برق آب دامن برق را گرفت

گروه تأسیسات: یکی از دشواری ها نیروگاه های "برق آبی" کاهش توان فرآوری ای این نیروگاه ها در فصل تابستان و خشک، و یا خشک سالی است. با کم شدن ذخیره آب پشت سدها، منبع اصلی تولیدکننده برق، یا همان میزان "دِبیِ آب"، کاهش می یابد. اکنون اگر تصور کنیم پس از خشکسالی 13 ساله و کم شدن آب ذخیره پشت سدهای کشور، نیروگاه های برق آبی به همان میزان نیرو تولید می کنند، کمی دور از ذهن است. در شرایطی که مسئولان کشور ترکیه با مشکلاتی کمتر از ما اعلام کرده اند: خشک سالی موجب کاهش تولید برق آبی در این کشور شده است، و بدین جهت نیروگاه های گازی ترکیه با تمام قدرت کار می کنند، چندان بی راه نیست که ما این ظنّ را دربارهٔ نیروگاه های برق آبی خودمان هم ببریم. مشکلی وجود ندارد! اما فربد استیری، مدیر مرکز مدیریت نیروگاه های برق آبی وزارت نیرو با این گمانه ما همراهی ندارد. این مقام مسئول اعلام کرده است: امسال تولید برق آبی ایران به 14 هزار گیگاوات ساعت افزایش می یابد! وی همچنین اضافه کرده: برای تابستان پیش ازاین تدابیر لازم اندیشیده شده است و «آماده تولید انرژی در پیک تابستان سال جاری هستیم.» صادرات برق نصف شده ظرفیت نیروگاه های برق آبی فعال کشور معادل 14 درصد ظرفیت نصب شده نیروگاهی کشور است. گرچه بیشترین ظرفیت تولیدِ برق، مربوط به نیروگاه های گازی است اما با توجه افزایش متوسط دمای کشور در تابستان و افزایش پیک مصرف برق، این ظرفیت غنیمتی است که نتایج از دست رفتن آن از هم اکنون آشکار است، به گونه ای که در خبرها می خوانیم که «صادرات برق ایران نصف شده است» توربین ها نمی چرخند عمده برق استان اردبیل از طریق نیروگاه گازی سبلان، دو نیروگاه دیزلی در شهرهای اردبیل و پارس آباد، نیروگاه آبی پارس آباد و نیروگاه های بادی و خورشیدی تأمین می شود. بااینکه این استان جزو مناطق سردسیر کشور به حساب می آید، با اینحال با گرم شدن هوا، و همسو با رشد سالانه مصرف برق، اردبیلی ها نیز 8 درصد بیشتر از سال قبل برق مصرف می کنند. البته بیشتر این حجم نه به دلیل تغییر تجهیزات برقی، بلکه در نتیجه بی توجهی مردم به مصرف حاصل آمده است. علیزاده مدیرعامل شرکت توزیع برق منطقه اردبیل گفت: در زمان کم آبی، توربین های آبی، تولید برق کم شده و در نتیجه از یکسو کاهش تولید و از سوی دیگر افزایش مصرف را شاهد خواهیم بود. این در حالی است که استان اردبیل به دلیل قرار گرفتن در موقعیت مرزی، به سادگی می تواند وارد چرخه صادرات وسیع برق شده و از این طریق حتی هزینه تولید برق خود را نیز تامین کند. اما به گفته مدیر عامل شرکت توزیع برق منطقه اردبیل در حال حاضر سهم بیشتری از واردات داشته و افزایش آن بستگی به میزان مصرف برق در داخل استان دارد. اولین خاموشی در همین حال خبر بیرون شدن نیروگاه زیرزمینی برقآبی "لوارک"، زنگ ها را به صدا درآورده است. این در حالی است که چند ماه تا فرارسیدن سال آبی، زمان داریم و احتمال این می رود که صنعت برق کشور در این چند ماه که گرمترین تابستان چند دهه اخیر را از سر می گذراند، با مشکلات بیشتری مواجه شود. نیروگاه زیرزمینی برق آبی لوارک، به دلیل کمبود آب، از مدار خارج شده است. هرساله این نیروگاه برق آبی در اردیبهشت ماه اندر شدن مدار شده و تا پایان پائیز به تولید برق ادامه می داد؛ اما کمبود شدید آب در پشت سد لار که تامین کننده آب موردنیاز این نیروگاه است، موجب شد خبر خاموش شدن این نیروگاه که پاییز گذشته، روی داده بود، خرداد ماه امسال در خبرگزاری ها منتشر شود. توان حداکثری در بی آبی بااین حال مسئولان وزارت نیرو همچنان می گویند: نیروگاه های برق آبی در تابستان خاموش نخواهند شد و در وضعیت بسیار مطلوبی قرار دارند، و یا به تعبیری با توان حداکثری به تولید برق می پردازند! شاید این سخن نیز چندان بی راه نباشد که وقتی می شنویم "افزایش ظرفیت 5 هزار مگاواتی برای گذراندن بدون خاموشی برق بخش صنعت، کشاورزی، تجاری، و خانگی محقق نشده است، و از طرفی دیگر ظرفیت نیروگاههای حرارتی به دلیل مشکلات فنی، فرسودگی نیروگاه ها و پایین بودن راندمان تولید در مدار بهره برداری قرار ندارد. حاصل این شده است که برای جبران کاستی ها با وجود پایین رفتن شدید ظرفیت آب سدها، راهکاری اندیشیده شود که تبعات بعدی به همراه خواهد داشت. سدهای کشور، چگونگی دلخواهی در ذخیره سازی آب برای تأمین شرب و کشت تابستان و پاییز را ندارند اما بااین وجود از ابتدای سال جاری تاکنون، تولید برق نیروگاه های برق آبی ایران بیش از 4/9درصد نسبت به مدت مشابه سال گذشته افزایش یافته است. این رشد 4/9 درصدی و فرآوری بیش از چهار میلیون و 585 هزار مگاوات ساعت برق در نیروگاه های برق آبی در 105 روز ابتدایی امسال نشان می دهد منابع آبی سدهای کشور که با کاهش قابل توجه نسبت به مدت مشابه سال گذشته و میانگین دراز مدت مواجه شده اند، بیش از سال گذشته برای تولید برق رهاسازی شده و به نوعی دولت برای جبران کاستی در تأمین برق کشور، منابع آبی که می بایست برای پاییز بماند را رهاسازی کرده است. حال اطمینان خاطر مسئولان برق کشور بهتر مشخص می شود! با این وصف مصرف برق همچنان بالا ست که دولت ناچار به سهمیه بنده برق برای صنایع استان ها شده است. این طرح پس از توافق وزارتخانه های صنعت و نیرو طرح ذخیره عملیاتی مصرف برق صنایع به منظور مدیریت پیک مصرف برق تابستانی به منظور کاهش 800 مگاواتی پیک مصرف برق تابستان اجرایی شد.