تابلو برق

تابلو برق چیست؟

تابلو برق فضایی است که سیم بندی تجهیزات الکتریکی،کلیدها و قطعات حفاظتی و کنترلی روی آن نصب می باشد .همچنین تابلو برق جهت جلوگیری از وارد شدن شوک الکتریکی به کاربران تجهیزات و حفاظت تجهیزات در برابر عوامل محیطی استفاده می شود.

تابلو برق

تابلو برق عبارت است از فضایی که تجهیزات برقی در آن نصب می شوند.در تعریف تابلو برق لزومی ندارد آنرا حتمأ یک فضای بسته فلزی بدانیم بلکه فضای بسته فلزی، نوعی از تابلو برق محسوب می شود. مشکلات ناشی از نصب تجهیزات و خطرات ناشی از عوامل محیطی و پدیده هایی مانند اتصال کوتاه که در تجهیزات الکتریکی روی می داد و در دسترس بودن تمام قسمتهای برقدار از سوی اپراتور، سازندگان را بر آن داشت تا ایمنی بیشتری را تامین کنند، از این رو تابلو برق به شکل محفظه بسته طراحی شد تا تجهیزات داخل آن غیر قابل دسترس باشند.

انواع تابلو برق از لحاظ ساختار:

تابلو برق Metal Enclosed : تابلو برق به شکل محفظه تمام بسته فلزی که تمام تجهیزات الکتریکی اعم از کلیدها، ترانسهای جریان و ولتاژ، لوازم اندازه گیری، شینه ها و ... در داخل آن نصب می شود.این تابلو برق به دو دسته تقسیم می شوند:
1- تابلوهای Metal Clad: این نوع تابلو برق نوعی از تابلو برق Metal Enclosed هستند که در آنها، محفظه های مختلف از یکدیگر جدا شده اند. این امر باعث می شود تا اگر خطایی در یکی از محفظه ها روی دهد، این خطا به محفظه های دیگر انتقال پیدا نکند و سایر محفظه ها نیز تحت تأثیر آن آسیب ندیده و محفوظ می مانند.
تابلو برق Metal Clad به چهار بخش تقسیم می شود:
- محفظه باسبار
- محفظه سر کابل
- محفظه LV (کنترل) که تجهیزات اندازه گیری، حفاظتی و کنترلی در آن قرار می گیرند.
- محفظه کلید
2- تابلوهای Compartment Type: این نوع تتابلو برق نوعی از تابلو برق Metal Enclose هستند که در آنها، محفظه های مختلف از یکدیگر جدا نشده اند.

تقسیم بندی تابلو برق ها :

1 - تابلو برق فیکس (Fix):

- تابلوهای ایستاده چند منظوره (Multi Purpose): تابلو برق بصورت ایستاده قرار میگیرند و تابلوهای چند منظوره می باشند وداخل انها می توان تجهیزات کنترل-قدرت-پنوماتیکی و...نصب کرد .
- تابلو برق دیواری (Wall Mounting): این تابلوها به دو دسته تابلو برق روکار (On Surface) و تابلو برق توکار (Flush Mounting) تقسیم میشوند.
- تابلوهای (Rack): تابلو هایی هستند که حالت قفسه قفسه دارند و محفظه های اندازه گیری - الکترونیکی - کنترل و مخابراتی و... روی انها نصب می شود.
*تابلوهای Swing نوعی از تابلوهای Rack هستند که دارای در متحرک می باشد و مزیت ان این است که پشت تجهیزات ان قابل رویت است و دسترسی به پشت تجهیزات فراهم است این مدل بسیار گران است و درب ان هم شیشه ای است.

2 - تابلوهای کشویی (Withdraw able):

- تابلو برق کنترل موتورها (Motor Control Center (MCC: این تابلو برقا بصورت کشویی ساخته می شود و برای کنترل موتورها ساخته می شود. این تابلوها بخاطر مزیت تابلو برق کشویی بسیارگران هستند.
- تابلو برق مرکز قدرت (Power Center): این تابلوها برای تغذیه تابلوهای MCC استفاده میشوند و یکتابلو برق توزیع است و میتواند چند تا تابلوی MCC را تغذیه کند در این تابلوها کلیدها بیشتر از نوع هوایی هستند و بعد از پست اصلی استفاده می شوند.

3 - تابلوهای مدولار:

نوع پیشرفته تابلو برق فیکس ایستاده است. هر فیدر به شکل یک مدول در تابلو برق نصب شده و به وسیله یک صفحه فلزی از فیدر بالایی و فیدر پایینی خود جدا می شوند و از لحاظ دسترسی به سر کابل به دو نوع کلی تقسیم می شوند:
- دسترسی از پشت
- دسترسی از جلو : در این حالت معمولا" در کنار درب اصلیتابلو برق درب کوچکی به نام درب کناری تعبیه شده و اتصالات کابل ها به فیدرها از طریق این درب انجام میشود این نوع سلولها را از لحاظ محل ورود سر کابل های ورودی وخروجی میتوان به ورود از بالا و ورود از پایین تقسیم نمود.
در طراحی یک تابلو برق باید موارد زیر در نظر گرفته شود:
- شرایط محیطی (جهت بهره برداری)
- شرایط لازم برای نصب
- شرایط حفاظتی

انواع تابلو برق از لحاظ محل نصب :

- داخلی (Indoor): تابلو برق در فضای بسته مانند داخل سالن یا سوله نصب می شود.
- فضای باز (Outdoor): تابلو برق در فضای باز نصب می شود.

انواع تابلو برق از لحاظ ایستایی :

ایستاده (Self Standing / Free Standing): تابلو حالت خود ایستا دارد. ( نیاز به مهار آن توسط سازه ی دیگری نیست و یا به دیگری تکیه ندارد.)
دیواری (Wall Mounted): تابلو هایی که روی دیوار نصب می شوند. این تابلوها اگر روی سطح دیوار نصب شوند، روکار، Surface Mounted و اگر داخل دیوار جاسازی شوند، توکار، Flush Mounted یا Recessed Mounted نامیده می شوند.

انواع تابلو برق از لحاظ سطح ولتاژ :

تابلو ها از لحاظ سطح ولتاژ به دو دسته تقسیم می شوند:
تابلوهای فشار ضعیف (LV) تا 1000V
تابلوهای فشار متوسط (MV) از 1000 تا 63000 V
تابلو های فشار قوی (HV) از 63000 تا 400000 V

تابلوهای فشار ضعیف:

تابلوهای فشار ضعیف در سطح ولتاژ کمتر از 1000V قرار دارند.
مطابق IEC60439-1 تابلوی فشار ضعیف ترکیبی است از یک یا چند وسیله قطع و وصل (Switching Device) فشار ضعیف همراه با تجهیزات کنترلی، اندازه گیری، نشانگر، حفاظتی، تنظیم کننده و ... مربوط به خود که نحوی کامل نصب و سوار شده و کلیه Interconnection ها و اتصالات الکتریکی و مکانیکی داخلی و قطعات ساختمانی را شامل گردد.ولتاژ نامی تابلوهای فشار ضعیف معمولأ تا 690V و ولتاژ سرویس تا 400V می باشند.
تابلوهای فشار ضعیف معمولأ در دو نوع زیر ساخته می شوند:
تابلوی ایستاده (Fix) ثابت
تابلوی ایستاده (Withdraw able) کشویی

تابلوهای فشار متوسط :

تابلوهای فشار متوسط در سطح ولتاژ بین 1000V تا 36000V قرار دارند.
اجزای اصلی یک تابلو فشار متوسط شامل بدنه، کلید (دژنکتور) و یا کنتاکتور فشار متوسط، رله، باسبار، ترانفورماتور ولتاژ و جریان، لوازم اندازه گیری و تجهیزات کنترلی می باشد.
تابلوهای فشار متوسط به دو دسته کلی تقسیم می شوند:
تابلوهای فشار متوسط ثابت (Fix)
تابلوهای فشار متوسط کشویی (Withdraw able)