نظارت بر گودبرداری ها تشدید می شود

در سال‏های اخیر با افزایش تراکم و تعداد طبقات و تأمین پارکینگ های چندطبقه در ساختمان ها، عمق گودبرداری رو به افزایش است، اما همچنان عملیات تخریب و گودبرداری با روش های سنتی و یا توسط افراد فاقد تخصص انجام می شود، این در حالی است که گودبرداری اصولاً جزو کارهای پیچیده و بسیار خطرناک مهندسی است. به ویژه در گودهای با عمق زیادتر که نیازمند بررسی های همه جانبه، نظارت و صرف وقت و هزینه قابل ملاحظه ای است تا جان و مال مردم از این طریق به خطر نیفتد. هفته گذشته خبرنگاران به همراه تیم کنترل و بازرسی مشترک آتش نشانی و سازمان نظام مهندسی به محل دو گودبرداری ناایمن در محدوده شهرک غرب تهران رفتند و اشکالات و ایرادات این گودهای ناایمن را از نزدیک مشاهده کردند. پیش از آن نشست مشترک میان سازمان نظام مهندسی ساختمان استان تهران و سازمان آتش نشانی در محل سازمان برگزار شد و سپس از دو پروژه گودبرداری های پرخطر برج های دوقلوی تهران و ساختمانی در میدان کتاب واقع در منطقه 2و 5 شهرداری تهران بازدید انجام شد. اولین گود پرخطر فاقد جواز اولین مورد، ساخت برج های دوقلو در تهران معروف به پروژه سیف واقع در منطقه 2 شهرداری تهران بود که از اواخر سال90 آغازشده و امسال به دلیل وجود 40 متر عمق و عدم جواز اخطار گرفته است. این پروژه 1800 مترمربع و کاربری اداری-تجاری دارد و در 31 طبقه ساخته می شود، اما دو نکته سؤال برانگیز در مورد این پروژه وجود دارد؛ یکی آنکه با توجه به موقعیت کاملاً مسکونی این منطقه به نظر می رسد برخلاف گفته یکی از فعالان ساخت، تغییر کاربری داده شد که سازمان نظام مهندسی نیز با توجه به عدم نظارت اولیه و جواز ساخت از آن بی اطلاع بود. نکته دوم آنکه به گفته حیدریون با وجود داشتن ترک های عمیق حدود 12 سانتیمتر و عدم رعایت اصول فنی مهندسی در گودبرداری در پیش بینی قنات ها، این گود عمیق خطرناک عنوان شده است، اما پروژه همچنان در حال اجراست، حال آنکه حتی اگر کاربری آن تجاری- اداری باشد باید موارد فنی آن بررسی شود و اینکه در چه نقاطی از منطقه مسکونی قابل اجراست که برای ساکنان آن خطرناک نباشد. معاون فنی و مهندسی سازمان نظام مهندسی ساختمان استان تهران در توضیح بیشتر این پروژه گفت: اواخر سال گذشته گزارش های مردمی داشتیم که در بازدید از آن ترک هایی مبنی بر پرخطر بودن گود موردنظر مشاهده شد در یک دوره زمانی گود رها شده و جوازی نیز برای آن صادر نشده بود، که پس از مکاتبه با شهرداری پی به خلاف قانونی بودن آن بردیم. حیدریون افزود: بعداً به دلیل فراهم شدن امکان کنترل فنی از سوی سازمان نظام مهندسی برای پروژه مذکور جواز صادر شد و بعد از استقرار تیم های فنی روند کار بهتر شد تا اینکه دو ماه اخیر، با توجه به عمیق شدن گود در موقعیت حاشیه خیابان اخطار برای کنترل این گود با استفاده از ابزار دقیق تر برای تشخیص تغییر شکل آن داده شد. وی ادامه داد: در آخرین مکاتبه از شهرداری منطقه درخواست پایش روزانه و انجام عملیات مقاوم سازی شد، اما چون مباحث فنی آن به تائید نظام مهندسی نرسیده، از نظر ما این گود همچنان خطرناک است مگر اینکه مشکلات فنی اصلاح و رفع شود. معاون فنی و مهندسی سازمان نظام مهندسی ساختمان استان تهران با بیان اینکه این گود شامل ماده 33 نبوده یعنی نقشه های آن توسط سازمان نظام مهندسی کنترل نشده است، افزود: بحث ایمن سازی بعد از عملیات گودبرداری هم هزینه زیادی را به مالکین تحمیل می کند و هم هزینه های روانی برای شهروندان این ناحیه به دنبال خواهد داشت. ماهانه بالغ بر 20 اخطاریه برای گودبرداری های ناایمن شفیع، کارشناس عملیات سازمان آتش نشانی منطقه 2 که در بازدیدها خبرنگاران را همراهی می کرد، گفت: در این منطقه ماهانه بالغ بر 20 اخطاریه برای گودبرداری های ناایمن صادر می شود. وی با بیان اینکه روند کار پس از بازدید ارسال گزارش و مکاتبه با شهرداری است، افزود: ناامنی های ناشی از گودبرداری ها شامل عدم رعایت سازه محافظ و رعایت ضوابط ایمنی است که احتمال تهدید برای ساکنان اماکن مجاور و خیابان های اطراف را داشته است. شفیع گفت: در گودبرداری های ناایمن بعضاً کار متوقف می شود و یا اخطارهای لازم در خصوص اجرای سازه نگهبان و یا موازین ایمنی لازم داده می شود. دومین گود پرخطر فاقد جواز در ادامه این بازرسی ها، ساختمانی واقع در میدان کتاب که مالک آن نیز سازمان زیباسازی شهرداری تهران بوده، مورد بازدید قرار گرفت، این پروژه نیز به دلیل عدم جواز و شکایت همسایگان در نصب نیلینگ و ایجاد سوراخ و ترک در دیوار خانه های همجوار دستور توقف گرفته است. عملیات تخریب و گودبرداری آن بدون جواز اجرا شده است . در پروژه شهرداری نیز که مجوز برای این پروژه اند صادر نشده و همسایه ها نامه نگاری کردند ، طبیعتاً به دلیل نداشتن مجوز، سازمان نظام مهندسی نیز نتوانسته در بحث کنترل و نظارتی آن ورود پیدا کند.ضمن اینکه مطابق با قانون برای اقدام عملیات نیلینگ دریافت مجوز الزامی است. مشارکت سازمان نظام مهندسی و شهرداری شرط کاهش حوادث حسن کاظمی نایب رئیس سازمان نظام مهندسی با اشاره به تلاش های انجام شده برای کاهش حوادث ناشی از گودبرداری ها گفت: توقف تخلفات و گودبرداری های پرخطر تنها با همکاری و مشارکت سازمان نظام مهندسی ساختمان و شهرداری میسر است. کاظمی تأکید کرد: طبق قانون باید هفت ناظر دارای صلاحیت در پروژه های بزرگ و ویژه حضور داشته باشند.وی با بیان اینکه تنها وجود ناظر مقیم کافی نیست، افزود: حتی در صورت وجود ناظر مقیم، ما مجری ذی صلاح نداریم که صلاحیت اجرا و امکانات نرم افزار و سخت افزاری اجرای یک پروژه را داشته باشد، قطعاً مجری باید به مسائل نقشه برداری احاطه داشته باشد، تا هنگام حرکت زمین در گود از طریق مانیتورینگ قابلیت تشخیص داشته باشد. نایب رئیس سازمان نظام مهندسی معتقد است؛ تا زمانی که زنجیره های فنی و انسانی فرایند ساخت وساز ناقص باشد، بحث نظارت یا مجری ذیصلاح حتی در مرحله نگهداری و بهره برداری نیز مشکل ایجاد می کند چون بحث ساخت وساز یک فرایند زنجیره ای است که یکسر آن نظارت است و باید شهرداری ها و ارگان های ذیصلاح در این زمینه راهکارهایی را در نظر بگیرند. کاظمی همچنین با اشاره به اینکه توان اجرایی ما جز یک برگ کاغذ نیست، گفت: ما خواستار رعایت دقیق قانون هستیم، ضمن اینکه با وجود ظرفیت 100 هزار نفری مهندسان در استان تهران این آمادگی را داریم که پروژه های با متراژ بالاتر از 1500 مترمربع را نیز کنترل و نظارت نماییم. وی توجه ویژه سازندگان و فعالان صنعت ساختمانی را به استفاده از خدمات مشاوره ای مهندسی جلب کرد و گفت: اگر پروژه های ساختمانی بر اساس اصول مهندسی گودبرداری ساخته شود مشکلات این حوزه به حداقل خواهد رسید. توقف عملیات ساختمانی برای یک هزار و 400 مورد گودبرداری معاون فنی و مهندسی نظام مهندسی ساختمان استان تهران نیز گفت: طرح کنترل گودبرداری های پرخطر تهران از دی ماه سال 91 شروع شده که تا به امروز 14 هزار و 200 پروژه کنترل شده و در مورد هزار و 400 مورد گودبرداری به دلیل رعایت نکردن اصول ایمنی دستور توقف عملیات ساختمانی داده شده است. حیدریون افزود: در بازرسی از گودبرداری ها، سازمان نظام مهندسی ساختمان نقش نظارتی دارد و آتش نشانی در ارائه توصیه های پیشگیرانه ایفای نقش خواهد کرد.وی ادامه داد: این رویکرد نتیجه مثبتی از خود نشان داده و با همکاری شهرداری و آتش نشانی موفق به کاهش حوادث ناشی از گودبرداری ها شده ایم. ضمناً باید تلاش کنیم با انجام چنین طرح هایی تلفات در حوزه گودبرداری ها هرچه بیشتر کاهش پیدا کند. وی عنوان کرد: مهم ترین اقدام این دوره هیئت رئیسه سازمان نظام مهندسی ساختمان استان تهران دقت در نظارت هر چه بیشتر گودبرداری ها است، به گونه ای که گودبرداری های شبانه نیز توسط مسئولان این سازمان رسیدگی می شود. متأسفانه در گودبرداری های شبانه، حضور مهندس ناظر بسیار پایین است که خود منجر به افزایش خطر دراین باره می شود وسعی بر آن است تا این مشکل را نیز برطرف نماییم. معاون فنی سازمان نظام مهندسی ساختمان استان تهران با اعلام عقد تفاهم نامه میان سازمان آتش نشانی و سازمان نظام مهندسی گفت: چندی پیش به همت اعضای هیئت مدیره سازمان نظام مهندسی ساختمان استان تهران تفاهم نامه ای را برای همکاری هر چه بیشتر با سازمان آتش نشانی منعقد و همچنین جلساتی را با وزیر کار و تعاون برگزار کردیم که امید می رود این موضوع به سایر حوزه ها نیز تعمیم یابد. حوادث ساختمانی، دومین عامل مرگ در کشور تقدیری، معاون پیشگیری سازمان آتش نشانی نیز با اشاره به اینکه در بحث حوادث دومین عامل مرگ در کشور پس از تصادفات رانندگی، تلفات ناشی از گودبرداری غیراصولی است، گفت: سال 92 میزان تلفات حوادث ناشی از وقوع آوار و تخریب در ساختمان ها بالغ بر 27 نفر بوده و میزان تلفات ناشی از حریق حدود 6 نفر برآورد شده است. وی با تأکید بر دستورالعمل های ایمنی در هنگام گودبرداری ها افزود: بازدید روزانه مهندس ناظر در مرحله عملیات تخریب و گودبرداری ضروری است و در صورت مشاهده موارد تهدید در دیواره های گود باید ضمن دستور بررسی و توقف، هشدار به تخلیه ساکنان املاک مجاور در صورت احتمال ریزش داده شود. تقدیری همچنین با اشاره به ایجاد مسیرهای گریز در داخل گود، گفت: هنگام اجرای عملیات گود، ایجاد موانع فیزیکی و نصب آن در صورت احتمال خطر الزامی است. گفتنی است در مانور مشترک ایمنی گودبرداری بین سازمان نظام مهندسی ساختمان استان تهران و آتش نشانی تهران که با حضور نیروهای کنترل و بازرسی از سازمان نظام مهندسی آتش نشانی تهران انجام شد، عنوان شد گودبرداری هایی که در سطح شهر تهران انجام می شود به وسیله اکیپ های مخصوص بازرسی و کنترل از لحاظ ایمنی مورد بازرسی قرار خواهد گرفت و در صورت ناایمن بودن از ادامه گودبرداری ها جلوگیری می شود.