جنگ و گریز انجمن با شیرآلات بی کیفیت

گروه بازار ساختمان: مرمی گلوله را می شناسید که برای کشتن انسان از سرب ساخته می شود اما شاید این را ندانید که سرب می تواند کل بدن انسان را مانند هیولایی بخورد و دقیقاً در خون و مغز همان کار را می کند که جزام در پوست و گوشت. این را همه نمی دانند که برای آسیب دیدن از این عنصر مهلک نیازی به دشمن و شلیک گلوله نیست بلکه این دشمن دیرین انسان در همین نزدیکی و در مبادی ورود آب آشامیدنی هم قرار دارد. محمد فرزاد، دبیر انجمن صنفی تولیدکنندگان شیرآلات بهداشتی ساختمان در گفتگو با پیام ساختمان عدم رسیدگی به وضعیت شیرآلات را به گردن سازمان های مسئول دولتی می اندازد و از نظارت ناکامل هم بر تولید و هم بر واردات به شدت انتقاد می کند. پیام ساختمان: تأیید می کنید که در شیرآلات بهداشتی سرب وجود دارد؟ نه فقط سرب برای مثال در شیرآلات باید از نوعی روغن های روان کننده استفاده شود تا استهلاک و سایش شیرآلات کاهش یابد اما مشکل این است که این روغن ها گران است و ممکن است در شیرآلاتی از روان کننده های صنعتی که استاندارد نیست، استفاده شود. همچنین اتصالاتی که در شیرآلات به صورت مستقیم با آب خروجی ارتباط دارند نباید باعث آلودگی آب شوند. . بخش زیادی از شیرآلات ناسالم که در بازار وجود دارد از مبادی غیررسمی وارد کشور می شود و قطعاً مواد ناسالم برای سلامتی انسان در آنها وجود دارد که تنها یکی از آنها سرب فراوان است. متأسفانه با رشد نرخ ارز و کاهش میزان واردات شیرآلات غیربهداشتی چینی متأسفانه تولید چنین محصولات بی کیفیت اما ارزانی که برای سلامتی انسان زیان بار است در کشور افزایش یافته است. برای تولید شیرآلات طبق استاندارد حداکثر سرب مجاز 2/5 درصد است اما شیرآلاتی در بازار ایران وجود دارد که حتی بالای 6 درصد سرب هم دارد. البته می توان از سرب هم استفاده نکرد و در ژاپن شیرآلاتی فاقد ذره ای سرب می سازند اما این نوع تولید نیازمند امکانات مدرن تراشکاری است که ما نداریم. پیام ساختمان: یعنی در شیرآلات داخلی سرب وجود ندارد؟ نمی توان آمار دقیقی داد چرا که مصرف شیرآلات بهداشتی کشور حدود 20 هزار تن در سال است و تنها بخشی از این نیاز در 40 کارخانه بزرگ و 20 کارخانه کوچکی که عضو انجمن شیرآلات بهداشتی هستند تولید می شود و بخش دیگر از مسیر قاچاق و پیله وری یا همراه سایر کالاها وارد کشور شده و توسط کارگاه هایی که گوشه و کنار اقدام به مونتاژ شیرآلاتی فاقد کیفیت و مضر به حال سلامت می کنند روانه بازار می شود. پیام ساختمان: یعنی محصولاتی از این دست هم وجود دارند که در کشور رسماً تولید می شود اما مانند چینی ها ناسالم است؟ شرکتی می تواند شیرآلات تولید کند که دارای مجوز باشد و مهر استاندارد دریافت کند. همچنین از آنجا که این کالای بهداشتی در آب شرب مردم تأثیرگذاراست باید از آلیاژهایی که آلایندگی ایجاد نکنند ساخته شود. معیار تشخیص مواد اولیه مناسب نیز در سازمان استاندارد تعریف شد و به حق هم استاندارد روز اروپا است که انجمن ما نیز در تدوین آن مشارکت داشت اما رعایت استاندارد نیاز به نظارت مستمر دارد. پیام ساختمان: تا آنجا که می دانم سازمان استاندارد و انجمن های صنفی مانند بتن آماده هم جداگانه محصولات تولیدی را مورد آزمایش قرار می دهند شما نمی توانید به این نظارت رویکرد کنید؟ ما تنها انجمنی هستیم که با سازمان های استاندارد، تعزیرات و حمایت از مصرف کنندگان و تولیدکنندگان تفاهم نامه در سطح کشوری امضا کردیم و از بررسی کیفیت تا کنترل قیمت شیرآلات را در اختیار گرفتیم حتی کارشناسان ما توسط سازمان استاندارد آموزش های لازم را دیدند و کارت بازرسی دریافت کردند. ما حتی دارای این اختیار بودیم که به عرضه کنندگان شیرآلات بی کیفیت اخطار و هشدار برای برخورد قانونی بدهیم اما در مرحله اول هر نظارتی مستلزم داشتن مجورز تولید از انجمن است. پیام ساختمان: به گفته شما استاندارد ایران در حد اروپاست، پس مشکل چیست؟ مشکل از آنجا شروع شد که بعد از مدتی ضوابط واگذاری مهر استاندارد تغییر کرد و به صرف داشتن یک مجوز از هر سازمان و ارگانی و نیز امکان داشتن حتی یک فضای مونتاژ امکان دریافت استاندارد ایجاد شد. دقت کنید قبلاً مونتاژ پذیرفته نمی شد اما با این تساهل امکان مونتاژ شیرآلات نیز ایجاد شد. به بیان دیگر با اعطای استاندارد به مونتاژکنندگان شیرآلات هم دست ما برای نظارت بسته شده و هم یک صنعت زیر پله ای برای مونتاژ شیرآلات قاچاق و بی کیفیت که در گذشته به صورت ضعیف وجود داشت ، تقویت شد و به شدت رشد کرد. پیام ساختمان: در مجموع اداره استاندارد را مقصر می دانید؟ اکنون با اداره کل استاندارد دارای این اختلاف سلیقه هستیم که مونتاژ کنندگان را به رسمیت شناخته اند و به آنها مهر استاندارد دادند. حال آنکه آنها قطعات را خریداری کرده و تنها اقدام به سوار کردن آن می کنند. این در حالی است که مونتاژ این محصول کار سختی نیست و حتی قطعه سازان هم اقدام به مونتاژ شیرآلات کردند کاری که به صنف آنها مربوط نیست. با این حال اسفند 92 با خانم پیروز بخت رئیس جدید سازمان ملی استاندارد جلسه داشتیم و قرار شد تا در این زمینه همکاری خوبی انجام شود. به بیان دیگر فقط انجمن شیرآلات نیست که مجوز اعطا کرده و هر اتحادیه یا ارگانی که به کارگاه ها مجوز تولید می دهند- مانند تراشکاران یا تجهیزات کشاورزی- اقدام به اعطای مجوز تولید شیرآلات نیز کردند. از آنجا که قانون داشتن مجوز را ملاک می داند زمینه تولید شیرآلات با هر نوع کیفیتی فراهم شد که این امر به مؤلفه ای ای تبدیل شد در تعیین قیمت و تولیدکنندگان باکیفیت و بزرگ و نامدار را نیز متأثر از خود کرد. اینجاست که ما به این نوع اعطای مجوز اعتراض کردیم. حتی از وزارت صنعت نامه گرفتیم که هم به سلامتی مردم و هم به صنف ما آسیب می رسد اما در نهایت به سعی در انحصار و جلوگیری از اشتغال متهم شدیم. پیام ساختمان: خودتان بفرمایید دنبال انحصار هستید یا کار و تولید با کیفیت؟ ما تلاش کردیم متولی صنعت شیرآلات باشیم اما در حین اجرای کار در مورد روش های اجرا به مشکل برخورد کردیم. برای مثال ما درخواست اعزام کارشناس و بررسی کیفیت داریم اما گاه می بینیم مثلاً رئیس یک اداره (استاندارد) در یک استان سلیقه ای عمل نموده و با ما همکاری نمی کند که این کار را با مشکل مواجه می سازد. مشکل این است که بیش از 90 درصد اعضای ما در استان تهران هستند اما تولیدکنندگانی در سراسر کشور هستند که عضو انجمن ما نبوده و برای ما حق بازرسی قائل نیستند. پیام ساختمان: از آنجا که این مسئله با سلامت مردم ارتباط دارد چرا وزارت بهداشت و درمان متولی بررسی کیفیت این کالا نمی شود؟ این را هم بررسی کردیم و بارها از وزارت بهداشت درخواست کردیم اما تا به امروز وزارت بهداشت درمان و آموزش پزشکی به نقش خودش در بررسی صنعت شیرآلات عمل نکرده است. از این رو برای کنترل شیرآلات به بخش عرضه این کالا روی آوردیم. راهکاری که در این بخش دنبال می کنیم این است که از وزارت نیرو درخواست کردیم قبل از اعطای پایان کار اتصالات و شیرآلات ساختمان را بررسی کند تا مشخص شود استاندارد است یا خیر. چرا که شیرآلات می تواند در مصرف آب موثر باشند. چنین کاری دقیقاً در مورد گاز شهری توسط وزارت نفت انجام می شود و پیگیری و بررسی شدید و سختی در مورد کیفیت اتصالات گازی ساختمان انجام می شود اما در عمل مشکل این است که کدام استاندارد را باید بررسی کرد . پیام ساختمان: مردم چگونه می توانند شیرآلات تقلبی را تشخیص بدهند؟ این کار بدون آزمایشگاه تخصصی حتی برای فعالان این صنعت هم سخت است چه رسد به مردم عادی. حداقل قیمت یک ست شیرآلات بهداشتی120 هزار تومان است حال اگر یک نوع شیرآلات به قیمت هر ست 60 هزار تومان عرضه شود، نشان می دهد که این کالا استاندارد نیست. از این رو قیمت های بسیار ارزان نشان از کیفیت نازل دارد چرا که باید یک حداقل هایی از کیفیت را داشته باشد . چگونه ممکن است تولید یک محصول با مواد اولیه خوب و هزینه های گمرک و حمل ونقل انجام شود اما قیمت محصول نهایی در مجموع 60 هزار تومان شود. پیام ساختمان: آیا قیمت ارزان می تواند نشانه بی کیفیت بودن چنین محصولاتی باشد؟ خیر زیرا هستند کارخانه هایی که به خطوط جدید و مدرن تولید مجهز شده و چون از هزینه های تولید کاسته اند، می توانند همان محصول مورد تأیید و استاندارد را به قیمت ارزان تری تولید کنند.