پرده هوا

پرده هوا

دستگاه پرده هوا وسیله ای است که معمولا در بالای درب نصب میگردد . پرده هوا همچون درب نامرئی و جریانی از هواست که دو منطقه سرد و گرم را از هم جدا می کند تا میزان هوای مطبوع داخل حفظ و هوا خالص تر شده و از هدر رفتن هوای سرد یا گرم داخل جلوگیری شود. این دستگاه گردوخاک، حشرات، دود و بوهای نامطبوع همه بیرون می راند و باعث بالاتر رفتن سطح کیفی هوای فضای داخلی موردنظر می شود. شکل ظاهری آن به مانند اسپیلت (دوتکه) می باشد.

تلاش برای استفاده بهینه و درست از انرژی انسان ها امروزه دغدغه بسیاری شده تا در حفظ آن اقداماتی انجام دهد. به این ترتیب به طور مستمر از تجهیزات و لوازم زیادی که برای رسیدن به این منظور ساخته شده رونمایی می شود، یکی از این لوازم و وسایل پرده های هوا هستند که واقعاً کمک بزرگی به مصرف بهینه انرژی مخصوصاً در فضاهای پر رفت وآمد و بزرگ کرده اند.

پرده هوا چیست؟

پرده هوا مولد جریانی از هواست که دو منطقه سرد و گرم را از هم جدا میکند. این سیستم از فن قدرتمندی در سقف و مکنده ای در کف تشکیل شده است. پرده هوا برای افزایش راندمان تجهیزات تهویه و کاهش هزینه های انرژی طراحی شده است.
افت انرژی از یک درِ باز به شرایط زیر بستگی دارد: اختلاف فشار بیرون و درون اختلاف دمای بیرون و داخل جریان وزنده هوا به در (باد) در مکان هایی که دستگاه تهویه نصب شده باید میزان هوای ورودی و خروجی را کنترل کرد تا اختلاف فشار را زمانی که در باز میشود، تعدیل نمود. هوای گرم و سبک داخل و هوای سرد و سنگین خارج توزیع فشاری ایجاد میکند. جریان هوای سرد از پایین در وارد و هوای گرم از بالای آن خارج میشود. از طرفی اختلاف دما نیز این جریانات را وسعت میبخشد. هنگامیکه باد به در میوزد جریانی رخ میدهد. مجموع جریانات وارده به در را با نصب پرده هوا میتوان کاهش داد.
پرده هوا از ورود مواد زائد و حشرات به داخل ساختمان ها جلوگیری میکند. همه پرده های هوا دارای یک فن است که جریان هوای فشرده را از بالای در مستقیماً به پایین میدمد. انرژی جنبشی در هوا مانند یک مانع عمل کرده و از نشت هوا میان دو محیط با دما و فشار مختلف جلوگیری میکند. تقریباً حدود 30 درصد جریان هوا باید به طور مستقیم به بیرون بدمد تا از نفوذ هوای سرد جلوگیری به عمل آید. سرعت باد در کف باید حدود 2 متر بر ثانیه باشد که به وسیله نگه داشتن یک دستمال کاغذی زیر در، این مقدار تعیین میشود. در تابستان تمام پرده هوا بدون اتصال به المنت های گرم خاص، هوای گرم را به بیرون میراند. این واحدها اغلب در سردخانه ها و کارخانه های مواد لبنی استفاده میشود. هنگام استفاده از پرده هوا در اتاق های سرد، دستگاه باید در بخش گرم تر و به صورت کج با زاویه 15 درجه به سمت محیط گرم تر نصب گردد. این کار برای جلوگیری از خروج هوای سرد به محیط گرم و همچنین برای حفاظت از موتور دستگاه انجام میشود.
انتخاب مناسب پرده هوا در راندمان و کارایی تجهیزات تهویه مؤثر است. یک پرده هوا با قدرت پایین فن نمیتواند جلوی ورود هوای سرد را بگیرد. در عوض نصب سیستمی قدرتمند در ارتفاعات پایین میتواند این نقص را جبران کند اما برای افرادی که در زیر آن ایستاده اند نامطلوب و پر سروصدا باشد. برای حصول نتیجه بهتر مطلوب است که کل عرض درِ تحت جریان پیوسته هوا قرار گیرد.
پرده های هوا هم میتوانند المنت های گرم داشته باشد و هم بدون المنت باشند. هر دوی آنها افت انرژی را به یک میزان کاهش میدهند و تفاوتشان به تأثیرگذاری روی افراد در محل باز میگردد. وجود المنت های گرمایی، هوا را در ورودی خشک کرده و محیط را گرم میکند. تعیین اینکه اتاق چه مقدار هوای گرم نیاز دارد بستگی به اختلاف دمای داخل و بیرون داشته و همچنین به اینکه غیر از پرده هوا چند منبع گرمایشی دیگر در محل موجود است. مقدار هوای مورد نیاز در پرده هوا به متغیرهای بسیاری وابسته است و محاسبه دقیق آن ممکن است سخت باشد، اما مقدار 2 هزار تا 5 هزار مترمکعب بر ساعت هوا برای هر مترمربع درِ باز رایج میباشد.این دستگاه همچنین باعث میشود عمر سیستم های تهویه و خنک کننده بیشتر شده و هزینه سرویس کردن این سیستم ها نصف شود.

نحوه کار پرده هوا

پرده هوا یک جت هوا با سرعت بسیار بالا است که دارای یک فن قدرتمند و مکنده تشکیل است و با نصب در بالای سر در ( در فضای داخلی ) و دمیدن هوای فشرده با سرعت بالا ولی قابل کنترل که به صورت عمودی از بالا به سمت پایین می وزد باعث جلوگیری از به هدر رفتن هوای گرم یا سرد داخل، نفوذ حشرات و گردوغبار به داخل و خالص تر شدن و مطبوع تر شدن هوا می شود.

مزایای استفاده از پرده هوا

ذخیره نمودن انرژی در محیط داخل از طریق کنترل انتقال هوا
بالا رفتن راندمان کار با توجه به جلوگیری از نفوذ بادهای فصلی
ارتقاء سطح بهداشتی محیط با جلوگیری از ورود مگس و حشرات و دیگر آلاینده های موجود در هوا
افزایش فضای مورداستفاده در نزدیکی درها
جلوگیری از بسته شدن کریستال های یخ و برفک در اطراف درب و کف سردخانه
به گردش درآمدن هوا و جلوگیری از قفل انرژی

انواع مدل های پرده های هوا

پرده های هوا معمولاً در دو نوع اداری – تجاری و صنعتی عرضه می شوند، مدل های اداری-تجاری به نسبت مدل های صنعتی دارای ظاهری زیباتر، ابعاد کوچک تر و مصرف برق پایین می باشند و همچنین قابلیت تجهیز به کویل آب گرم و هیتر برقی را برای فصول سرد سال را دارا می باشند. اما مدل های صنعتی دستگاه پرده هوا نیز با توجه به ارتفاع و عرض درب و همین طور نوع کاربرد آن شامل مدل های مختلف با فشار باد و حجم هوای متناسب طراحی، تولید و عرضه می گردد.

انتخاب پرده هوای مناسب

انتخاب مناسب پرده هوا در راندمان و کارایی تجهیزات و تأسیسات تهویه بسیار مؤثر است. یک پرده هوا باقدرت پایین فن نمی تواند جلوی ورود هوای سرد را بگیرد. در عوض نصب سیستمی قدرتمند در ارتفاع های پایین می تواند برای افرادی که در زیر آن ایستاده اند نامطلوب و پر سروصدا باشد. برای حصول به نتیجه بهتر مطلوب است که کل عرض درب تحت جریان پیوسته هوا قرار گیرد. پرده های هوا هم می توانند المنت های گرم داشته باشد و هم بدون المنت باشند. هردوی آن ها افت انرژی را به یک میزان کاهش می دهند و تفاوتشان به تأثیرگذاری روی افراد در محل بازمی گردد. وجود المنت های گرمایی، هوا را در ورودی خشک کرده و محیط را گرم می کند. تعیین این که چه مقدار هوای گرم اتاق نیاز دارد بستگی به اختلاف دمای داخل و بیرون داشته همچنین به اینکه غیر از پرده هوا چند منبع گرمایشی دیگر در محل موجود است.

نکات مهم در نگهداری پرده هوا

از نصب دستگاه در مکان هایی که امکان ورود آب به داخل دستگاه و موتور آن وجود دارد خودداری نمایید. گردوغبار و آلودگی هوا می تواند به مرورزمان موجب برهم خوردن بالانس و نامتوازن شدن پروانه ها شده و محور موتور را از تراز خارج کرده و موجب لرزش و درنهایت شکستن پروانه یا سوختن موتور شود. به همین دلیل سرویس دوره ای دستگاه ضروری است. در دستگاه های مجهز به میکرو سوئیچ، در زمان های پرتردد بهتر است دستگاه از حالت اتوماتیک خارج شده و دائم کار شود. همچنین از بنزین یا تینر و یا سایر مواد شیمیایی برای پاک کردن دستگاه استفاده نکنید.

روش های نصب پرده هوا

این دستگاه به صورت افقی، در بالا یا پایین یا هر دو سمت مکان باز نصب میشود. در های باز در ساختمان ها مقدار قابل توجهی انرژی را هدر میدهند. نصب پرده هوا میتواند تا 90 درصد جلوی این تلفات را بگیرد. با نصب این سیستم در زمستان فروشگاه ها و مراکز بزرگ میتوانند درهای خود را برای جذب بیشتر مشتری باز نگاه دارند بدون اینکه سرما وارد محیطشان بشود. به طورکلی نصب پرده هوا در داخل و بالای در صورت میگیرد. اگر بالای در، دیوار باشد به راحتی دستگاه نصب میشود، ولی عموماً در بالای درها با پنجره یا کتیبه مواجه هستیم و باید با استفاده از مقاطع فلزی (قوطی یا نبشی یا تسمه) کلاف فلزی (ساپورت) محکم ایجاد نماییم تا پایه مناسب برای نصب پرده هوا باشد. مواردی که هنگام نصب باید رعایت شود محل نصب محکم باشد، طوری که بعد از نصب، دستگاه در حالت خاموش لرزش نداشته باشد. دستگاه بالای بازشوی در نصب شود و بیجهت به سمت سقف نرود تا دقیقاً نازل پرده هوا از ابتدای بازشوی در، باد را به سمت پایین بفرستد. موانع مزاحم در بالای سردر جمع آوری شود. در ورودی مکان های عمومی اگر مدل بدون کویل انتخاب شده، در زمستان بهتر است مکش دستگاه در مجاورت هوای گرم (بخاری یا فن کویل و...) قرار گیرد. در صورت انتخاب مدل کویل دار لوله کشی آب گرم یا سرد با لوله 3/4 اینچ انجام شود. این دستگاه قابلیت اتصال به لوله از هر دو سمت چپ و راست را دارد.

کاربرد پرده هوا در سردخانه ها

یکی از کاربردهای مهم پرده هوا برای درهای سردخانه ای است. اصولاً به واسطه باز بودن درهای سردخانه که عموماً در هنگام تخلیه و بارگیری صورت میگیرد اتلاف برودتی زیادی صورت رخ میدهد. این موضوع به خصوص در مواردی که اختلاف درجه حرارت بیرون و داخل سردخانه بیشتر باشد خود را آشکارتر مینمایاند. در سردخانه های بالای صفر نصب در، داخل سردخانه توصیه میشود و در سردخانه های زیر صفر به دلیل امکان یخ زدن پروانه دستگاه، بهتر است در بیرون از ساختمان نصب شود. بهتر است دستگاه های با سرعت بالا در سردخانه ها نصب نشود، چون باد برگشتی که بر کف زمین میخورد خود باعث اتلاف حرارت میشود، همچنین پرده هوا با سیستم اتوماتیک، برای درهای سردخانه ای پیشنهاد میشود. دلیل اصلی نیاز به پرده هوا در سردخانه علاوه بر حفظ کیفیت کالای انبارشده، صرفه جویی در مصرف انرژی و اتلاف برودتی است. ازاین رو هزینه نصب پرده هوا در کوتاه مدت برگشت پذیر است.

آیا پرده هوا باید همیشه روشن باشد؟

به طورکلی برای در هایی که کم تردد هستند، مثلاً در هر ساعت کمتر از 10 بار باز و بسته میشوند، بهتر است از امکان اتوماتیک پرده هوا استفاده شود، اما در خصوص درهای پرتردد مثل درِ بانک یا بیمارستان، باید درهای پرده هوا دائماً کار کند. در این شرایط اگر دستگاه تمام 24 ساعت شبانه روز روشن باشد، بهتر از این است که دائماً خاموش و روشن شود. این موضوع هم ازنظر استهلاک دستگاه و هم راندمان عملکرد پرده هوا اهمیت دارد. ایمان جرنگ، مدیرعامل شرکت میتسویی که به مدت 18 سال است در حوزه تولید پرده هوا فعالیت میکند درباره استفاده بهینه از پرده های هوا در ایران چند توصیه داشت: «در هنگام تجهیز ساختمان به پرده باید به نوع کاربرد آن توجه شود. در کاربرد تجاری تقریباً هر جا که دری وجود داشته باشد به پرده هوا هم نیاز است و در حوزه صنعتی نیز با در نظر گرفتن ملاحظات بهداشتی به ویژه در کارخانه های تولید مواد غذایی استفاده از پرده هوا ضروری است. پرده حتماً باید در داخل نصب شود نه خارج از ساختمان.» جرنگ همچنین درباره کیفیت محصول داخلی در مقایسه با محصولات دیگر کشورها گفت: «در داخل کشور به هرحال محدودیت هایی ازنظر عملکرد وجود دارد، اما در مقایسه با مدل های چینی کاراتر است.»