایی بند نشد، بلکه وضعیت بسیاری از املاک خریداری شده بلاتکلیف ماند. به گفته دبیرکل اتاق بازرگانی مشترک ایران و ترکیه هیچ گاه با خرید ملک نمی توانید اقامت ترکیه را کسب کنید و شاید اقامت ها در حد اقامت های موقت 4 تا 6 ماهه باشد که هر ویزای ساده ای نیز می تواند این اقامت را کسب کند. سید جلال ابراهیمی هشدار می دهد؛ این تبلیغات واقعی نیست و مردم نباید فریب آن را بخورند. اسلامی یک تاجر متقاضی خرید ملک در ترکیه به خبرنگار پیام ساختمان می گوید: پس از بررسی های متعدد توسط وکیلم در استانبول، پی بردم اقامت دائم به واسطه خرید ملک در این کشور به هیچ وجه صحت ندارد و از نظر قانونی چنین چیزی در ترکیه ممکن نیست. به گفته وی، اخذ اقامت در این کشور شرایط خاصی دارد، و باید متقاضی اقامت، مدتی در این کشور بماند و سرمایه ای با خود ببرد و مدتی کار کند تا بتواند اقامت بگیرد. این تاجر می افزاید: تا آنجایی که اطلاع دارم لایحه دولت ترکیه هم در مورد فروش مستغلات به خارجیان در کمسیون حقوقی مجلس برای کسانی که می خواهند با خرید ملک در ترکیه اقامت دائم بگیرند هنوز به تصویب نهایی نرسیده، و این اقامت ها به صورت شش ماهه و یک ساله است که این مدت زمان اقامت موقت کار چنان سختی نیست که به واسطه خرید ملک انجام شود. اسلامی تبلیغات ماهواره ای در ارائه این امتیازات به ازای خرید خانه را فریب تلقی کرده و می افزاید: به هرحال، این انتقال سرمایه به کشورهای دیگر به دلیل وضع نابسامان اقتصاد کشور و عدم امنیت سرمایه گذاری است. وقتی در فاصله یک روز ارزش سرمایه ها و دارایی ها به یک سوم نزول می یابد یا ارزش دلار دائماً در نوسان است، بنابراین این تصور را داریم که هرلحظه ممکن است غرق شویم و شاید اقدامات این چنینی منجر به حفظ ارزش سرمایه مان شود. روی دیگر سکه یک کارشناس مسکن در گفتگو با پیام ساختمان می گوید: چندین سال گذشته که تشویق هایی مثل ویزا و اقامت و تبلیغ خرید خانه در دبی ایرانیان را به کشور امارات کشاند با این هدف که پس از سرمایه گذاری و گران شدن ملک ثروتمندتر شوند اما پس از بروز بحران در آن کشور بسیاری متضرر شدند و بدتر از آن پول هایی بود که از مملکت خارج شد. این کارشناس مسکن ادامه می دهد: روی دیگر سکه این است که سرمایه گذاران ایرانی در گذشته سودهای کلان از خریدوفروش ملک در ایران کسب می کردند، اما حالا این سودآوری کاهش یافته درنتیجه به بازارهای خارجی تمایل بیشتری پیدا کردند. این به معنی فرار سرمایه است، وی می افزاید: البته به اعتقاد من تبلیغات به تنهایی عامل فرار این سرمایه ها نیست، بلکه به مکانیزم اقتصادی کشور هم ارتباط دارد. همان طور که می دانیم بخش زیادی از سرمایه های ملی در بخش مسکن فعال است، یعنی افرادی که برای خرید زمین یا ملک سرمایه گذاری می کنند سودهای کلان می برند و سرمایه آنها نیز در طول یک یا دو سال برگشت پذیر است. خانه خالی و مردم بی خانه عدالت خواه با انتقاد از کمرنگ شدن عرق ملی در برخی مردم و اینکه با تصور سودآوری در کوتاه مدت دیگر حاضر نیستند برای آیندگان خود سرمایه گذاری کنند، می گوید: در تهران یک میلیون خانه خالی و چندین میلیون از مردم بی خانه وجود دارد و دولت باید این معضل را حل کند. چرا باید سرمایه ها جای دیگری صرف شود و خانه ها راکد بماند اما مردم همچنان بی خانه بمانند. این کارشناس مسکن در خصوص تأثیرات این اتفاق در بازار مسکن داخلی معتقد است: به تناسبی که مردم در بازارهای مسکن خارجی سرمایه گذاری می کنند قطعاً تأثیر منفی در بازار داخلی خواهد گذاشت اما تصور نمی کنم این تأثیرگذاری درصد بالایی باشد. عدالت خواه با تأکید بر توجه ویژه دولت به این مسئله تصریح می کند: در جمع بندی کلی باید گفت سیاست دولت در این زمینه روشن نیست. دولت قبلی تلاش کرد سرمایه های ملی را به سمت مسکن سوق دهد، ولی آن قدر شتاب زده عمل کرد که خانه در جایی احداث شد که نیاز جامعه را برطرف نکرد، سیاست های دولت فعلی نیز در خصوص طرح های مسکن امید و اجتماعی همچنان بلاتکلیف است. به این ترتیب، این نگرانی وجود دارد که موضوع خرید ملک به بهای اقامت، تنها یک ترفند اقتصادی برای جذب سرمایه های خارجی باشد. درحالی که این واقعیت وجود دارد که کمتر کشوری اراضی خود را به افراد خارجی واگذار می کند. در کشورهایی هم که فروش ملک امکان پذیر باشد، کمتر فرد خارجی می تواند ملکی را به سادگی خریداری کند، تازه با پیش شرط نداشتن حق اقامت یا به جریان انداختن رقم قابل توجهی از سرمایه خود در آن کشور، ثبت شرکت و ...