مصرف یک تهرانی 4 برابر مصرف یک اروپایی

گروه تأسیسات: خشکسالی بعد از 13 سال تداوم هراسناک تر شده است چنانکه به گفته برخی کارشناسان آب عوامل طبیعی و غیرطبیعی طبیعت کشور را به خطر انداخته و ظن آن می رود که کشور نه با خشکسالی پایدار بلکه با تغییر اقلیم مواجه شود. این نگرانی را با عبدالله مظفری، مدیر دفتر مدیریت بحران شرکت آب و فاضلاب استان تهران در میان گذاشتیم زیرا به دلیل بار جمعیتی و فشار زیادی که بر منابع آب زیرزمینی تهران آمده است استان تهران یکی از نقاط بحرانی کشور به شمار می رود. مظفری به دستگاهی اشاره کرد که به تازگی برای آب رسانی در شرایط اضطراری توسط شرکت آب و فاضلاب استان تهران طراحی شده و گفت: تمرکز ما بر پروژه طرح آب رسانی در شرایط اضطراری است یعنی آب و فاضلاب توانمندی های خودش را درزمینه آب رسانی در بحران ها ،سوانح طبیعی و غیرطبیعی به مرحله ظهور و بروز گذاشته است. ستون فقرات کار ما طراحی و اجرای مخازن چندمنظوره آب رسانی است که این کار را برای اولین بار در ایران طراحی نموده و به مرحله اجرا نزدیک کرده ایم. ماحصل گفتگوی ما با مظفری را در ادامه می خوانید: پیام ساختمان: توجه دارید که ما الآن یک شرایط اضطراری آبی داریم. آیا طرح مخزن چندمنظوره که معرفی کردید با تنش و بحران آب در کشور و تهران داریم ارتباطی دارد؟ ما در کشوری زندگی می کنیم که از نظر بارندگی در منطقه خشک و نیمه خشک قرار دارد، لذا برای مواجهه با خشکسالی باید تدابیری داشته باشیم. ما از دیرباز مشکل آب داشته ایم ولی خلاقیت ایرانی از طریق کاریزها، قنات ها و آب انبارها تا حالا این کشور را پایدار و سرپا نگه داشته است. خشکسالی های اخیر که چندین سال است تداوم آن بر کشور تأثیر گذاشته و خشکسالی ماندگاری به وجود آمده است ،ابعاد خشکسالی را پیچیده تر و وسیع تر کرده است. الآن نسبت به چند سال قبل میزان بارش کمتری داریم که ما را به مرحله تنش آبی در کشور و بخصوص تهران رسانده است. مخازن آب رسانی اضطراری پایداری ما را در برابر تنش های فوری بالا می برد. البته در تنش های ماندگار ما چاره ای جز تغییر الگوی مصرف و مدیریت مصرف و فرهنگ سازی نداریم و در شرایط عادی این دست پروژه ها کمک چندانی نمی تواند بکند ولی در حوادث طبیعی مانند بروز زلزله، سیل و یا شکستگی های شبکه و ... این مخزن می تواند کمک کننده باشد. پیام ساختمان: برخی کارشناسان آبی می گویند که خشکسالی و تنش آبی کشور تنها ناشی از کم بارشی نبوده بلکه میزان بالای بهره برداری از آب های زیرزمینی که در 40 سال گذشته بسیار افزایش پیدا کرده، رشد بالای جمعیت و شهرهای بلندمرتبه که در نبود منابع پایدار آب روزمینی ، تأمین آب آنها از راه چاه ها و منابع آب زیرزمینی است. نظر شما چیست؟ اگر یک تحلیل کارشناسی بخواهیم ارائه بدهیم باید به مواردی که اشاره کردید توجه کنیم البته شامل این موارد بوده و محدود به این موارد نیست. مثلاً مصرف متوسط آب یک تهرانی 4 برابر مصرف یک اروپایی است، درحالی که میزان بارش آب حدود یک دهم بارش آب در اروپا است. البته باید در برداشت منابع آبی محتاطانه و آینده نگرانه عمل کنیم. اما بازیگران این صحنه کسانی جز خود ما نیستیم چون مصرف خیلی بالاتر از حد مجاز داریم. واقعیت این است که در یک دور تسلسل قرار گرفته ایم که وضعیت عادی را در همه شهرها تحت تأثیر قرار می دهد. ما برای ورودی شهر یک برآورد مشخصی داریم اما همان گونه که اشاره کردید وقتی به خاطر شهرسازی و شهرک سازی ها یا مرتفع سازی شهر تقاضا و مصرف به هم بخورد ، این می شود که برای تأمین آب به بخش مخازن زیرزمینی سهمیه بیشتری تعلق می گیرد. ما آب ورودی به سدها را که نمی توانیم افزایش دهیم و به منابع زیرزمینی هم نمی توانیم فشار بیشتری وارد کنیم پس چاره ای نداریم جز اینکه مصرف را به گونه ای کاهش دهیم و متعادل کنیم. ضروری است که کاری ماندگار در جهت اصلاح الگوی رفتاری مردم در مورد آب انجام گیرد، البته سیاست های مختلفی در این حوزه پیشنهاد می شود که افزایش آب بها، طبقه بندی قیمت آب و افزایش قیمت تصاعدی و دیگر سیاست هایی که تجویز می شود، نمونه ای از این راهکارهاست. به هرحال باید مجموعه ای از این سیاست ها را به کار بگیریم تا تعادل در قیمت آب به وجود بیاید. از ورودی آب نمی توانیم انتظار دیگری داشته باشیم، هرچه آب در تهران و اطراف تهران بوده ما آورده ایم و منبع دیگری وجود ندارد. پیام ساختمان: بارها از سوی مسئولان گفته شده سیاست ما مدیریت مصرف است. سیاست هایی همچون استفاده از آب های نامتعارف، آب شیرین کن ها تفکیک آب شرب از بهداشتی و غیره این سیاست ها چقدر الآن محل توجه قرار دارد و برای مدیریت مصرف چه کارهای مشخصی می خواهیم انجام بدهیم؟ همکاران من در وزارت نیرو و شرکت آب و فاضلاب کشور و سایر شرکت ها در این زمینه کارهای ارزشمند و مؤثری انجام داده اند. البته با وضعیت مطلوب فاصله زیادی داریم لذا یک مدیریت جهادی و یک جهاد مدیریتی می طلبد. یعنی هم باید الگوهای مدیریتی ما تغییر کند و هم در اعمال یافته هایمان با یک مدیریت جهادی عمل کنیم و در سال های پیش رو امیدوار باشیم این نگرانی ها را برطرف کنیم. اما ترجیع بند تمام اینها بدون شک مباحث مدیریت مصرف است. برای اجرای این کار هم برنامه های گسترده ای هم در تمام استان ها و همین طور استان تهران و شهر تهران در دستور کار قرار دارد. هدف گذاری ما کاهش مصرف کنونی و حفظ منابع آب است.