جایگاه مهندس شهرساز کجاست

فرهنگسرای اندیشه به مناسبت برگزاری نخستین همایش آسیب شناسی نظام آموزش شهرسازی میزبان عده ای از اساتید شهرسازی و دانشجویان از سراسر کشور بود. این همایش یکروزه 19 شهریور ماه 1393 با همکاری شورای اسلامی شهر تهران و جامعه مهندسان شهرساز ایران در ده محور برگزار شد و پذیرای اعضای نظام مهندسی کشور بخصوص فعالان عرصه شهرسازی قرار گرفت. هرچند به دلیل واقع شدن این همایش در فصلی غیرتحصیلی از استقبال معمول یک همایش بزرگ خبری نبود. جابر نصیری دبیر هیئت رئیسه گروه تخصصی شهرسازی سازمان نظام مهندسی ساختمان استان تهران در این مورد گفت: در این همایش هم از نظر شکلی و هم از نظر محتوایی آسیب های نظام آموزشی شهرسازی را بررسی می کنیم. وی افزود: چالش ها، آسیب ها و مشکلاتی وجود دارد که باید بررسی شود و به مسئولان مربوطه که در وزارت آموزش عالی انعکاس داده شوند. امروز 27 تا 28 هزار نفر مهندسان شهرسازی مشغول به تحصیل هستند. از اینها وقتی فارغ التحصیل می شوند به چه شکلی باید استفاده شود. این یک چالش است که از نظر کمی جایگاه مهندسان شهرساز کجای سازمان اجرایی کشور خواهد بود. نصیری ادامه داد: مقالات مختلفی رسیده است و امیدواریم خروجی خوبی داشته باشد و برای مسئولان مربوطه انعکاس داشته باشند تا در برنامه ریزی آینده مدیریتی دیده شود. در طرح های توسعه شهری خلاقیت نیست الهام امینی دبیر اجرایی همایش و استادیار دانشگاه آزاد پردیس و عضو هئیت رئیسه گروه تخصصی شهرسازی نظام مهندسی استان تهران در زمینه این همایش گفت: ایده اصلی، آموزش شهرسازی از آذرماه سال قبل در گردهمایی گروه های تخصصی نظام مهندسی استان های کشور مطرح شد. الان 3 تا 4 صلاحیت برای مهندسان شهرساز داریم اما به دلیل نقص در آموزش داده شده اینها در ارائه آن صلاحیت که دارند مشکلاتی دارند. عضو سازمان نظام مهندسی گفت: همایش محورهای خاصی را داشت که باید در داخل آن محورها مقالات ارسال می شد. حدود 80 مقاله فرستاده شد که 20 مقاله از بین آنها برگزیده و امروز در همایش 10 مقاله ارائه می شود. دیگر مقالات نیز به صورت ‍CD و کتابچه در اختیار علاقمندان قرار می گیرد، همچنین در نظر داریم این مقالات را در داخل سایت سازمان نظام مهندسی قرار دهیم تا افراد از آنها استفاده کنند. وی گفت: یکی از مشکلاتی که با آن روبرو هستیم این است که در طرح های توسعه شهری همگی تقلیدی از همدیگر هستند و هیچ گونه خلاقیت و ابتکاری در آنها مشاهده نمی کنید. اگر دانشگاه نتوانست جای دیگری باید پاسخ دهد رضا احمدیان دبیر علمی همایش و استاد دانشگاه آزاد زنجان در رابطه با معیارهای انتخاب مقالات برای همایش آسیب شناسی نظام آموزشی شهرسازی گفت: ارزیابی اولیه که با هیئت داوری انجام دادیم این بود که آیا برای هر ده محور همایش موضوعاتی که بتواند در اندازه همایش باشد مطالب داریم یا خیر. از نظر کمی پوشش می داد ولی کیفیت لازم را ندیدیم. در نتیجه تصمیم گرفتیم در بین 10 محور موضوعاتی که بیشترین بار علمی و محتوای کیفی را دارند انتخاب بشوند و محورهایی انتخاب شوند که پوشش دهنده محورهای بیشتری باشد. در نهایت روی سه محور تأکید شد. وی افزود: محوری که بسیار بر روی آن تأکید داشتیم شکاف در دانش شهرسازی در دانشگاه و اجرا بود. نظام مهندسی به عنوان مصرف کننده دانش شهرسازی به شدت در ارتباط به مشکلات دانش شهرسازی که در دانشگاه روی می دهد و بعداً تبدیل به مهندسانی می شوند که می خواهند وارد بازار کار شوند قرار دارد. وی در مورد دومین محور گفت: نزدیک به 40 سال از عمر دانش شهرسازی ما می گذرد. سئوال ما این است که چقدر ما وارد شیوه های نوین شهرسازی شده ایم. در این زمینه به ویژه از نسل جوان ما، مقالات خیلی خوبی رسیده بود. احمدیان در مورد محور سوم گفت: محور سوم محتوای دانش شهرسازی بود با تأکید بر دروس عملی. در کارگاه ها است که دانشجویان مبانی ورود به عرصه حرفه ای را می آموزد. وی در پاسخ به پرسشی در مورد تأثیرگذاری عینی این همایش گفت: بانی این همایش سازمان نظام مهندسی است که به شدت نیازمند توجه به جنبه ها اجرایی است. در گروه شهرسازی سازمان نظام مهندسی همیشه با این چالش روبرو بوده است که وقتی وارد حوزه اجرا می شود چقدر این دانش به کار می آید. نظام مهندسی دور ه های تکمیلی برای کسانی که می خوهند وارد حرفه بشوند ایجاد کرده است. این حساسیت ها از دل همین بحث ها بیرون می آید. اگر فضاهای شهری ما نتوانسته اند فضاهای شهری شوند خوب این را باید از طریق علمی پی گیری کرد و اگر از طریق علمی نمی شود از طریق حرفه ای بررسی کرد. وی افزود: این نیاز را اگر دانشگاه نتوانست برآورده کند لاجرم جای دیگری باید پاسخ دهد. سازمان نظام مهندسی با این کاری که انجام می دهد در تکمیل آن حساسیت و با یک نگاه اجرایی است. تفاوت محتوایی این همایش و همایش های دیگر این است که از حوزه اجرا عطش برای بازبینی این چالش ها وجود دارد و نه در حوزه دانشگاهی صرف.